Scenarzysta i dramaturg Cormac McCarthy jest zaliczany do grona kilku największych literackich geniuszy w Stanach Zjednoczonych - stawiany na równi z Thomasem Pynchonem, Donem DeLillo i Philliphem Rothem, a także Williamem Faulknerem i Ernestem Hemingwayem.
Za swoje powieści McCarthy wiele wyróżnień, w tym Nagrodę Pulitzera, National Book Award oraz National Book Critics Circle Award. Został też laureatem prestiżowego stypendium MacArthur Fellowship tzw. „genius grant”.
Krytycy w USA stawiają go na równi z Thomasem Pynchonem, Donem DeLillo i Philliphem Rothem. Jeszcze inni traktują jako najwybitniejszego amerykańskiego pisarza od czasów Williama Faulknera i Ernesta Hemingwaya.
Pisarz pochodził z rodziny irlandzkich imigrantów. Urodził się 20 lipca 1933 roku w Providence, w stanie Rhode Island, jako Charles McCarthy. Krótko uczęszczał do University of Tennessee. W Polsce wyłącznym wydawcą jego książek jest Wydawnictwo Literackie.
„McCarthy był znany ze swojego oszczędnego stylu pisania i epickich tematów apokaliptycznego niebezpieczeństwa, natury zła i kruchości ludzkiej kondycji. Wiele ze swoich powieści osadził w krajobrazach amerykańskiego południowego zachodu, a wszystkie napisał na maszynie do pisania Olivetti Underwood Lettera 32” – zauważyła oficyna wydawnicza Penguin Random House.
W roku 2009 maszyna została sprzedana na aukcji za 254,5 tys. dolarów. Autor natychmiast zakupił ten sam model za niecałe 20 dolarów.
W Random House ukazały się pierwsze książki McCarthy’ego. Należą do nich opublikowany w roku 1965 „Strażnik sadu” - a następnie: „W ciemności”, „Dziecię Boże”, „Suttree”, i „Krwawy południk”, który „New York Times” uznał za jego „najbardziej wpływową pracę”.
Bestsellerem stała się jednak dopiero Trylogia graniczna - „Rącze konie”, „Przeprawa” oraz „Sodoma i Gomora”.
„Rącze konie”, „Droga” i „To nie jest kraj dla starych ludzi” zostały zekranizowane. Ten ostatni tytuł zapoczątkowany jako scenariusz stał się książką. Adaptacja w reżyserii braci Coenów zdobyła w roku 2007 cztery Oscary, w tym nagrodę dla najlepszego filmu.
McCarthy jest też m.in. autorem scenariusza do „The Counselor”. W 2013 roku film z udziałem Michaela Fassbendera i Cameron Diaz w rolach głównych nakręcił Ridley Scott.
Krótko przed śmiercią pisarza poinformowano, że pracował nad scenariuszem do filmowej adaptacji „Krwawego południka” w reżyserii Johna Hillcoata, który wyreżyserował też „Drogę”.
„Drogę” wcześniej wybrano jako książkę Oprah's Book Club, słynnej amerykańskiej osobistości telewizyjnej. Cormac McCarthy unikał wywiadów, kiedy Oprah zapytała go w 2006 roku dlaczego odparł: „Nie sądzę, że jest to dobre dla twojej głowy”.
W rozmowie z „New York Timesem” przekonywał natomiast, że ze wszystkich tematów, które podejmuje, niezwykle trudno byłoby znaleźć taki, którym nie jest zainteresowany. „Pisanie jest daleko, daleko na końcu tej listy" - mówił.
Dwie ostatnie powieści, McCarthy’ego to „Pasażer” oraz „Stella Maris”, które ukazały się w roku 2022. Łączy je kwestionowanie pojęcia Boga, prawdy i istnienia.
Dyrektor generalny Penguin Random House, Nihar Malaviya ocenił, że Cormac McCarthy zmienił bieg literatury.
„Przez sześćdziesiąt lat demonstrował niezachwiane oddanie swojemu rzemiosłu i odkrywaniu nieskończonych możliwości i mocy słowa pisanego. Miliony czytelników na całym świecie pokochały jego bohaterów, jego mityczne motywy i intymne prawdy emocjonalne, które obnażał na każdej stronie, w genialnych powieściach. Pozostaną one zarówno aktualne, jak i ponadczasowe, dla przyszłych pokoleń" – stwierdził Malaviya.
89-letni Cormac McCarthy zmarł we wtorek z przyczyn naturalnych w swoim domu w Santa Fe w Nowym Meksyku.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
ad/ pat/
