Informacje o dziejach Żydów na Górnym Śląsku, miejscowościach z nimi związanych, miejscach i obiektach ich upamiętniających, a także projektach edukacyjnych poświęconych tej tematyce – znalazły się w uruchomionej właśnie internetowej bazie o tej społeczności.
Baza o nazwie "Skarbnica wiedzy o dziejach Żydów na Górnym Śląsku" składa się m.in. z archiwalnych zdjęć i dokumentów oraz tekstów historycznych w trzech językach. Docelowo dołączone tam też będą m.in. stare mapy oraz opisy kolejnych projektów edukacyjnych.
"Baza skierowana jest do wszystkich osób, które chciałyby się czegoś dowiedzieć o dziejach Żydów na Górnym Śląsku – zarówno do tych, którzy jeszcze nic nie wiedzą, jak i tych, którzy są już zainteresowani tą tematyką i chcą pogłębić swoją wiedzę" – powiedziała PAP kierownik Domu Pamięci Żydów Górnośląskich w Gliwicach (oddziału Muzeum w Gliwicach) Karolina Jakoweńko.
Dodała, że rozbudowywana wciąż baza składa się z dwóch części: historycznej oraz edukacyjnej.
W tej pierwszej można m.in. poczytać o dziejach Żydów na Górnym Śląsku, śląskich miejscowościach związanych kiedyś z Żydami oraz żydowskich cmentarzach, a także – docelowo – dowiedzieć się krótkich biogramów Żydów zasłużonych w różnych branżach.
Druga część obejmuje projekty edukacyjne organizowane przez Dom Pamięci Żydów Górnośląskich i gliwickie szkoły. "Szczególnie w tej części nauczyciele mogą zobaczyć, jak można zmierzyć się z tym trudnym tematem" – wskazała Jakoweńko.
Strona dostępna jest w trzech językach: polskim, angielskim i niemieckim. Jak podano na stronie, projekt współfinansowany jest przez Goethe-Institut oraz Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.
Dom Pamięci Żydów Górnośląskich w Gliwicach działa niemal od dwóch lat. Mieści się w niemal całkowicie odnowionym dawnym żydowskim domu przedpogrzebowym w Gliwicach - architektonicznej perełce z początku XX w.
"Po prawie dwóch latach działalności widzimy, że powstanie Domu Pamięci Żydów Górnośląskich było bardzo potrzebne. Poprzez poznawanie historii Żydów możemy się tak naprawdę nauczyć tego, czego nam dzisiaj potrzeba, czyli szacunku do drugiego człowieka, tolerancji" - podkreśliła Jakoweńko.
Placówka prowadzi bogatą ofertę edukacyjno-upowszechniającą, ukierunkowaną na upamiętnianie żydowskiego dziedzictwa. Dotychczas odbywały się tam m.in. cykle spotkań poświęconych historii Żydów, relacjom chrześcijańsko-żydowskim czy kwestiom tożsamości. Od stycznia planowany jest nowy cykl o szlaku żydowskich śladów na Górnym Śląsku.
Obecnie – do końca grudnia – można tam oglądać wystawę czasową pt. "Utracone nadzieje. Ludność żydowska w województwie śląskim/katowickim w latach 1945-1970". Następnie, na przełomie stycznia i lutego planowane jest otwarcie wystawy o Górnoślązakach, w tym Polakach i Niemcach, ratujących Żydów w czasie II wojny światowej.
Znajdujący się przy kirkucie przy gliwickiej ul. Poniatowskiego neogotycki dom przedpogrzebowy z 1903 r. został zaprojektowany przez wiedeńskiego architekta Maksa Fleischera.
Niszczejący od czasów II wojny światowej aż do niedawnej całkowitej renowacji zabytek składa się z prostokątnej głównej hali (tzw. sali ceremonialnej) o wymiarach ok. 10 na 18 m i wysokości 10 m. W skrzydłach znajdowało się niegdyś pomieszczenie kostnicy, a także mieszkanie strażnika cmentarnego, kancelaria i pokoik dla rabina.
Na szczególną uwagę zasługuje odnowiona sala główna z odtworzonymi tam polichromiami. Sklepienie sali przedstawia rozgwieżdżone niebo; na posadzce ułożono biało-czarne płytki. Utrzymany w stylu neogotyckim budynek z czerwonej cegły zdobią ostrołukowe okna z witrażami oraz kute żelazne elementy.(PAP)
autor: Agnieszka Kliks-Pudlik
akp/ itm/
