Reprezentanci władz województwa świętokrzyskiego, samorządowcy, kombatanci, parlamentarzyści, wojskowi, przedstawiciele stowarzyszeń proobronnych, młodzież szkolna i mieszkańcy Kielc uczestniczyli w piątek w stolicy regionu w uroczystościach Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
Główne obchody rozpoczęły się po południu mszą św. w intencji Żołnierzy Wyklętych, odprawionej w kieleckiej katedrze. Później uczestnicy uroczystości przeszli pod ścianę straceń w dawnym więzieniu kieleckim przy ul. Zamkowej, a następnie przed pomnik Armii Krajowej.
List do uczestników uroczystości skierował prezydent RP Andrzej Duda, który objął patronatem kieleckie obchody. Dziękował w nim lokalnym społecznościom, które dziś podtrzymują pamięć o Żołnierzach Wyklętych - "bohaterach narodowych".
Prezydent podkreślił w liście, że obchodząc Narodowy Dzień Żołnierzy Wyklętych "oddajemy cześć niezłomnym obrońcom wolności, którzy pomimo zakończenia II wojny światowej w obliczu kolejnej fali terroru i nowego zniewolenia, podjęli dramatyczną decyzję - by walczyć dalej z bronią w ręku". "Przez długie dziesięciolecia ich poświęcenie i zmagania były skrzętnie wymazywane z kart naszej historii. Dziś przewracamy Żołnierzom Wyklętym należny im szacunek i miejsce wśród bohaterów niepodległej Polski” – napisał Duda.
Odczytano także list, jaki do uczestników kieleckich obchodów skierował prezes PiS Jarosław Kaczyński. Zwrócił uwagę, że pamięć o Żołnierzach Wyklętych wciąż trwała "wbrew wysiłkom komunistów", by "spontanicznie wybuchnąć po 1989 roku". "Można w pewnym sensie powiedzieć, że myśmy o nich nie zapomnieli, a Bóg nie zapomniał o nas - dzięki czemu żyjemy w wolnej Polsce. Polsce niestety nie idealnej, ale niepodległej Polsce, która może wybijać się na niezależność, która może i chce stanowić sama o sobie" – podkreślił prezes PiS.
Wojewoda świętokrzyski Agata Wojtyszek podkreśliła w swoim przemówieniu, że dziś Żołnierzom Wyklętym "po latach niesprawiedliwości i zakłamania nareszcie przypadło należne miejsce w polskiej historii". "Obecnie są oni symbolem więzi międzypokoleniowej między tymi, którzy patriotyzm i umiłowanie ojczyzny postawili wyżej niż własne życie - stali się w komunizmie kontynuatorami tradycji konfederacji powstańczej" – zaznaczyła.
Naczelnik kieleckiej Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej Dorota Koczwańska-Kalita wskazała, że IPN od początku swojego istnienia przywraca pamięć o bohaterach, o wartościach którym służyli, o ich rodzinach. Podkreśliła, że prowadzone badania pozwalają na ekshumacje szczątków żołnierzy podziemia niepodległościowego, ich identyfikację i godny pochówek.
Nawiązała też do tematu wystawy IPN, prezentowanej przy pomniku AK "Zapomniane ogniwo. Konspiracyjne organizacje młodzieżowe na ziemiach polskich w latach 1944/1945–1956". "W najstraszniejszych czasach, kiedy szalał stalinizm, ci młodzi ludzie w wieku 14-21 lat zakładali różnego rodzaju grupy konspiracyjne. Przenosili idee, tworzyli grupy oświatowe, kółka samokształceniowe, bo wiedzieli, że muszą mówić o idei niepodległości, o suwerenności, o tym czym jest komunizm" – opisywała Koczwańska-Kalita, oceniając że podobnych "zapomnianych ogniw" w naszej historii jest bardzo wiele.
Po przemówieniach żołnierze z 10. Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej odczytali apel pamięci i oddali salwy honorowe. Zmówiono modlitwę w intencji żołnierzy podziemia niepodległościowego, a pod pomnikiem złożono wieńce i zapalono znicze.
Kompanię oraz asystę honorową podczas uroczystości, wystawiali żołnierze 10. Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej, których patronem - decyzją ministra obrony narodowej - został mjr Eugeniusz Kaszyński ps. "Nurt". Był cichociemnym, żołnierzem wojny obronnej 1939 r., zastępcą dowódcy i dowódcą Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury", a także dowódcą I batalionu i ostatnim dowódcą 2 pułku piechoty Legionów AK.
Rano w Kielcach młodzież szkolna i kombatanci zapalili znicze w miejscach poświęconych żołnierzom podziemia niepodległościowego. Przed południem, na cmentarzu na kieleckich Piaskach, pod pomnikiem poświęconym pamięci żołnierzy AK, Narodowych Sił Zbrojnych i Zrzeszenia WiN, zamordowanych przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa w latach 1944-56, złożono kwiaty.
W Kieleckim Centrum Kultury rozstrzygnięto finał VI. Edycji wojewódzkiego konkursu dla uczniów starszych klas szkół podstawowych, klas gimnazjalnych i szkół średnich na wykonanie projektu pomnika lub tablicy, upamiętniającej wybranego żołnierza wyklętego, oddział zbrojny, miejsce walk, kaźni czy pochówku, związane z podziemiem antykomunistycznym na Kielecczyźnie. Uczniowie szkół średnich obejrzeli tu także projekcję filmową ze spektaklem teatralnym "Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni".
W niedzielę na ulicach Kielc odbędzie bieg pamięci "Tropem Wilczym", organizowany w ramach ogólnopolskiej akcji Fundacji Wolność i Demokracja.
Wydarzenia upamiętniające żołnierzy niezłomnych w piątek i w kolejnych dniach, zaplanowano także w innych miastach i miejscowościach województwa świętokrzyskiego.
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych ustanowił w 2011 r. parlament "w hołdzie Żołnierzom Wyklętym - bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienia dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego, z bronią w ręku, jak i w inny sposób przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu". (PAP)
Autor: Katarzyna Bańcer
ban/ pat/
