Stefan Żeromski z córką Moniką. Fot. PAP/Reprodukcja
Dokument Krzysztofa Kieślowskiego poświęcony Stefanowi Żeromskiemu i zrekonstruowany cyfrowo film „Rok 1863” - najstarszą ekranizację powieści „Wierna rzeka” będzie można zobaczyć podczas przeglądu „Żeromski Filmowo” w Ciekotach (Świętokrzyskie).
Impreza rozpocznie się w sobotę w ośrodku „Szklany Dom”, który tworzą centrum edukacyjne i rekonstrukcja dawnego dworku szlacheckiego. Powstał on w miejscu domu, w którym Żeromski wychowywał się przez 12 lat. Przegląd jest częścią obchodów przypadającej w tym roku 150. rocznicy urodzin pisarza.
Seanse będą organizowane wieczorami, przez trzy kolejne wakacyjne weekendy. Pokazane będą wszystkie dostępne ekranizacje dzieł Żeromskiego jak również filmy dokumentalne o życiu i twórczości pisarza.
Przegląd zainauguruje film dokumentalny „Legenda” (1975 r.), którego reżyserem był Krzysztof Kieślowski. „Dokument przybliża postać pisarza poprzez wypowiedzi mieszkańców regionu świętokrzyskiego. Żeromski był +żywą+ postacią dla ludzi stąd. Film jest bardzo mało znany, po raz pierwszy pokazano go w 2008 roku” - powiedziała PAP kierownik ośrodka, Krystyna Nowakowska.
Projekcję poprzedzi wykład dr Moniki Bator z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach „Legenda na ekranie czyli Stefan Żeromski w fabule i dokumencie”.
W niedzielę zostanie wyświetlona ekranizacja mało znanego dramatu Żeromskiego „Róża” (reż. Józef Lejtas) z 1936 r. „Chcieliśmy pokazać mniej znanego, innego pisarza, który jest powszechnie pamiętany jako autor powieści. W filmie zagrały gwiazdy przedwojennego kina: Kazimierz Junosza-Stępowski i Irena Eichlerówna” - dodała Nowakowska.
W kolejny weekend będą wyświetlone „Syzyfowe prace” (reż. Paweł Komorowski) z 2000 r. i „Przedwiośnie” (reż. Filip Bajon) z 2001 r. Widzowie poznają też dokumenty: „Krajobrazy Żeromskiego” (reż. Stanisław Grabowski) z 1974 r. i „Wiatr przedwiośnia” (reż. Wojciech Maciejewski) z 1978 r.
Zaplanowano także projekcję najstarszej ekranizacji prozy Żeromskiego – niemego film „Rok 1863” (reż. Edward Puchalski) Obraz z 1922 roku jest ekranizacją „Wiernej rzeki”. Zrekonstruowanemu cyfrowo w 2013 r. filmowi towarzyszy muzyka Michała Lorenca. Będzie można obejrzeć również odnowioną wersję „Popiołów” Andrzeja Wajdy z 1965 r.
Pokaz „Doktora Judyma” (reż. Włodzimierz Haupe) z 1975 r. poprzedzi projekcja fabularyzowanego dokumentu z aktorskimi inscenizacjami różnych dzieł Żeromskiego „Szlakiem bezdomnych” (reż. Tadeusz Junak) z 1978 r. Zaplanowano też seans mało znanej, filmowej adaptacji opowiadania pisarza „Pavoncello” w reżyserii Andrzeja Żuławskiego z 1967 r.
Wyświetlone będą także: „Dzieje grzechu” (reż. Walerian Borowczyk) z 1975 r. i „Wierna rzeka” (reż. Tadeusz Chmielewski) z 1983 r.
Przegląd jest częścią obchodów przypadającej w tym roku 150. rocznicy urodzin pisarza.
W ramach obchodów Roku Żeromskiego „Szklany Dom” organizuje cykl wydarzeń artystycznych i edukacyjnych poświęconych autorowi „Przedwiośnia”, w ramach projektu „Przestrzenie Żeromskiego”. Są to m.in. wykłady popularno-naukowe, poświęcone różnym sferom życia i twórczości pisarza, z udziałem literaturoznawców, językoznawców i filmoznawców oraz warsztaty literackie, fotograficzne i filmowe dla młodzieży.
Stefan Żeromski urodził się 14 października 1864 r. w Strawczynie k. Kielc. W miejscowym kościele do dziś znajduje się metryka chrztu pisarza. Wychowywał się w Ciekotach w Górach Świętokrzyskich. Od 1874 r. uczył się w Męskim Gimnazjum Rządowym w Kielcach, gdzie obecnie znajduje się Muzeum Lat Szkolnych Żeromskiego. Akcję wielu swoich utworów umieścił na Kielecczyźnie. Pisarz zmarł w Warszawie 20 listopada 1925 roku. Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym na warszawskiej Woli.
Centrum Edukacyjne "Szklany Dom" w Ciekotach (pow. kielecki) rozpoczęło działalność w 2011 r.; powstało m.in. dzięki środkom unijnym. Instytucja służy prezentacjom sztuki współczesnej oraz realizacjom programów edukacyjnych dla dzieci, młodzieży i dorosłych. (PAP)
ban/ ls/
