„Lot” – rzeźba Romana Stańczaka prezentowana jest w otwartym w czwartek polskim pawilonie na 58. Biennale Sztuki w Wenecji. To kadłub samolotu, który został przecięty i odwrócony na drugą stronę tak, że elementy kokpitu, pokładu i siedzenia są na zewnątrz.
W inauguracji polskiego pawilonu na Międzynarodowej Wystawie Sztuki udział wzięła podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wanda Zwinogrodzka.
Kuratorami wystawy są Łukasz Mojsak i Łukasz Ronduda, a organizatorem Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki.
Organizatorzy polskiej prezentacji opisują pracę jako "przenicowany samolot" i "dekonstruowanie materialnego porządku przedmiotów".
Skrzydła wraz z poszyciem samolotu zostały zwinięte do wnętrza rzeźby. Jest to artefakt powstały z prawdziwego niewielkiego samolotu.
"Nicowanie jest o nadziei" — tak o swym projekcie powiedział Stańczak. Zabieg ten ma - według niego - wymiar duchowy; to "przygotowanie do umierania", przechodzenia na drugą stronę, tworzenia przez niszczenie.
Autor podkreślił zarazem, że jego instalacja jest także komentarzem do skutków transformacji ustrojowej i gospodarczej, widocznych zarówno w przestrzeni kultury materialnej, jak i w społeczeństwie.
Pomysł wywrócenia samolotu na drugą stronę to kolejny etap pracy twórczej Stańczaka. Powstał on, jak wyjaśniono, prawie 30 lat temu, ale wtedy nie został zrealizowany.
W oficjalnej prezentacji pracy zaznaczono, że obecnie "samolot postrzegany jest jako symbol pęknięcia polskiego społeczeństwa".
Ale jest to też, jak się zauważa, jedno z największych osiągnięć techniki i maszyna, której ludzie powierzają swoje życie.
Roman Stańczak, urodzony w 1969 roku, jest uczniem "Kowalni" - pracowni profesora Grzegorza Kowalskiego na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Zadebiutował w latach 90., był współtwórcą tworzącego się wówczas polskiego nurtu sztuki krytycznej.
W jednym z wywiadów powiedział: "Moje rzeźby mówią o życiu, ale nie pośród przedmiotów, tylko pośród duchów".
Udział Polski w Biennale finansuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a wystawę w Pawilonie Polskim wspiera Instytut Adama Mickiewicza.
Do piątku na 58. Międzynarodowej Wystawie Sztuki — La Biennale di Venezia trwają dni prasowe.
Wystawa będzie otwarta dla publiczności od 11 maja do 24 listopada.
W tym roku odbywa się ona pod hasłem "Obyś żył w ciekawych czasach".
Sylwia Wysocka (PAP)
sw/ klm/ mal/
