Wprowadzenie dla mediów publicznych karty powinności misyjnych - przewiduje rządowy projekt nowelizacji ustaw o radiofonii i telewizji oraz o opłatach abonamentowych, który w czwartek sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu skierowała do podkomisji.
Projekt, który został przyjęty przez Radę Ministrów w kwietniu, zakłada doprecyzowanie definicji misji publicznej jednostek publicznej radiofonii i telewizji oraz katalogu zadań misyjnych. Zadania nadawców publicznych, wynikające z misji publicznej, uzupełniono m.in. o działalność w internecie i technologiach cyfrowych. Celem proponowanych przepisów jest dostosowanie polskiego prawa do stanowiska Komisji Europejskiej z maja 2011 r. nakazującego maksymalne sprecyzowanie misji publicznej mediów oraz ograniczenia pomocy państwa dla mediów publicznych.
Podczas czwartkowego pierwszego czytania wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Paweł Lewandowski podkreślił, że zgodnie z projektem uszczegółowienie zadań misyjnych byłoby dokonywane w karcie powinności. "Byłaby ona ustalana w drodze porozumienia zawieranego przez każdą spółkę publicznej radiofonii i telewizji z Krajową Radą Radiofonii i Telewizji. Karta powinności, zawierana na okres 5 lat, określałaby zasady realizacji misji publicznej, a także szczegółowy zakres powinności wynikający z misji. Karta powinności określać będzie m.in. jakie usługi mogą być tworzone przez nadawców publicznych i jak realizowane mają być poszczególne zadania misyjne" - wyjaśnił.
Jak dodał, dalsze doprecyzowanie zadań misyjnych byłoby dokonywane w zmodyfikowanych planach programowo-finansowych. Plany te będą ustalane na podstawie karty powinności i będą "określały przedsięwzięcia w realizacji zadań wynikających z misji publicznej w danym roku kalendarzowym" - poinformował wiceszef resortu kultury.
Pytany przez posłów w trakcie dyskusji, na czym będzie polegać umocnienie nadzoru KRRiT nad działalnością jednostek publicznej radiofonii i telewizji Lewandowski odparł, że "będzie ona miała prawo wydawać zalecenia, karać, żądać sprawozdań, planów naprawczych". "Będzie miała te instrumenty, których do tej pory nie miała, bo w tej chwili w zasadzie głównie zajmowała się opiniowaniem pewnych rzeczy i dzieleniem abonamentu na kolejne zadania" - powiedział.
Na pytanie, czy jeżeli telewizje komercyjne będą realizowały misję publiczną to także będą otrzymywały dofinansowanie, wiceminister kultury zaznaczył, że nie będzie to możliwe, ponieważ ustawa dotyczy tylko mediów publicznych. "Tak samo w każdym państwie Unii Europejskiej funkcjonują media publiczne i są finansowane z pieniędzy publicznych, a nie jako poszczególne zadania w telewizjach komercyjnych. Tego dotyczy komunikat, na to zgodziła się Komisja Europejska, tak to działa w innych krajach i tak to będzie działać w Polsce - mam nadzieję - jak najdłużej, bo tylko to daje gwarancję, że misja publiczna będzie realizowana w sposób odpowiedni" -stwierdził.
Komisja zadecydowała, że projektem nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustawy o opłatach abonamentowych zajmie się podkomisja.
Proponowane nowe przepisy zakładają, że projekt karty powinności na najbliższy rok nadawcy będą przekazywać KRRiT do końca kwietnia, a jego ostateczna wersja ma zostać uzgodniona i opublikowana do końca listopada. Na postawie tych planów KRRiT będzie przekazywać nadawcom środki z abonamentu radiowo-telewizyjnego. W projekcie zapisano, że środki te nie będą mogły być wyższe niż koszt netto misji publicznej, czyli nakłady poniesione na projekty realizowane w ramach tej misji pomniejszone o wpływy z tych projektów (np. przychody reklamowe).
Zgodnie z projektem nadawcy publiczni będą mieć prawo do zachowania maksymalnie 10 proc. środków od KRRiT, jeśli przy realizacji projektów w ramach misji publicznej poniosą niższe od planowanych koszty netto. Większe nadwyżki będą musieli zwracać regulatorowi.
Projekt noweli przewiduje też stworzenie procedury tzw. uprzedniej oceny przewidywanych istotnych usług medialnych, które będą mogły być finansowane ze środków publicznych. Każda istotna nowa usługa nadawcy publicznego, po konsultacjach społecznych, oceniana byłaby przez organ nadzorujący nadawców pod kątem jej wartości publicznej i wpływu na rynek. Organ nadzorujący będzie decydował o możliwości stworzenia nowej usługi i finansowania jej ze środków publicznych.
Proponowane przepisy regulują również zasady nadzoru nad jakością realizacji misji publicznej, m.in. przez doprecyzowanie obowiązków sprawozdawczych nadawców i poszerzenie kompetencji nadzorczych nad nadawcami. W projekcie wprowadzono także możliwość wydawania wiążących zaleceń dotyczących realizacji misji, a w przypadku gdy nie byłyby one realizowane – nakładania kar finansowych na osoby zarządzające działalnością nadawców.
W projekcie zapisano, że znowelizowana ustawa miałaby wejść w życie 1 stycznia 2019 r., z wyjątkiem przepisów dotyczących sprawozdań, które zaczęłyby obowiązywać 1 stycznia 2020 r. (PAP)
autor: Daria Porycka
dap/ pat/
