Zwierzchnik Kościoła prawosławnego w Gruzji Eliasz II, portal pravoslavie.ru, slawista Jan Stradomski, Bractwo Młodzieży Prawosławnej w Polsce i Diakonia Kościoła Ewangelickiego w niemieckim Palatynacie – to laureaci Nagrody im. Księcia Konstantego Ostrogskiego za 2019 rok.
Przyznawana jest ona od 1989 roku za zasługi w rozwoju myśli, kultury i duchowości prawosławia oraz działalność na rzecz jednoczenia chrześcijan. Laureatów wybiera kapituła skupiona przy miesięczniku "Przegląd Prawosławny", którego redakcja mieści się w Białymstoku.
Obradująca w sobotę kapituła zdecydowała, że za 2019 rok przyzna pięć takich nagród.
Zwierzchnik gruzińskiego Kościoła prawosławnego od 1977 roku, patriarcha-katolikos Gruzji Eliasz II przyczynił się do odrodzenia prawosławia w tym kraju i - jak podała kapituła nagrody w swoim komunikacie - "jest rzeczywistym duchowym przywódcą narodu". Eliasz II szczególną wagę przywiązuje do spraw miłosierdzia, namawia wiernych do wspierania chorych, biednych i uwięzionych, sam regularnie odwiedza więzienia, otacza opieką sieroty i starszych ludzi, pozbawionych opieki rodziny. W ramach takich działań zakładał patriarsze domy dziecka m.in. w Batumi i Suchumi, bezpłatne stołówki i stowarzyszenie matek, które straciły swoje dzieci. Zabierał też głos w sprawach politycznych, np. starał się jednać strony wojny domowej na początku lat 90. ubiegłego wieku czy konfliktu rosyjsko-gruzińskiego w 2008 roku, prowadzi dialog z muzułmanami.
Wśród stron internetowych dostarczających wiedzy o prawosławiu, portal pravoslavie.ru uważany jest za najchętniej odwiedzaną stronę internetową na świecie; według statystyk to 1,3 mln osób miesięcznie. Założony został ponad 20 lat temu przez obecnego metropolitę pskowsko-pieczerskiego Tichona (laureata nagrody im. Ostrogskiego sprzed jedenastu lat); redakcja portalu funkcjonuje przy Strietienskim Monasterze w Moskwie. Pravoslavie.ru informuje o Cerkwi nie tylko w Rosji, ale przybliża też problemy prawosławia np. na Ukrainie czy Bliskim Wschodzie, stanowiąc źródło informacji również dla badaczy religii.
Pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego dr Jan Stradomski, to badacz średniowiecznej literatury Słowian południowych i wschodnich. "Bada rękopisy cerkiewnosłowiańskie, stare druki cyrylickie, śledzi polemikę religijną głównie drugiej połowy XVI i początku XVII wieku. Owoce swoich badań prezentuje na szerokim tle historii Kościoła i historii powszechnej" - podała kapituła.
Bractwo Młodzieży Prawosławnej w Polsce obchodzi w tym roku 40-lecie działalności. Integruje ono młodych prawosławnych, współpracuje z podobnymi organizacjami na całym świecie. Najbardziej znane przedsięwzięcia Bractwa, to pielgrzymki i spotkania modlitewne na św. Górze Grabarce - w najważniejszym w kraju cerkiewnym sanktuarium, ale w kalendarzu corocznych imprez ma też np. rozgrywki sportowe i obozy wakacyjne.
Diakonia Kościoła Ewangelickiego w Palatynacie (zachodnie Niemcy) została doceniona za pracę charytatywną we wschodniej Europie, szczególnie w Polsce, gdzie od lat organizacja współpracuje z Prawosławnym Ośrodkiem Miłosierdzia Eleos. W swoim kraju Diakonia prowadzi m.in. działania wobec osób z problemami socjalnymi, pomaga niedostosowanym społecznie, uzależnionym, zadłużonym i ciężko chorym.
Patron nagrody, książę Konstanty Ostrogski (1526-1608), żył w Wielkim Księstwie Litewskim. Zasłynął z umacniania pozycji Cerkwi w państwie, w trudnych dla niej czasach Unii Brzeskiej. Przy jego osobie skupiali się najwybitniejsi protektorzy prawosławia. Budował i wyposażał cerkwie, fundował i opiekował się monasterami (w sumie ponad sześćset świątyń). W siedzibie rodu - Ostrogu - stworzył najważniejsze na ruskich ziemiach Rzeczypospolitej prawosławne centrum oświatowo-kulturalne. Był także zwolennikiem zbliżenia z Kościołem katolickim.
Nagrody jego imienia są tradycyjnie wręczane w maju, podczas festiwalu Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce (Podlaskie). Do tej pory wyróżniono nimi blisko 130 osób i instytucji z różnych krajów i kontynentów, w tym hierarchów, teologów, muzyków, artystów piszących ikony, pisarzy, architektów, slawistów czy historyków.(PAP)
Autor: Robert Fiłończuk
rof/ pat/