Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński (P) podczas otwarcia wystawy plenerowej „Przyszłym pokoleniom. 60 lat misji Narodowego Instytutu Dziedzictwa” na Rynku Manufaktury w Łodzi. Fot. PAP/G. Michałowski
Wystawę „Przyszłym pokoleniom. 60 lat misji Narodowego Instytutu Dziedzictwa” można od piątku oglądać na Rynku Manufaktury w Łodzi. W jej otwarciu uczestniczył wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński.
Wicepremier wziął w piątek udział w otwarciu na Rynku Manufaktury plenerowej wystawy "Przyszłym pokoleniom. 60 lat misji Narodowego Instytutu Dziedzictwa", która zostanie zaprezentowana w 15 miastach w całej Polsce - Łódź jest trzecim z kolei.
"To 60 lat instytucji, która ma wiele zadań; najważniejszym z nich jest chyba praca ekspercka, wiedza zgromadzona w Instytucie, która służy w najróżniejszych momentach - inwestycyjnych czy jako wiedza doradcza, ale także olbrzymia praca edukacyjna i popularyzatorska" - podkreślił wicepremier.
Jak dodał, NID posiada portal, na którym udostępnia zdigitalizowaną wiedzę o zabytkach i dziedzictwie kulturowym - opisano na nim już ponad milion zabytków.
"To rzeczy bezcenne, bo uświadamiają społeczeństwu, jak ważna jest praca z zabytkami i dziedzictwem; ważna tożsamościowo czy też w procedowaniu inwestycyjnym kształtowania dziedzictwa materialnego. Instytut jest także zasłużony w obszarze dziedzictwa niematerialnego - dzięki niemu na liście krajowej mamy już wpisanych prawie 60 zwyczajów, które są ważne dla naszej wspólnoty" - zaznaczył.
Zdaniem Glińskiego sukcesem NID jest także Rekomendacja Warszawska. "Tuż po jej podpisaniu mieliśmy wojnę w Syrii, gdzie za pomocą bombardowania zabytków i całych zurbanizowanych przestrzeni mieliśmy do czynienia z realizowaniem czyichś celów politycznych - teraz ten sam ktoś, czyli Putin, niszczy kulturę Ukrainy i jej zabytki. I znowu Rekomendacja Warszawska jest aktualna" - wyjaśnił.
Przypomniał także, że po wybuchu wojny NID zorganizował centrum pomocy dla kultury na Ukrainie.
"Naszym obowiązkiem jest przypominać Europie, że tam (w Ukrainie - przyp. PAP) toczy się wojna, tam są zbrodnie wojenne i są one także popełniane na kulturze. Ta wojna toczy się o kulturę i jest wygrywana przez Ukrainę dzięki kulturze właśnie - bez kultury, poczucia tożsamości i wspólnoty Ukraina nie miałaby szans na obronę" - dodał Gliński.
Historia Narodowego Instytutu Dziedzictwa sięga 1962 roku, gdy utworzony został Ośrodek Dokumentacji Zabytków. W 2002 r. został on połączony z Ośrodkiem Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, a nazwę zmieniono na Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków. Kolejnym krokiem było przyłączenie do tego Ośrodka Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego. Skupione instytucje od 2011 r. działają jako Narodowy Instytut Dziedzictwa, podlegający MKiDN.
Instytut zajmuje się gromadzeniem i udostępnianiem dokumentacji będącej podstawą wpisania zabytków do rejestru oraz Krajowej Ewidencji Zabytków; opracowywaniem standardów konserwatorskich i dbaniem o dziedzictwo kulturowe, zarówno materialne, jak i niematerialne. Instytut uczestniczy w przygotowaniu wniosków o wpisanie polskich zabytków na Listę dziedzictwa światowego UNESCO, a także opiniuje wnioski dla obiektów ubiegających się o miano Pomnika Historii. NID uczestniczył w przygotowaniu Rekomendacji Warszawskiej w sprawie odbudowy i rekonstrukcji dziedzictwa kulturowego, przyjętej w 2017 r. na międzynarodowej konferencji UNESCO w Warszawie.
Otwarciu wystawy towarzyszy konferencja "Co jest zabytkiem? Badania w procesie rozpoznania dziedzictwa kulturowego" w Muzeum Sztuki ms2, podczas której pracownicy z łódzkiego oddziału NID przybliżą swoje dokonania w zakresie ochrony zabytków oraz dziedzictwa kulturalnego i opowiedzą o planach na przyszłość.
Interdyscyplinarny zespół przygotował do tej pory opracowania na temat m.in. Miasta Tkaczy w Zgierzu, Wzgórza Zamkowego w Sieradzu, zespołu osadniczego Tum - Łęczyca, fragmentów obszaru Łodzi: Nowego Miasta, Księżego Młyna, zespołu budynków EC1 i zespołów budowlanych fabryki Kraj w Kutnie i fabryki Batavia w Tomaszowie Mazowieckim.
Jednym z ciekawszych zadań było wsparcie gminy Grabów w zagospodarowaniu terenu wokół ruin zamku w Besiekierach i zamienieniu go w atrakcję turystyczną. Dzięki NID na Krajowej Liście Dziedzictwa Niematerialnego region łódzki reprezentuje język esperanto oraz dwie kultywowane od wieków tradycje, związane z obchodami Bożego Ciała - procesja w Łowiczu oraz sypanie kwietnych dywanów w Spycimierzu. Kwietne dywany w 2021 roku zostały wpisane na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO.
Wystawę na Rynku Manufkatury będzie można oglądać do końca czerwca.(PAP)
Autorka: Agnieszka Grzelak-Michałowska
agm/ dki/
