Norwegia gościem honorowym Targów Książki w Warszawie

Jak informują organizatorzy norweskiej prezentacji, "Polska jest ważnym rynkiem, na którym literatura norweska cieszy się dużym zainteresowaniem, zaczynając od kryminałów, przez nordycki noir, aż po książki dla dzieci i bajki. Polska literatura jest również dobrze przyjmowana w Norwegii – zajmuje piąte miejsce, jeśli chodzi o tłumaczenia z języków obcych” – czytamy w informacji podanej przez Instytut Książki.

Zacytowana na stronie Instytutu Margit Walso, dyrektorka NORLA, powiedziała z kolei: „Bardzo się cieszymy, że możemy być Gościem Honorowym Targów Książki w Warszawie. To świetna okazja, by po raz kolejny zaprezentować norweską literaturę i jej autorów na międzynarodowym rynku, tym razem polskim czytelnikom. W ciągu ostatnich pięciu lat język polski znalazł się w pierwszej dziesiątce języków, w programie grantów na tłumaczenia przyznawanych przez NORLA. Twórczość wielu norweskich autorów jest już dostępna w polskim przekładzie, więc program literacki, który zaprezentujemy, pokaże wszystkie aspekty współczesnej literatury norweskiej”.

W oczekiwaniu na szczegóły wydarzenia prezentujemy pięć nazwisk najbardziej znanych norweskich autorów w Polsce.

Maja Lunde – warto w pierwszej kolejności wspomnieć nazwisko utalentowanej powieściopisarki pochodzącej z Oslo, zwłaszcza że nie należy do grona mistrzów skandynawskiej literatury kryminalnej. Przez lata specjalizowała się akademicko w psychologii, literaturze i filmie. Wiele pracy poświęciła młodym odbiorcom, m.in. jako autorka scenariuszy programów dla dzieci. Do najmłodszych skierowany był również jej debiut literacki zatytułowany „Over grensen”. Autorka stworzyła w nim opowieść opartą na autentycznych losach norweskich Żydów w czasie II wojny światowej. Jako autorka powieści dla dorosłych zadebiutowała, mając czterdzieści lat. Jej „Historia pszczół” (2015) zyskała poklask krytyki, otrzymała wiele prestiżowych nagród i doczekała się licznych tłumaczeń, również na język polski. Na poziomie fabularnym to misternie pomyślana opowieść, rozgrywająca się na trzech płaszczyznach czasowych. Jej bohaterów, rozproszonych po różnych miejscach na świecie, łączy jedno – perspektywa katastrofy ekologicznej, z jaką będzie wiązać się wyginięcie pszczół na świecie. Lunde zapowiedziała wydanie powieściowej trylogii poświęconej zagrożeniom ekologicznym. W 2017 r. ukazał się „Błękit”, stanowiący drugą część książkowej triady.

Karl Ove Knausgard - nazywany był skandynawskim Proustem, bo jego sześciotomowa seria także dążyła do autobiografii autora za pośrednictwem skrupulatnie nakreślonego detalu. Wydawany w latach 2009-2011 cykl stał się światowym bestsellerem. Podzielone według wybranego przez pisarza klucza opowieści toczyły się niespiesznie, leniwie dążąc do zakończenia, zahaczając po drodze o najintymniejsze wyznania z życia Knausgarda, jego rodziny i bliskich. „Moja walka”, którą pisał podobno z gorączkowym zacięciem, sprzedała się w nakładzie 450 tys. egzemplarzy, stając się światowym fenomenem. Kontrowersje budził jedynie tytuł – dlaczego Knausgard zdecydował się nadać swojemu cyklowi tytuł tak silnie kojarzący się z tytułem zakazanej w wielu krajach książki Hitlera? Co właściwie miał na myśli? Warto dodać, że pisarz już przed końcem pierwszej dekady lat dwutysięcznych zapowiadał się na kogoś, o kim świat jeszcze usłyszy nieraz. Już jego debiut z 1998 r. zatytułowany „Ute av verden” („W świat”) otrzymał Norwegian Critics Prize for Literature jako pierwszy w jej historii debiut. Drugą powieść w dorobku Norwega „En tid for alt” („Jest czas na wszystko”) doceniono w Skandynawii i poza nią – została nominowana do Nagrody Literackiej Rady Nordyckiej oraz do Dublin Literary Award.

