Tadeusz Łomnicki. Fot. PAP/CAF
Małżonka prezydenta Anna Komorowska odsłoni w środę w Warszawie tablicę upamiętniającą miejsce, w którym przez wiele lat mieszkał wybitny aktor, reżyser i pedagog Tadeusz Łomnicki. W lutym minęła 20. rocznica śmierci artysty.
Łomnicki przez 26 lat mieszkał na ul. Piwnej 21/23 w Warszawie. Tablicę, która zostanie zamontowana na kamienicy, ufundował Związek Artystów Scen Polskich, a honorowy patronat nad wydarzeniem objęła Anna Komorowska.
Autorem projektu tablicy jest Tomasz Kujawski z ASP w Warszawie. Na tablicy znajdzie się napis: "W tej kamienicy w latach 1966-1992 mieszkał wielki Aktor i nauczyciel teatru Tadeusz Łomnicki”. Inicjatorem uczczenia w ten sposób Tadeusza Łomnickiego jest aktor Marcin Kwaśny.
Tadeusz Łomnicki był wielką osobowością polskiego teatru i filmu. Niektórzy nazywali go "genialnym potworem"; kochano go, a jednocześnie wzbudzał respekt. Był impulsywny i wybuchowy. Zmarł 22 lutego 1992 roku na deskach Teatru Nowego w Poznaniu, podczas próby do "Króla Leara" Williama Szekspira.
Tadeusz Łomnicki był wielką osobowością polskiego teatru i filmu. Niektórzy nazywali go "genialnym potworem"; kochano go, a jednocześnie wzbudzał respekt. Był impulsywny i wybuchowy. Zmarł 22 lutego 1992 roku na deskach Teatru Nowego w Poznaniu, podczas próby do "Króla Leara" Williama Szekspira.
W ostatnich miesiącach życia był całkowicie pochłonięty przygotowaniami do "Króla Leara". Rolę Leara zaproponował mu dyrektor Teatru Nowego w Poznaniu Eugeniusz Korin. Premierę przewidziano na 29 lutego - wyjątkowy dzień, który zdarza się raz na cztery lata. Łomnicki chciał, aby był to prezent dla jego żony, bo właśnie wtedy przypadała rocznica ich ślubu.
"Podczas próby 22 lutego był skupiony, z nikim nie rozmawiał. Ostatnie słowa, które wypowiedział jako Lear to: +Więc jakieś życie świta przede mną! Dalej! Łapmy je, pędźmy za nim! Biegiem, biegiem!+" - opowiadał w jednym z wywiadów Korin.
Łomnicki urodził się 18 sierpnia 1927 roku w Podhajcach koło Lwowa. Po ukończeniu Gimnazjum Handlowego w Dębicy przyjechał do Krakowa, gdzie pracował w banku i na kolei. Uczył się gry na skrzypcach i podjął pierwsze próby literackie, pisał wiersze i nowele.
W 1945 roku zdał do Studia Teatralnego przy Starym Teatrze w Krakowie, gdzie zadebiutował epizodem w "Mężu doskonałym" Jerzego Zawieyskiego. W sezonie 1946/47 występował w Teatrze Miejskim w Katowicach, w 1949 przeniósł się do stolicy, gdzie związał się z Teatrem Współczesnym, zaangażowany przez Erwina Axera. We Współczesnym, gdzie zasłynął m.in. wielką rolą Kordiana w sztuce Słowackiego, pozostał do 1974 r.
W latach 60. i 70. Łomnicki zagrał m.in. Orestesa w "Ifigenii w Paryżu", Arturo Ui w "Karierze Artura Ui" Bertolta Brechta, Łatkę w "Dożywociu" Fredry, Edgara w "Play Strindberg" Friedricha Duerrenmatta, Nikitę w "Potędze ciemności" Lwa Tołstoja. Zagrał w dwóch sztukach Becketta w reżyserii Antoniego Libery. Grał tytułową rolę w "Ostatniej taśmie Krappa" (1985, Teatr Studio) oraz w "Końcówce" (1986, Teatr Studio), gdzie grał Hamma.
Był także założycielem i dyrektorem Teatru na Woli, który rozpoczął swą działalność w 1976 r. Najgłośniejszą sztuką, jaką w Teatrze na Woli wyreżyserował Łomnicki był dramat Tadeusza Różewicza "Do piachu" (1979).
Kariera filmowa Łomnickiego rozpoczęła się w latach 50. W 1954 r. zagrał w "Piątce z ulicy Barskiej" Aleksandra Forda, a rok później uznanie krytyków zyskał rolą w filmie Andrzeja Wajdy "Pokolenie". Wystąpił też m.in. w "Człowieku z marmuru" Andrzeja Wajdy (1976), "Kontrakcie" (1980) Krzysztofa Zanussiego, "Przypadku" (1981, premiera - 1987) Krzysztofa Kieślowskiego. W latach 1969-70 był prorektorem warszawskiej PWST, w latach 1970-81 jej rektorem.(PAP)
agz/ ls/ jra/
