W cerkwi św. Marii Magdaleny w Białymstoku odprawione zostanie we wtorek po południu nabożeństwo tzw. całonocnego czuwania, a w środę rano – świąteczna liturgia. To jedyne takie uroczystości w regionie, bo prawosławni w większości obchodzą tam Boże Narodzenie 12 dni po katolikach.
Formalnie Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny korzysta w roku liturgicznym z kalendarza juliańskiego. Jak szacują prawosławni hierarchowie, ponad 90 proc. cerkiewnych parafii w kraju obchodzi święta religijne właśnie według tego kalendarza.
Oznacza to, że wigilia Bożego Narodzenia przypada u nich 6 stycznia w – powszechnie używanym – kalendarzu gregoriańskim.
Największe w Polsce skupiska prawosławnych używających w życiu religijnym kalendarza juliańskiego (tzw. starego stylu) są w województwie podlaskim. Dlatego tam tylko w jednej cerkwi odprawione będzie we wtorek po południu nabożeństwo tzw. całonocnego czuwania w wigilię Bożego Narodzenia.
To nieduża cerkiew pod wezwaniem św. Marii Magdaleny w centrum Białegostoku – formalnie świątynia filialna parafii katedralnej św. Mikołaja, użytkowana dotąd przez prawosławny ordynariat polowy WP. Niedługo będzie to kaplica akademicka.
Rokrocznie w Wigilię, według tzw. nowego stylu, przychodzą tam na nabożeństwo m.in. osoby z małżeństw mieszanych wyznaniowo, obchodzące teraz Boże Narodzenie, czy mieszkańcy innych regionów Polski, również przyzwyczajeni do świąt 25-26 grudnia. Także z myślą o nich w środę, w pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia, odprawione zostanie w tej samej cerkwi świąteczne nabożeństwo.
Tzw. nowy styl, czyli ten sam termin obchodzenia Bożego Narodzenia co katolicy, przyjmują prawosławne parafie w dużych miastach, zwłaszcza w centralnej i w zachodniej Polsce. Np. w Warszawie Boże Narodzenie będzie świętowane 25-26 grudnia w cerkwi katedralnej św. Marii Magdaleny i w cerkwi św. Jana Klimaka. W stołecznej kaplicy prawosławnej św. Grzegorza zaplanowano w środę (pierwszy dzień świąt) nie tylko liturgię, ale również wspólne śniadanie i śpiewanie kolęd.
Dokładnych danych co do liczby prawosławnych w Polsce nie ma. Przedstawiciele polskiej Cerkwi szacują, że wiernych jest 450-500 tys., z czego połowa mieszka w północno-wschodniej części kraju. Według GUS w ostatnim spisie powszechnym przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało 156 tys. osób. (PAP)
Autor: Robert Fiłończuk
rof/ joz/
