Stambulska Państwowa Orkiestra Symfoniczna wystąpi w bazylice Aya Irini w Stambule, pod batutą polskiego dyrygenta Tadeusza Strugały wraz ze światowej sławy pianistą Piotrem Palecznym, na piątkowym koncercie symfonicznym z okazji 170-lecia Adampola-Polonezkoy. Publiczność usłyszy utwory Fryderyka Chopina, Michała K. Ogińskiego, Richarda Wagnera oraz Ulvi Cemala Erkina.
Wicekonsul ds. kultury i promocji w Konsulacie Generalnym Rzeczypospolitej Polskiej w Stambule Łukasz Paprotny zauważył, że program koncertu w artystyczny sposób odwołuje się do historii polskiej osady nad Bosforem – „pożegnania ojczyzny” w dobie utraty niepodległości. "Do tego wątku nawiązują I koncert fortepianowy e-moll Chopina powstały tuż przed jego wyjazdem z Warszawy i uwertura +Polonia+ Wagnera, symbolizująca życzliwość wielu Europejczyków wobec Wielkiej Emigracji po powstaniu listopadowym, wreszcie rapsodia +Koçekçe+, odwołująca się do najbogatszych tradycji kultury tureckiej, która w tak gościnny sposób przyjęła polskich emigrantów" - powiedział PAP Paprotny.
Adampol (Polonezkoy), polska miejscowość w Turcji na północno-wschodnich obrzeżach Stambułu, po azjatyckiej stronie Bosforu, został założony 19 marca 1842 r. Inicjatorem był przywódca jednej z emigracyjnych frakcji po Powstaniu Listopadowym Adam Czartoryski.
Paprotny zwrócił uwagę, że w XIX w. Imperium Osmańskie było jednym z głównych kierunków polskiej emigracji politycznej, a Stambuł - jednym z jej głównych ośrodków.
"Polskie elity na czele z księciem Adamem Czartoryskim upatrywały szansy na odzyskanie niepodległości m.in. w tradycyjnym antagonizmie turecko-rosyjskim. W tych okolicznościach w 1842 r. Adampol powstał jako miejsce, w którym dom znaleźli przybyli do Turcji uchodźcy, weterani powstania listopadowego, a z czasem także kolejne grupy Polaków – zbiegli z armii rosyjskiej podczas walk na Kaukazie, uczestnicy powstania galicyjskiego, Wiosny Ludów na Węgrzech, weterani wojny krymskiej" - opowiadał wicekonsul.
Jak zauważył, dzięki zachowywaniu tradycji, kultury i życzliwej opiece ze strony władz miejscowych Polonezkoy, po dziś dzień jest enklawą polskości.
"Naturalnie, z upływem czasu rolniczy charakter wsi zmienił się w usługowy (...), a Adampol – położony na obrzeżach kilkunastomilionowego Stambułu – stał się popularną miejscowością wypoczynkową. W drugiej połowie XX wieku rozpoczął się także proces zmiany struktury społecznej osady – obecnie polskie rodziny stanowią ok. jedną trzecią liczby mieszkańców, jednak na wójta (...) tradycyjnie wybierany jest Polak" - tłumaczył.
Współpraca Konsulatu Generalnego RP w Stambule z samorządem i mieszkańcami Adampola jest wielowymiarowa. Placówka dba o zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego wsi, poprzez m.in. utrzymanie i udostępnienie muzeum Polonezkoy – Domu Pamięci im. Zofii Ryży, finansowanie prac konserwatorskich na miejscowym cmentarzu czy współpraca z parafią p.w. Matki Bożej Częstochowskiej. Polonezkoy jest też miejscem organizowania uroczystości z okazji świąt narodowych i religijnych (3 maja, 1 listopada), prezentowania polskiej kultury artystycznej i ludowej (organizowany przez mieszkańców Polonezkoy doroczny „Festiwal czereśni”), wreszcie promocji Polski.
Adampol (Polonezkoy), polska miejscowość w Turcji na północno-wschodnich obrzeżach Stambułu, po azjatyckiej stronie Bosforu, został założony 19 marca 1842 r. Inicjatorem był przywódca jednej z emigracyjnych frakcji po Powstaniu Listopadowym Adam Czartoryski. Na początku lat 40. XIX w. pragnąc wesprzeć dość licznie przebywających również w Turcji polskich emigrantów, by przeciwstawić się rosyjskim wpływom na tym terenie i utworzyć drugi polski ośrodek emigracyjny, Czartoryski wysłał nad Bosfor swojego współpracownika Michała Czajkowskiego. Wykupił on część terenów leśnych na północny-wschód od Stambułu, gdzie zaczęła powstawać polska wioska. Początkowo mieszkało tam kilkanaście osób, a 19 marca 1942 roku został poświęcony pierwszy powstały tam dom. Z czasem osada nazwana na cześć Czartoryskiego Adam-koj czyli Adamowa Wioska, w skrócie Adampol, zaczęła się rozrastać.
Miejscowość nosi obecnie oficjalną nazwę Polonezköy (polska wieś), chociaż już tylko najstarsi mieszkańcy mówią po polsku. Wójtem tradycyjnie zawsze zostaje Polak. (PAP)
agz/ ls/ jra/
