Festiwal Stolica Języka Polskiego rozpoczął się w niedzielę w Zamościu, w poniedziałek przeniesienie się do Szczebrzeszyna, gdzie potrwa do soboty. Szczebrzeszyn jest naturalnie wpisany w język – powiedział PAP Piotr Duda pomysłodawca festiwalu i prezes organizującej go Fundacji Sztuki Kreatywna Przestrzeń.
Około 100 wydarzeń, w tym spotkania autorskie, dyskusje, wystawy i koncerty przygotowano dla uczestników 8. Festiwalu Stolica Języka Polskiego od 7 do 13 sierpnia.
"Staramy się, żeby program dotykał lokalnych artystów, problemów, wskazywał to, co jest najpiękniejsze na Roztoczu" - powiedział Duda.
Niedzielne spotkania na Rynku Wodnym w Zamościu rozpoczną się od dyskusji na temat zamojskich smaków i 140 lat historii zamojskiej straży pożarnej.
Bardzo ważnym elementem festiwalu, stwierdził organizator, są oczekiwane i popularne wśród gości rozmowy o języku. Przypomniał, że mottem festiwalu są słowa Wiesława Myśliwskiego: "Wszystko jest w języku. To język ustanawia świat". "To jest nasze motto, dlatego podczas festiwalu jest bardzo dużo rozmów o języku" - zaznaczył. O propagandzie i jej języku na przykładzie nazistowskich Niemiec będą rozmawiali Jacek Warchala i Paweł Nowak (godz. 12.30).
Patronem tegorocznej edycji festiwalu jest Miron Białoszewski. "Jego jedne z najważniejszych tekstów i twórczość są powodowe przeżyciami wojny" – powiedział Duda. Rozmowy o patronie zaczną się od dyskusji "Jak zapisać wojnę?" z udziałem Małgorzaty Rejmer i Justyny Sobolewskiej (godz. 14.30). Później premierę będzie miała książka Filipa Zawady "Weź z nią zatańcz" (godz. 15.40). Wieczorem zaplanowano widowisko poetyckie "Pamiętnik z powstania warszawskiego" (Zamojski Dom Kultury, godz. 18.30). Później rozpocznie się koncert jubileuszowy muzyka jazzowego Włodzimierza Nahornego, podczas którego wystąpią: Magda Umer, Janusz Strobel, Nula Stankiewicz, Paweł Pańta i Sebastian Frankiewicz (godz. 20).
W poniedziałek, przypomniał organizator, festiwal przeniesie się do Szczebrzeszyna. "Zdecydowaliśmy się zorganizować festiwal na Roztoczu w Szczebrzeszynie, który jest naturalnie wpisany w język. Udaje nam się połączyć z Roztoczem obrazy, dźwięki, poezję, ponieważ wszystko odbywa się w plenerze" - powidział.
Dodał, że tak jak podczas poprzednich edycji większość spotkań plenerowych odbędzie się w dawnym ogrodzie Zamojskich w Szczebrzeszynie, w pobliżu rzeki Wieprz. "Uczestnicy siedzą słuchają poezji i patrzą na płynącą rzekę. Gdy zapada zmrok pojawiają się czasami mgły nad szuwarami w oddali, słychać odgłosy koników polnych. To jest niezwykłe" - przyznał.
Przyrodę Roztocza, powiedział Duda, będzie można podziwiać podczas nocnego spaceru z pochodniami po wąwozach lessowych, który wyruszy sprzed Miejskiego Domu Kultury w Szczebrzeszynie (wtorek, godz. 23). "Myślę, że spacer po wąwozach pokaże bogactwo Roztocza. Wokół Szczebrzeszyna jest największe skupisko wąwozów lessowych w Europie" - podkreślił.
Zwrócił uwagę na spotkania autorskie i premiery książek: nowego wydania "Ślepaka" Jadwigi Stańczakowej (wtorek, godz. 16.15), "Tyłem do kierunku jazdy" Sylwii Chutnik (sobota, godz. 16.15) oraz płyty "Themes of Dracula" Piotra Orzechowskiego i Kuby Więcka (wtorek, godz. 21.15).
Organizator przyznał, że z powodu wojny na Ukrainie na Roztoczu jest w tym roku mniej turystów. "To jest spokojnie, bezpiecznie. Nie ma tutaj wojny, choć czujemy jej bliskość" - powiedział Duda. Dodał, że organizatorzy festiwalu współpracują ze stowarzyszeniem pomagającym uchodźcom. Zwrócił także uwagę na sens organizacji festiwalu. "To ma sens, bo to oderwie nas trochę od wojny. Da nam poczucie, że się nie poddajemy nienawiści, terrorowi, tylko pokazujemy, że chcemy i będziemy żyć normalnie" – podkreślił.
Przyznał, że tematyka wojny będzie obecna podczas festiwalu. "Tegoroczny program ma dużo elementów związanych z tym, co się dzieje wokół nas. Podczas festiwalu będziemy mieli gości z Ukrainy" - zapowiedział. Jako przykłady spotkań z kulturą ukraińską wskazał rozmowę z autorką książki "Córeczka" Tamarą Dudą (sobota, godz. 12.30) i autorką zbioru esejów "Planeta Piołun" Oksaną Zabużko (sobota, godz. 17.25).
Organizatorzy zaplanowali cykl wydarzeń poświęconych 80. rocznicy Zagłady Żydów szczebrzeskich, które odbędą się w dawnej synagodze, dziś Miejskim Domu Kultury: rozmowę z Anną Bikont o jej książce "Cena" (środa, godz. 22.30), koncert Mikołaja Trzaski (czwartek, godz. 22.30) i pokaz filmu Mikołaja Grynberga "Dowód tożsamości" (piątek, godz. 22.30).
"Szczebrzeszyn ma w swojej historii bardzo bolesny moment, kiedy naziści wymordowali mieszkańców pochodzenia żydowskiego. Połowa miasta nagle zniknęła" – powiedział Duda. "To są trudne tematy, ale trzeba o tym rozmawiać i pamiętać. To jest coś, co możemy ofiarować mieszkańcom, którzy zginęli tragicznie" – dodał.
Udział w festiwalu jest bezpłatny. Organizatorzy zaprosili uczestników do wpłacania dobrowolnych datków. Szczegółowy program na stronie stolicajezykapolskiego.pl.(PAP)
Autor: Piotr Nowak
pin/ mok/