Plebania w Wielopolu Skrzyńskim, gdzie urodził się T. Kantor. Fot. PAP/J. Paszkowski
Spektakle teatralne, inscenizacje słowno-muzyczne i wystawy znajdą się w programie obchodów 100. rocznicy urodzin Tadeusza Kantora, które od kwietnia br. odbywać się będą w rodzinnej miejscowości artysty - Wielopolu Skrzyńskim (Podkarpackie).
Jak poinformował PAP dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury i Wypoczynku w Wielopolu Marcin Świerad, które jest głównym organizatorem obchodów, imprezy rocznicowe rozpoczną się 10 kwietnia, a nie 6 kwietnia, gdy przypada dokładna rocznica urodzin artysty. „Akurat 6 kwietnia wypada drugi dzień Świąt Wielkanocnych. Wielu osobom termin ten uniemożliwiłby udział w uroczystościach poświęconych Kantorowi, więc zdecydowaliśmy się przesunąć o kilka dni obchody” – wyjaśnił Świerad.
Obchody rozpoczną się od inscenizacji słowno-muzycznej przygotowanej przez uczniów szkoły podstawowej w Wielopolu Skrzyńskim nazwanej imieniem Tadeusza Kantora; uczniowie zaprezentują w niej biografię patrona swojej szkoły.
W budynku starej plebani w Wielopolu Skrzyńskim, gdzie 6 kwietnia 1915 r. urodził się artysta, będzie można zobaczyć m.in. jego rękopisy, dzienniki klasowe, świadectwa szkolne, fotografię pierwszej nauczycielki Tadeusza Kantora - Henryki Skarbek i ławki ze szkoły podstawowej w Pstrągówce, gdzie ojciec Kantora był kierownikiem i nauczycielem.
Tego samego dnia widzowie będą mogli obejrzeć spektakl „Kynolog w rozterce” Sławomira Mrożka. W sztuce wystąpią studenci z teatru Scena Propozycji Uniwersytetu Rzeszowskiego. Świerad dodał, że teatr studencki uczestniczył kilka razy w odbywających się do dwa lata w Wielopolu Ogólnopolskich Prezentacjach Teatrów Poszukujących, w których artyści walczą o nagrodę im. Tadeusza Kantora - krzesło kantorowskie (wykonane na wzór krzesła Kantora w jego domu w Hucisku).
Z okazji 100. rocznicy urodzin Tadeusza Kantora, od 10 kwietnia przez 28 dni będzie można w Wielopolu Skrzyńskim kupić okolicznościową kartkę i przybić na niej tzw. datownik upamiętniający rocznicę; znajdzie się na nim napis „Wielopole, Wielopole” oraz data 6.04 1915-2015. Jak zauważył Świerad, będzie to „szczególna gratka dla kolekcjonerów”.
W programie pierwszego dnia obchodów rocznicy urodzin Tadeusza Kantora znajdzie się także wystawa pamiątek po nim. W budynku starej plebani w Wielopolu Skrzyńskim, gdzie 6 kwietnia 1915 r. urodził się artysta, będzie można zobaczyć m.in. jego rękopisy, dzienniki klasowe, świadectwa szkolne, fotografię pierwszej nauczycielki Tadeusza Kantora - Henryki Skarbek i ławki ze szkoły podstawowej w Pstrągówce, gdzie ojciec Kantora był kierownikiem i nauczycielem.
Atrakcją ekspozycji będą wypożyczone z krakowskiej Cricoteki rekwizyty z jednego z najbardziej znanych przedstawień artysty „Wielopole, Wielopole”. Na razie jeszcze nie wiadomo, które to będą eksponaty.
Kiedyś pamiątki po Tadeuszu Kantorze znajdowały się na stałe w Ośrodku Dokumentacji Historii Regionu - Muzeum Tadeusza Kantora „Kantorówce”, otwartym w 2006 roku. Później jednak trafiły do gimnazjalnej Izby Pamięci, a w muzeum Kantora prezentowano inne wystawy, pośrednio związane z Tadeuszem Kantorem, np. dotyczące jego ojca. 10 kwietnia br. pamiątki te wrócą na stałe do „Kantorówki”.
Kolejne punkty obchodów rocznicy urodzin Kantora przewidziano na czerwiec i grudzień br. Wówczas w programie znajdzie m.in. spektakl teatralny, wystawa prac inspirowanych twórczością i osobą Kantora, a także prezentacja książki Józefa Chrobaka, znawcy życia i twórczości Kantora oraz Katarzyny Czerskiej „Wielopole Skrzyńskie Tadeusza Kantora. W stulecie urodzin”.
Tadeusz Kantor (1915-1990), malarz, scenograf, reżyser, autor tekstów teoretycznych na temat malarstwa i teatru, był jednym z największych twórców awangardy XX wieku. Urodził się i mieszkał na plebani w Wielopolu, gdzie proboszczem był brat przyrodni jego babki, ks. Józef Radoniewicz. Tam spędził pierwszych kilka lat życia.
Następnie Kantor opuścił swoją rodzinną wieś, aby po wielu latach znów do niej powrócić. Zaprzyjaźnił się wtedy z ówczesnym proboszczem - ks. Julianem Śmietaną, dzięki któremu na plebani wystawiono sztukę Kantora „Wielopole, Wielopole”.
W czasie wojny Kantor założył pierwszy konspiracyjny teatr, po wojnie był współorganizatorem pierwszej w Polsce wystawy polskiej sztuki nowoczesnej. W 1955 roku Kantor założył Teatr Cricot 2, który zyskał międzynarodową sławę. Jego najsłynniejsze spektakle to „Umarła klasa”, „Wielopole, Wielopole”, „Niech sczezną artyści”, „Nigdy tu już nie powrócę”.
Agnieszka Pipała(PAP)
api/ agz/
