W prawosławnym monasterze Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu k. Białegostoku odbyły się w poniedziałek uroczystości z okazji święta apostoła i ewangelisty Jana Teologa. Jest on patronem XIX-wiecznej cerkwi, jednej z dwóch w tym klasztorze.
Święto obchodzone 21 maja jest jednym z trzech najważniejszych w supraskim męskim monasterze, ważnym miejscu dla prawosławnych w Polsce. Obchodom przewodniczył zwierzchnik Cerkwi w Polsce metropolita Sawa, w asyście innych prawosławnych hierarchów.
Cerkiew Jana Teologa (początkowo drewniana) była pierwszą świątynią w monasterze Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu; powstała w 1501 r. Obecna świątynia pochodzi z XIX wieku; wzniesiona została z czerwonych cegieł w latach 1889-90 w obrębie monasterskich budynków. Przybudowano ją do istniejącej, południowej części obiektu klasztornego.
W latach 1939-40 zdewastowały ją wojska sowieckie, tworząc w budynkach monasterskich koszary wojskowe. W głównej klasztornej cerkwi Zwiastowania NMP zorganizowano wtedy warsztaty wojskowe, a w świątyni pod wezwaniem św. Jana Teologa - kuchnię i stołówkę.
W 1944 r. wycofujące się wojska niemieckie wysadziły w powietrze główną cerkiew klasztoru. Jej odbudowa rozpoczęła się dwadzieścia lat temu, wciąż trwają prace wykończeniowe wewnątrz, m.in. odtwarzane są freski.
Po wojnie mniejsza cerkiew św. Jana Teologa stała się świątynią parafialną, zaś pozostałe budynki monasterskie zostały przejęte przez Skarb Państwa.
Obecnie cały klasztor w Supraślu stanowi własność Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Działa tam m.in. Muzeum Ikon (oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku) i Akademia Supraska. Cerkiew Jana Teologa przeszła remont, zyskała m.in. nowe polichromie. W lutym 2017 roku została ponownie wyświęcona po remoncie.
Województwo podlaskie uważane jest za centrum prawosławia w Polsce. Dokładnych danych co do liczby wiernych Cerkwi w naszym kraju nie ma; hierarchowie tego Kościoła szacują, że prawosławnych w Polsce jest ok. 450-500 tys. Dane GUS oparte o wyniki spisu powszechnego są niższe, ale uznawane przez hierarchów za niemiarodajne.(PAP)
autor: Robert Fiłończuk
rof/ js/
