Instytucje cerkiewne, duchowni i naukowcy z Polski, Białorusi i USA, zasłużeni dla rozwoju myśli, kultury i duchowości prawosławia oraz działający na rzecz jednoczenia chrześcijan, wyróżnieni zostali Nagrodami im. księcia Konstantego Ostrogskiego za 2023 rok.
Laureatów wybiera od 1989 roku kapituła skupiona przy miesięczniku "Przegląd Prawosławny", którego redakcja mieści się w Białymstoku. W niedzielę "Przegląd Prawosławny" przekazał PAP komunikat kapituły z wyborem laureatów za 2023 rok, czyli wyniki 35. edycji nagrody.
Tym razem wyróżnionych zostało siedem instytucji i osób. To Fundacja Oikonomos i prowadzona przez nią Akademia Supraska, monaster Świętej Trójcy w Jordanville (USA) i jego wydawnictwo św. Hioba Poczajowskiego, duchowny z Mińska na Białorusi Gieorgij Łatuszka, prof. Stefan Dudra z Uniwersytetu Zielonogórskiego oraz Bractwo Cerkiewne Trzech Świętych Hierarchów Bazylego Wielkiego, Grzegorza Teologa i Jana Złotoustego w Białymstoku.
Fundacja Oikonomos powstała w 2003 roku; głównym celem jej działalności był wówczas remont i adaptacja do nowej działalności budynków męskiego prawosławnego monasteru w Supraślu. W 2004 roku fundacja powołała Akademię Supraską, która ma za zadanie m.in. pielęgnowanie, rozwój i upowszechnianie tradycji, wartości i duchowości prawosławia.
Jak podano w komunikacie kapituły nagrody, w ciągu 20 lat Akademia zorganizowała osiemnaście konferencji i sympozjów, wydała ponad 60 publikacji i przygotowała 30 wystaw; zrealizowała też 90 projektów dla dzieci i młodzieży. W ub. roku Fundacja Oikonomos zrealizowała wiele działań w ramach obchodów Roku Kodeksu Supraskiego w województwie podlaskim, w tym współuczestniczyła w wydaniu na język polski tego Kodeksu.
Założony w 1930 roku monaster Św. Trójcy w Jordanville, to jeden z najważniejszych ośrodków prawosławnego życia monastycznego w Stanach Zjednoczonych. Mnisi z tego klasztoru nawiązują do działalności wydawniczej Ławry Poczajowskiej (Ukraina); od 1947 roku wydają pisma i książki. "Obecnie wydawnictwo św. Hioba Poczajowskiego publikuje prawosławną literaturę przede wszystkim w języku angielskim, docierając do szerokiego grona czytelników na całym świecie" - podała kapituła.
Gieorgij Łatuszka od ponad trzydziestu lat jest proboszczem soboru katedralnego Świętych Piotra i Pawła w Mińsku na Białorusi; odprawiane są tam nabożeństwa po białorusku, działa kilka bractw i chórów, wydawana jest parafialna gazeta. Od 1994 roku ojciec Łatuszka pełni funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Biblijnej białoruskiej Cerkwi prawosławnej ds. przekładu Pisma Świętego na język białoruski. Jest założycielem cerkiewnego wydawnictwa, które jako jedyne na Białorusi publikuje literaturę prawosławną w ojczystym języku.
Historyk, politolog prof. Uniwersytetu Zielonogórskiego Stefan Dudra jest autorem, współautorem i redaktorem ponad dwustu publikacji, w tym ośmiu monografii poświęconych prawosławiu.
Bractwo Cerkiewne Trzech Świętych Hierarchów Bazylego Wielkiego, Grzegorza Teologa i Jana Złotoustego w Białymstoku, od 25 lat organizuje spotkania poświęcone tematyce duchowej, modlitewne rekolekcje, a także wyjazdy do świętych miejsc w kraju i za granicą. Prowadzi też działalność charytatywną, przygotowuje spotkania świąteczne dla samotnych, choinki dla dzieci z najuboższych rodzin i podopiecznych domów pomocy społecznej.
Patron nagrody książę Konstanty Ostrogski (1526-1608) żył w Wielkim Księstwie Litewskim. Zasłynął z umacniania pozycji Cerkwi w państwie, w trudnych dla niej czasach unii brzeskiej. Przy jego osobie skupiali się najwybitniejsi protektorzy prawosławia. Budował i wyposażał cerkwie, fundował i opiekował się monasterami (w sumie ponad sześćset świątyń). W siedzibie rodu – Ostrogu – stworzył najważniejsze na ruskich ziemiach RP prawosławne centrum oświatowo-kulturalne. Był także zwolennikiem zbliżenia z Kościołem katolickim.
Nagrody jego imienia są tradycyjnie wręczane w maju, podczas festiwalu Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce (Podlaskie). Do tej pory wyróżniono nimi ponad 150 osób i instytucji z różnych krajów i kontynentów, w tym hierarchów, teologów, muzyków, ikonografów, pisarzy, architektów, slawistów czy historyków.(PAP)
Autor: Robert Fiłończuk
rof/ drag/
