Przy wsparciu środkami unijnymi na renowację obiektów dziedzictwa kulturowego samorząd Rybnika wyremontuje zabytkowy pawilon Rafał dawnego Szpitala Miejskiego nr 1 w tym mieście, a także nadszybie i maszynownię szybu Kościuszko dawnej kopalni Ignacy.
W środę samorząd woj. śląskiego poinformował o wyborze do dofinansowania 38 projektów - spośród 67 zgłoszonych - w konkursie dot. renowacji obiektów dziedzictwa kulturowego. Był to jedyny konkurs rozdysponowujący fundusze dostępne na ten cel w Regionalnym Programie Operacyjnym Woj. Śląskiego na lata 2014-2020.
Ogółem 38 wybranych projektów – o łącznej wartości 267,4 mln zł - otrzymało z RPO 190,4 mln zł dotacji (siedem z wybranych do dofinansowania przedsięwzięć zasilą też środki budżetu państwa – dodatkowymi 5,4 mln zł). Dwa projekty, które otrzymają środki z tej części RPO, przygotował samorząd Rybnika, który jeszcze w środę poinformował o szczegółach ich realizacji.
Jedno z tych przedsięwzięć dotyczy fragmentu kompleksu szpitala miejskiego nr 1, zwanego "Juliuszem" (od historycznej postaci jego inicjatora, miejscowego lekarza i społecznika Juliusza Rogera). W poprzednich latach większa część zabudowań była niezagospodarowana, wśród nich dwa główne, najstarsze obiekty: Juliusz oraz Rafał.
Mniejszego z tych dwóch budynków dotyczy oszacowany na 14,1 mln zł projekt „Modernizacja zabytkowego pawilonu Rafał dawnego Szpitala Miejskiego nr 1 w Rybniku na cele kulturalne”, dofinansowany teraz 5,5 mln zł ze środków RPO. Plany dotyczące tego obiektu miasto powiązało wiosną ub. roku z zamierzeniami Okręgowej Rady Lekarskiej w Katowicach.
Zgodnie z podpisanym wówczas porozumieniem z katowicką ORL, powstać ma tam postulowana przez regionalne środowiska medyczne nowoczesna placówka prezentująca historię medycyny i farmacji woj. śląskiego. Projekt RPO umożliwi kompleksową modernizację opuszczonego i zdegradowanego pawilonu; planowana ekspozycja miałaby powstać z innych środków.
Większy, szacowany na 21,7 mln zł i umieszczony w Kontrakcie Terytorialnym woj. śląskiego projekt pod nazwą "Modernizacja zabytkowego budynku Juliusz byłego Szpitala Miejskiego im. Juliusza Rogera w Rybniku", miasto zgłosiło do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko - w tzw. IV naborze koordynowanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W ubiegłorocznym rozstrzygnięciu tego konkursu projekt dot. Juliusza nie uzyskał wnioskowanego dofinansowania 14,8 mln zł (mimo pozytywnej oceny trafił na listę rezerwową). Miasto chciałoby przy wsparciu środków POIiŚ stworzyć tam obiekt o charakterze kulturalno-edukacyjnym "prezentujący dziedzictwo materialne i niematerialne ziemi górnośląskiej w formule edukatorium przyrodniczo-humanistycznego, na kanwie opowieści o działalności Juliusza Rogera".
W połowie ub. roku Rybnik otrzymał natomiast blisko 3,1 mln zł z innej części RPO do oszacowanej na 3,7 mln zł adaptacji również zabytkowego budynku dermatologii szpitalnego kompleksu. Ma powstać w nim centrum wsparcia rodziny; według środowej informacji miasta prace rozpoczną się wkrótce.
W środę miasto zapowiedziało też realizację w tym i przyszłym roku projektu „Modernizacja budynków nadszybia i maszynowni szybu Kościuszko na terenie Zabytkowej Kopalni Ignacy w Rybniku na cele kulturalne”. Do inwestycji oszacowanej na 10,6 mln zł miasto dostało 4,4 mln zł z RPO.
Będzie to dalsza część prac związanych z zachowaniem jednego z najważniejszych zabytków w mieście - Zabytkowej Kopalni Ignacy w dzielnicy Niewiadom. Kopalnia powstała w 1792 r. pod nazwą Hoym i jest najstarszą w okręgu rybnickim. Zakończyła eksploatację, jako część kopalni Rydułtowy, w latach 90. ub. wieku. Od 2015 r. zabytek podlega Muzeum w Rybniku.
Odnawianie zabytkowej kopalni rozpoczęło się w 2006 r. od zaadaptowania wieży ciśnień na wieżę widokową. W 2015 r. oddano odnowione budynki starej stolarni i maszynowni szybu Głowacki (na cele wystawowe i konferencyjne). Dzięki obecnemu dofinansowaniu z RPO w nadszybiu i maszynowni szybu Kościuszko powstać ma wystawa oparta o motywy pary i maszyny parowej.
W dalszych planach dotyczących Ignacego są kompleksowa modernizacja budynku byłej sprężarkowni i przeznaczenie go na potrzeby lokalnej społeczności (miasto złożyło w lutym br. wniosek o dofinansowanie tego zadania), a także zagospodarowanie okolicznego terenu. (PAP)
autor: Mateusz Babak
edytor: Dororta Skrobisz
mtb/ skr/
