Grzegorz Fitelberg, Bernard Krawczyk, Kazimierz Kutz czy Tadeusz Michejda – to niektóre postaci, na które można głosować w corocznym katowickim plebiscycie na rzeźbiarskie upamiętnienie zasłużonego dla miasta twórcy. Plebiscyt trwa do końca marca br.
Kolejne rzeźby, przedstawiające wybitne postaci świata kultury związane ze stolicą Górnego Śląska, odsłaniane są od kilkunastu lat jesienią, w galerii artystycznej na katowickim Placu Grunwaldzkim, nieopodal hali Spodek. O wyborze osób upamiętnionych w galerii decyduje prezydent miasta, posiłkując się wynikami dorocznego plebiscytu.
W plebiscycie można głosować na postaci zgłoszone przez środowiska artystyczne. W tym roku można wybierać spośród piętnaściorga propozycji. To m.in. Tadeusz Dobrowolski (1899–1984) – historyk sztuki, muzealnik, koordynator życia kulturalnego na Śląsku, organizator i dyrektor Muzeum Śląskiego czy Leonard Idziak (1913–2001) i Halina Holas-Idziakowa (1916–2014) – artyści fotograficy.
Zgłoszeni zostali też: Grzegorz Fitelberg (1879–1953) – dyrygent, kompozytor, skrzypek, dyrygent Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, zmarli w ub. roku: Bernard Krawczyk (1931–2018) – aktor teatralny, filmowy i telewizyjny oraz Kazimierz Kutz (1929–2018) – reżyser filmowy i teatralny, scenarzysta, pisarz, polityk, a także Jan F. Lewandowski (1952–2015) – filmoznawca, dziennikarz i publicysta, nauczyciel akademicki, animator kultury, pisarz.
Kolejne zgłoszone postaci to: ks. Rudolf Lubecki (1844–1891) – wikary parafii mariackiej, twórca zbioru pieśni oraz polskiego życia muzycznego w Katowicach, Tadeusz Michejda (1895–1955) – wybitny architekt i malarz, Stanisław Ptak (1927–2002) – śpiewak operetkowy, aktor teatralny i filmowy czy Zdzisław Pyzik (1917–2000) – literat, działacz kultury.
Zaproponowani zostali także: Stefan Marian Stoiński (1891–1945) – dyrygent, kompozytor i pedagog, Bolesław Szabelski (1896–1979) – kompozytor, organista, pedagog, Andrzej Szewczyk (1950–2001) – malarz, rysownik, rzeźbiarz, pedagog, Piotr Szmitke (1955–2013) – malarz, rysownik i pedagog, twórca interdyscyplinarny oraz Józef Świder (1930–2014) – kompozytor i pedagog.
W ub. roku podczas obchodów urodzin miasta we wrześniu 2018 r. przy pl. Grunwaldzkim odsłonięto rzeźbę przedstawiającą Tadeusza Kijonkę - poetę, dziennikarza, wieloletniego redaktora naczelnego miesięcznika „Śląsk”. W ubiegłorocznym głosowaniu wzięło udział ponad 1,5 tys. katowiczan. W poprzednich edycjach plebiscytu z reguły upamiętniano postać, która zdobyła najwięcej głosów mieszkańców. W 2018 r. prezydent Katowic Marcin Krupa skorzystał ze swojego prawa wyboru postaci spośród tych, które otrzymały największą liczbę głosów.
Wcześniej w alejkach Placu Grunwaldzkiego znalazły się wizerunki twórców, którzy mieli duży wkład w życie kulturalne regionu. Są m.in. popiersia aktorów: Zbigniewa Cybulskiego, Aleksandry Śląskiej i Bogumiła Kobieli, kompozytorów Wojciecha Kilara i Henryka Mikołaja Góreckiego, grafika Pawła Stellera, malarzy: Jerzego Dudy-Gracza i Teofila Ociepki, twórcy zespołu pieśni i tańca "Śląsk" Stanisława Hadyny, pisarzy Alfreda Szklarskiego i Wilhelma Szewczyka, folklorysty Adolfa Dygacza, malarza i performera Andrzeja Urbanowicza, bluesmana Jana "Kyksa" Skrzeka czy plastyka i filmowca Antoniego Halora.
Plenerowa galeria artystyczna przy katowickim Placu Grunwaldzkim to pomysł architektów Aliny i Andrzeja Grzybowskich, którzy w 2002 r. na zlecenie Urzędu Miasta Katowice zaprojektowali przebudowę skweru. Intencją Grzybowskich było utworzenie miejsca upamiętniającego wybitnych artystów związanych z miastem i regionem. Pierwszy pomnik - Zbigniewa Cybulskiego - odsłonięto tam w 2004 r.(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ mab/ agz/
