Wojna i uchodźstwo to główne tematy twórczości współczesnego artysty kurdyjskiego Hiwy K, prezentowane na wystawie „Wysoce nieprawdopodobne, choć nie niemożliwe” w warszawskiej Zachęcie. Ekspozycja będzie dostępna dla publiczności od soboty.
"Na wystawie prezentowane są prace artysty Hiwy K, który z pochodzenia jest irackim Kurdem. Kilkanaście lat temu dostał się jako uchodźca polityczny do Europy. Dziś zaliczany jest do czołówki światowej sztuki. W języku kurdyjskim słowo +hiwa+ oznacza nadzieję. I tak właśnie na imię ma twórca, a Hiwa K - to jego pseudonim artystyczny" - wyjaśniła PAP kuratorka Aneta Szyłak.
Główne tematy twórczości tego artysty to wojna i uchodźstwo oraz związane z tym sytuacje: konieczność wyjazdu do innego kraju, życie w innych warunkach politycznych i społecznych, konfrontacja z odmiennymi zwyczajami i inną kulturą.
Ekspozycję w Galerii Zachęta otwiera monumentalna instalacja „Czego nie zrobili barbarzyńcy, zrobił Barberini”, zbudowana z pięciu form z piasku, naśladujących kasetony sklepienia rzymskiego Panteonu. „Kasetony nawiązują do tradycyjnych metod odlewniczych wykorzystujących matryce z piasku. Instalację dopełniają sceny odlewania form użytkowych z brązu, w składzie którego znalazły się metale kolorowe pozyskane z pól bitewnych Iraku - zaznaczyła w komentarzu kuratorskim Aneta Szyłak. Jak dodała, Hiwa K swoją instalacją przypomina o tym, jak od wieków materia krąży pomiędzy polem kultury i polem wojny.
„Wojna zaś jest początkiem i spoiwem całej twórczości artysty, bo to ona zmusiła go do pełnej dramatyzmu pieszej wędrówki do Europy” - zauważyła.
W pracach wideo pokazywanych w kolejnej sali Hiwa K opowiada o swoim doświadczeniu. Tworzy swoje formy rzeźbiarskie i instalacje odwołując się do praktyki życia codziennego, wspomnień z dzieciństwa, dorastania czy rodzinnych anegdot. W swoją osobistą historię artysta wplata jednak też inne narracje.
„Tworzy przekaz na kształt labiryntu, którego niewielkie pomieszczenia sprawiają, że widz doświadcza poczucia ciasnoty, lęku i dyskomfortu. Artysta prowadzi nas z więzień i kryjówek, poprzez ruiny zbombardowanych miast, do Europy z jej materialnym dziedzictwem i problemami przestrzeni publicznej” - charakteryzowała ekspozycję Szyłak.
Wystawę zamyka instalacja, której główny element, spiżowy dzwon, powstał w Polsce z wykorzystaniem zużytych łusek po nabojach. Towarzyszy jej film ukazujący historię tej pracy — pierwszego dzwonu Hiwy K odlanego we włoskiej ludwisarni z użyciem miedzi i niklu będących pozostałościami po działaniach wojennych bądź wojskowych.
„Można powiedzieć, że od czasu opuszczenia irackiego Kurdystanu Hiwa K zanurzony jest we wciąż trwające procesy przybywania. Do krajów, instytucji i wspólnot przekształcanych przez niego tak, by odnaleźć ich społeczne i strukturalne możliwości. I to wyraża przez swoja sztukę” - mówiła kuratorka.
Hiwa K — artysta wizualny, mieszka i pracuje w Berlinie. Pochodzi z irackiego Kurdystanu, uciekł z kraju w 1996 roku. Zamieszkał w Niemczech, gdzie ukończył studia artystyczne. Jest gitarzystą flamenco, studiował z Paco Peną i nadal praktykuje muzykę równolegle ze sztukami wizualnymi. Jego prace były prezentowane na największych wystawach sztuki współczesnej jak m.in. Documenta 14, Ateny i Kassel (2017), 56 Biennale Sztuki w Wenecji (2015).
Brał także udział w większości edycji festiwalu Alternativa w Gdańsku (2009—2016). Jego ostatnie wystawy indywidualne miały miejsce m.in. w New Museum w Nowym Jorku w 2018 r.; Kunstverein w Hannoverze w 2018 r., S.M.A.K. w Gandawie (2018) oraz w KunstWerke w Berlinie (2017).
Od 2005 roku współpracuje z Anetą Szyłak, kuratorką i autorką tekstów o sztuce, obecnie zajmująca się tworzeniem NOMUS — Nowego Muzeum Sztuki w Gdańsku. Jest też założycielką Instytutu Sztuki Wyspa (2004–2014) oraz Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia (1998–2001). Jest też twórczynią i dyrektorką artystyczną Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Wizualnych Alternativa.
Kuratorce Anecie Szyłak z Muzeum Narodowego w Gdańsku, współpracę ze strony Zachęty zapewnili Magdalena Komornicka i Michał Kubiak.
Wystawa w Galerii Narodowej Zachęta, której współorganizatorem jest Muzeum Narodowe w Gdańsku, oddział NOMUS Nowe Muzeum Sztuki w Budowie, będzie czynna do 28 kwietnia 2019 r. (PAP)
autorka: Anna Bernat
abe/ agz
