Obraz „Niebezpieczna przeprawa” najważniejszego przedstawiciela „szkoły monachijskiej” Józefa Brandta oraz rysunki nieprofesjonalnego twórcy Edmunda Monsiela wzbogacą w marcu zbiory Muzeum Śląskiego w Katowicach. Jak poinformował dział marketingu muzeum, zakup dzieł jest możliwy dzięki grantom Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego o łącznej wartości 300 tys. zł. Placówka porozumiała się już w sprawie zakupu z domem aukcyjnym i osobą prywatną, które zarezerwowały dla niej dzieła.
„Niebezpieczna przeprawa” Józefa Brandta (1841 – 1915) będzie pierwszym obrazem tego artysty w zbiorach Galerii Malarstwa Polskiego, ale jednocześnie oznacza powrót dzieła tego artysty do kolekcji Muzeum Śląskiego.
Miało ono bowiem wcześniej obraz Brandta „Wyjazd na polowanie”, który zaginął jednak podczas II wojny światowej. W ocenie dyrekcji placówki zakup ten zalicza się do grupy najbardziej znaczących dzieł w jej przedwojennej kolekcji malarstwa.
Muzeum Śląskie w Katowicach od początku swej powojennej działalności rozpoczęło uzupełnianie i odtwarzanie tej kolekcji. W drodze zakupów i cennych darów udało się dotąd odzyskać ok. 70 obrazów należących wcześniej do muzeum. Były to dzieła Stanisława Ignacego Witkiewicza, Władysława Podkowińskiego, Aleksandra Orłowskiego, Stanisława Czajkowskiego, ale też obrazy autorów, których nazwisk wcześniej w tej kolekcji nie było - m.in. Franciszka Kostrzewskiego, Zygmunta Rozwadowskiego, Tadeusza Dobrowolskiego, Piotra Stachiewicza czy Stanisława Grocholskiego.
Ze względu na pozycję autora w światowym rankingu twórców art brut (franc. surowa, niefałszowana sztuka), rysunki Edmunda Monsiela (1897 – 1962) są obiektami o wyjątkowym znaczeniu dla tworzonej kolekcji dzieł twórców nieprofesjonalnych. Chorujący na schizofrenię artysta przez wiele lat tworzył w ukryciu, nawet najbliższa rodzina o tym nie wiedziała. Po jego śmierci przypadkowo odkryto zgromadzone w szufladzie rysunki. Gdy trafiły one do rąk znawców, wzbudziły sensację.
Niewielka ich część znajduje się w trzech polskich muzeach. Za granicą prace Monsiela znajdują się w znaczących kolekcjach muzealnych i prywatnych, a na aukcjach osiągają bardzo wysokie ceny. W polskim obrocie dzieł sztuki znajdują się niezwykle rzadko, a ceny, jakie osiągają, często przewyższają możliwości muzeów.
Muzeum od czasu restytucji stara się odtworzyć w założeniach pierwotną kolekcję Malarstwa Polskiego Dawnego, a także planowo rozbudowuje kolekcję polskiego art brut. Prowadzi też badania w tym zakresie oraz podejmuje działania o charakterze międzynarodowym.
Dzieło Brandta zajmie jedno z najważniejszych miejsc na ekspozycji malarstwa polskiego, a rysunki Monsiela uzupełnią po raz pierwszy udostępnioną wystawę stałą plastyki nieprofesjonalnej w nowym, powstającym właśnie budynku Muzeum Śląskiego. Niecierpliwi będą mogli je zobaczyć podczas tegorocznej Nocy Muzeów, kiedy nowe dzieła zostaną po raz pierwszy zaprezentowane. (PAP)
lun/ abe/
