Tłumacz literatury rosyjskiej Krzysztof Tur, badacz dziejów staroobrzędowców w Polsce Eugeniusz Iwaniec, amerykański teolog i bioetyk ojciec John Breck i prawosławna diecezja lubelsko-chełmska - to laureaci nagrody im. księcia Konstantego Ostrogskiego za 2017 rok.
Przyznawana jest ona od 1989 roku za zasługi w rozwoju myśli, kultury i duchowości prawosławia oraz działalność na rzecz jednoczenia chrześcijan. Laureatów wybiera kapituła skupiona przy miesięczniku "Przegląd Prawosławny", którego redakcja mieści się w Białymstoku.
Obradująca w sobotę kapituła zdecydowała, że za 2017 rok przyzna cztery takie nagrody. Laureatami zostali: Krzysztof Tur, prof. Eugeniusz Iwaniec, duchowny amerykańskiej Cerkwi ojciec John Breck oraz prawosławna diecezja lubelsko-chełmska.
Krzysztof Tur jest tłumaczem literatury rosyjskiej, m.in. "Mistrza i Małgorzaty" Michaiła Bułhakowa. "Laureat przyswoił polskojęzycznemu czytelnikowi kilkadziesiąt tytułów książkowych z dziedziny rosyjskiej literatury pięknej, a przede wszystkich prawosławnej duchowości (...). Łączy wierność oryginałowi z literackimi walorami tłumaczenia. Poszerza wiedzę o tłumaczonym dziele, jego autorze i epoce, poprzez obszerne erudycyjne przypisy" - napisała kapituła w uzasadnieniu nagrody.
Prof. Eugeniusza Iwańca wyróżniono za pionierskie badania dotyczące historii i dziedzictwa Kościoła staroobrzędowego w Polsce. Staroobrzędowcy stanowią odłam rosyjskiego prawosławia. W Polsce ich największe skupiska są na Suwalszczyźnie; liczbę staroobrzędowców w naszym kraju szacuje się na 1-2 tys.
Po raz pierwszy uhonorowano prawosławną diecezję. Wyróżniona diecezja lubelsko-chełmska obejmuje tereny, gdzie przed II wojną światową były duże skupiska prawosławnych, ale po zakończeniu działań wojennych i akcji "Wisła" z 1947 roku - jak określiła to w uzasadnieniu kapituła nagrody - "ustało tam prawosławne życie parafialne". Zaczęło się ono odradzać w latach 50. ub. wieku, a obecnie diecezja prowadzi ożywioną działalność, również dialog z innymi Kościołami i wyznaniami.
Prof. ojciec John Breck jest duchownym Cerkwi prawosławnej w USA, zajmuje się teologią i problematyką bioetyczną z perspektywy prawosławnej myśli i duchowości. "Gwałtowny rozwój nauki stawia trudne pytania o granice interwencji medycyny i innych nauk w ludzką osobowość. O. John Breck stara się na te pytania odpowiadać" - podkreśliła kapituła nagrody.
Tradycyjnie nagrody wręczone zostaną laureatom w maju, w czasie Hajnowskich Dni Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce.
Patron nagrody, książę Konstanty Ostrogski (1526-1608) żył w Wielkim Księstwie Litewskim. Zasłynął z umacniania pozycji Cerkwi w państwie, w trudnych dla niej czasach Unii Brzeskiej. Przy jego osobie skupiali się najwybitniejsi protektorzy prawosławia. Budował i wyposażał cerkwie, fundował i opiekował się monasterami (w sumie ponad sześćset świątyń).
W siedzibie rodu - Ostrogu - stworzył najważniejsze na ruskich ziemiach Rzeczypospolitej prawosławne centrum oświatowo-kulturalne. Trzonem tego centrum stała się Akademia Ostrogska i drukarnia. Był także zwolennikiem zbliżenia z Kościołem katolickim. (PAP)
autor: Robert Fiłończuk
rof/ agz/