Jo Nesbo – autor, którego nazwiska wielu czytelnikom nie trzeba przedstawiać, a wielu fanów zapewne liczy po cichu, że Nesbo znajdzie się wśród gości tegorocznych Targów Książki w Warszawie. Artystycznie jest – niemal dosłownie – człowiekiem orkiestrą. Jako dziecko marzył o karierze piłkarza i gdyby nie poważna kontuzja, której doznał w bardzo młodym wieku, być może dzis byłby znany w zupełnie innej dziedzinie. Autor kilkudziesięciu bestsellerowych powieści kryminalnych, pokazał, że jego ambicje są niezmierne. Jego powieść „Czerwone gardło” w 2004 r. została uznana za literacki kryminał wszech czasów. Jo Nesbo pisze też książki dla dzieci, jest muzykiem poprockowym, wokalistą i twórcą tekstów piosenek. Gdyby czytelników niewystarczająco zaskoczył zakres umiejętności norweskiego pisarza, warto napomknąć, że z wykształcenia jest ekonomistą.

Herbjorg Wassmo – wybitna pisarka urodzona w 1942 r. w norweskim Vesteralen, dała się poznać za sprawą swojej najsłynniejszej – dwuczęściowej – powieści „Księga Diny”, zekranizowanej w 2002 r. przez Duńczyka Olego Bornedala. To pełna tajemniczej i mrocznej aury opowieść, rozgrywająca się w drugiej połowie XIX wieku. Opowiada o dorastaniu odrzuconej emocjonalnie dziewczynki, która stając się kobietą, odkrywa swoją siłę, niezależność i możliwość zdobywania władzy nad mężczyznami. W filmie w rolę dzikiej, niezależnej i na swój sposób niebezpiecznej Diny wcieliła się szwedzka aktorka Maria Bonnevie. Wassmo debiutowała jako poetka. Jest laureatką m.in. prestiżowej nagrody literackiej Rady Nordyckiej; stworzyła także drugi dwuksiąg poświęcony kobiecej bohaterce – Torze.

Margit Sandemo – na koniec literacka podróż sentymentalna. W okresie politycznej transformacji do Polski masowo zaczęły trafiać propozycje literatury popularnej, nierzadko sprzedawane w wieloodcinkowych cyklach. Wydawano je na słabej jakości papierze, sprzedawano w kioskach obok egzemplarzy gazet i paczek papierosów, ale spragnieni nowości wydawniczych z krajów zachodnich Polacy chętnie i masowo kolekcjonowali je w domowych księgozbiorach. Liczba tomów wkrótce zaczęła wymagać przemeblowań i uzupełniania statecznych dotąd regałów w dodatkowe półki. Romanse z niezapomnianej serii Harlequin były jak odcinki „Dynastii” - znali je wszyscy, nawet jeśli przyznawali się do tego z niejakim zakłopotaniem. Na ówczesnej fali pojawiła się również wieloodcinkowa „Saga o Ludziach Lodu” norweskiej pisarki Margit Sandemo. Autorka tworzyła powieści w tempie godnym do pozazdroszczenia. Jej książki wnosiły elementy thrillera, grozy, nordyckiej mitologii oraz fantasy. Sandemo napisała blisko 180 tytułów, sprzedanych w łącznym nakładzie 30 mln egzemplarzy.

Targi Książki odbędą się od 26 do 29 maja na placu Defilad i w Pałacu Kultury i Nauki. (PAP)

Autor: Malwina Wapińska

mwp/ skp/