Kompendium wiedzy o ocalałych XVI-wiecznych freskach ze zburzonej w 1944 roku przez Niemców cerkwi Zwiastowania NMP w Supraślu (Podlaskie) stanowi najnowsza publikacja o tych zabytkach, którą wydało Muzeum Ikon w Supraślu.
30 ocalałych ze zniszczenia fragmentów tych fresków to najcenniejszy element zbiorów, które ma to muzeum - podkreśliła w rozmowie z PAP kierownik Muzeum Ikon Ewa Zalewska.
W sobotę po południu w Muzeum w Supraślu zaplanowano promocję tego wydawnictwa.
Album „Freski supraskie – relikty XVI-wiecznego malarstwa postbizantyńskiego w kolekcji Muzeum Ikon w Supraślu” to - jak mówi Zalewska - zbiór dotychczas opublikowanych artykułów i prac naukowych, badawczych nad tymi freskami, ale także katalog tych zabytków.
Nie jest to pierwszy katalog tych fresków, ale pierwszy kompleksowy, bo w poprzednim np. nie było kompleksowego materiału badawczego - zaznaczyła. Niektóre fotografie archiwalne i artykuły w wydawnictwie nie były jeszcze publikowane lub są wydane pierwszy raz w języku polskim.
Zalewska dodała, że artykuły omawiają tematykę fresków w różnych aspektach: historycznym, kulturowym, artystycznym, religijnym, architektonicznym, konserwatorskim.
Jak podkreśliła, prace badawcze nad freskami trwają i za jakiś czas z pewnością materiał będzie jeszcze bogatszy. W wydanym albumie zawarto najważniejsze prace dotyczące tego zabytku badaczy z kraju i zagranicy m.in. autorstwa Piotra Pokryszkina, Józefa Jodkowskiego, Aleksandra Siemaszki, Ludmiły Lebiedzińskiej, Stanisława Szymańskiego, Aleksandra Musina, Stanisława Stawickiego.
Freski, które są w kolekcji Muzeum Ikon w Supraślu to 30 fragmentów ocalałych ze wszystkich XVI-wiecznej polichromii w stylu postbizantyńskim (z wpływami serbskimi, a według niektórych także macedońskimi), które znajdowały się w zburzonej cerkwi Zwiastowania w Supraślu - zaznaczyła Zalewska.
Dodała, że nie ma dokumentacji zdjęciowej jak wyglądały wszystkie freski w tej cerkwi (cerkiew znajduje się na terenie męskiego monasteru). To co ocalało, znajdowało się na filarach zburzonej cerkwi, konserwatorzy zabezpieczyli je w 1946 r., zdjęto je z ruin. Freski były konserwowane w latach 60-tych, scalano je. Ostatnie prace konserwatorskie były prowadzone w 2012 i 2014 r. - podała.
"To są zabytki wyjątkowe, unikatowe. W skali naszego kraju jest niewiele przykładów malarstwa w stylu bizantyńskim, które zachowały się do naszych czasów. To jest bezcenne dziedzictwo, dziedzictwo wspaniałe, którym możemy się szczycić" - podkreśliła Zalewska.
Muzeum Ikon, które mieści się na terenie monasteru w Supraślu jest oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.
Album o freskach i cały projekt z nim związany wydano dzięki dofinansowaniu z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. (PAP)
autor: Izabela Próchnicka
kow/ par/
