Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” dla Muzeum Żup Krakowskich

Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego uczestniczył w poniedziałek w obchodach 70-lecia Muzeum Żup Krakowskich, które jest jednym z największych muzeów górniczych na świecie. Jego zbiory, pokazywane w Zamku Żupnym oraz w podziemnych komorach Kopalni Soli w Wieliczce, liczą ponad 23 tys. obiektów. Muzealna kolekcja ponad tysiąca solniczek zaliczana jest do najcenniejszych.

Wicepremier Piotr Gliński podkreślił, że Wieliczka – kopalnia i muzeum – są znane na całym świecie.

"Niektórzy jeszcze w XIX wieku myśleli, że to jest w Niemczech. To nieprawda - dementuję. To jest piękne, wspaniałe polskie muzeum, które rozwija się dzięki Waszej pracy" – powiedział szef resortu kultury dziękując obecnym pracownikom i dyrekcji oraz ich poprzednikom, którzy przez 70 lat dbali o tę instytucję. "Wielkie podziękowanie za to, że tak dobrze i dynamicznie działacie i że muzeum jest kochane przez Polaków. To jedno z naszych wiodących muzeów, ale mamy takich muzeów coraz więcej" – podkreślił.

Dyrektor Muzeum Żup Krakowskich Jan Godłowski mówił dziennikarzom, że przyznanie Złotego Medalu "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" to ogromny zaszczyt i docenienie muzeum. "Jesteśmy placówką, która powstała z pasji jednego człowieka i stała się jednym z najpoważniejszych muzeów górniczych na świecie" - powiedział. Podziękował ministrowi za odznaczenie i za środki na inwestycje, a wszystkim pracownikom za codzienny trud.

Minister Gliński przypomniał, że obecnie w całej Polsce realizowanych jest ponad 200 inwestycji muzealnych od Łeby po Zakopane. "To jest wielki wysiłek i jednocześnie niebywała satysfakcja" – powiedział wicepremier. Dodał, że są wśród nich nowe placówki m.in. Muzeum Historii Polski, Muzeum Getta Warszawskiego czy Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce.

Jak mówił w 2019 roku w polskich muzeach było 40 mln zwiedzających. "Sądzę, że szybko zostanie to pobite mimo pandemii" – powiedział. Dziękując wszystkim polskim muzealnikom minister podkreślił, że w pandemii wszystkie "instytucje potrafiły stanąć na wysokości zadania" i pracowały w taki trybie, jaki był konieczny, zachowując dyscyplinę i odpowiedzialność.

W komorze Maria Teresa 135 metrów pod ziemią minister obejrzał multimedialny pokaz specjalny "Wieliczka 1860". Podczas jubileuszowej uroczystości zasłużeni pracownicy Muzeum Żup Krakowskich otrzymali Brązowe Medale "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" odznaczenia państwowe oraz resortowe.

Otwarte w grudniu 1951 roku Muzeum Żup Krakowskich zajmuje się gromadzeniem, przechowywaniem, konserwacją i udostępnianiem obiektów związanych z dziejami warzelnictwa i górnictwa solnego oraz z historią Wieliczki i Bochni. Prowadzi także działalność naukowo-badawczą, wystawienniczą, edukacyjną i wydawniczą.

Twórcą muzeum był Alfons Długosz - pedagog, wizjoner, społecznik i fotografik. W 1951 r. w komorze Warszawa zorganizował pierwszą wystawę uratowanych z kopalni przedmiotów. W ich poszukiwaniu przemierzał, wraz z górnikami Janem Wąsikiem, Franciszkiem Krzeczkowskim i Janem Rojkiem podziemne korytarze, by pozyskać górnicze narzędzia, maszyny, skamieliny i inne świadectwa historii tego miejsca.

Zabytki muzealne gromadzone są w zbiorach: Geologicznym, Archeologicznym, Techniki Górniczej, Kartografii, Sztuki, Etnografii oraz w Archiwum i tzw. Zbiorze Specjalnym, który obejmuje dawne fotografie, widokówki, dyplomy, druki okolicznościowe. Kolekcje te wraz ze specjalistyczną biblioteką, zbiorem mikrofilmów i dokumentacją naukowo – techniczną wyrobisk wykonaną w kopalniach Wieliczki i Bochni tworzą kompletną bazę dla badań naukowych.

W 1956 r. muzeum stało się oddziałem państwowych zbiorów sztuki na Wawelu, a od 1961 r. działa jako samodzielna instytucja podlegająca ministerstwu kultury.

By zwiększyć przestrzeń ekspozycyjną w 2017 roku zakupiono historyczny budynek dawnego sądu przy ul. Daniłowicza i przeniesiono tam administrację, pracownie naukowe, bibliotekę i archiwum. W 2021 r. w zwolnionych salach w Zamku Północnym rozpoczął się remont przystosowujący tę przestrzeń do nowej, wystawy stałej "Solny klejnot w koronie" oraz wystaw czasowych.

"Realizujemy dwie bardzo duże i ważne inwestycje. Chcemy udostępnić zwiedzającym prawie w całości Zamek Żupny w Wieliczce, który jest obiektem wpisanym na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Do tej pory mieliśmy tam niewielką przestrzeń ekspozycyjną. Dzięki pomocy ministerstwa udało się zakupi inny budynek – dawnego sądu - do którego przeniesiono muzealne pracownie i możemy przygotować powierzchnię na nową dużą, wystawę stałą. Trwa także remont oraz rozbudowa budynku dawnego sądu" – mówił dyrektor Jan Godłowski.

Zamek powinien być udostępniony zwiedzającym w drugiej połowie 2023 roku. Mimo prowadzonego remontu - jest otwarty, obecnie jest w nim prezentowana wystawa czasowa "Środkowoeuropejska kultura stołu i królewskie srebra stołowe z kolekcji Helga Matzke". (PAP)

autor: Małgorzata Wosion

wos/ pat/