Prezydent odznaczył Orderami Orła Białego Cz. Bieleckiego, W. Kućmę i W. Siemaszkę

W uroczystości wzięli też udział premier Mateusz Morawiecki oraz marszałkowie Sejmu i Senatu Marek Kuchciński i Stanisław Karczewski.

Prezydent po wręczeniu odznaczeń złożył życzenia urodzinowe Czesławowi Bieleckiemu oraz Władysławowi Siemaszce, który 8 czerwca skończy 100 lat. "Z całego serca - myślę, że nie tylko ja, ale i my wszyscy - życzymy panom sto lat jeszcze" - oświadczył Andrzej Duda. "Absolutnie myliłby się ten, kto sądziłby, że to właśnie z tego względu otrzymujecie panowie dzisiaj te najwyższe, historyczne polskie ordery, w tym wyjątkowym dniu, jakim jest rocznica uchwalenia konstytucji 3 maja, kiedy już tradycyjnie wręczane są najstarsze, ponad 300-letnie polskie ordery" - mówił prezydent.

Jak podkreślił, są one przyznawane najwybitniejszym. "A więc nie są przyznawane za upływ czasu, wręcz przeciwnie - są przyznawane za to, że ktoś jest wybitny. Albowiem jakiś element naszego życia, naszej rzeczywistości, tego, co nas otacza, czy tego, co było, zdołał zatrzymać w czasie; że stworzył coś, co pozostanie nawet wtedy, kiedy czas dla niego upłynie i on odejdzie" - powiedział Andrzej Duda. "Zostanie po nim jakieś dzieło, które zrealizował dla Polski, dla narodu, czasem dla ludzkości - a więc coś wielkiego" - dodał prezydent. Podkreślił, że każdemu z odznaczonych w piątek "udała się ta sztuka".

Rzeźbiarz, medalier, rysownik i twórca Pomnika Powstania Warszawskiego i Pomnik Obrońców Poczty Gdańskiej Wincenty Kućma został uhonorowany w uznaniu znamienitych zasług dla polskiej kultury, za osiągnięcia w pracy artystycznej i twórczej oraz popularyzowanie historii polskiego czynu niepodległościowego.

Duda mówiąc o Wincentym Kućmie podkreślił, że jest on przez całe swoje życie związany zawodowo z Akademią Sztuk Pięknych w Krakowie, a jego twórczość jest dzisiaj obecna na całym świecie, ponieważ miał kilkadziesiąt wystaw i otrzymał wiele nagród. "Ale nie za to panie profesorze jest ten Order (Orła Białego), ten Order jest za niezwykłe dzieła, które pan pozostawia nam i między nami i które, mam nadzieję, jeszcze pan profesor w przyszłości pozostawi" - powiedział Duda.

Jak zauważył, dzieła Kućmy są nie tylko świadectwem naszej historii, są nie tylko piękne i przejmujące. "Ale one przede wszystkim są także tym obrazem, który kreuje postawy, który kreuje postawy patriotyczne dokumentując w ten niezwykły sposób naszą historię i obrazując naszą pamięć historyczną. Jestem za to ogromnie wdzięczny, właśnie za to panie profesorze jest ten niezwykły order" - zaznaczył prezydent.

Podkreślił, że dzieła Kućmy zna większość Polaków, jeżeli nie wszyscy. Dodał, że są to m.in. Pomnik Powstania Warszawskiego na Placu Krasińskich w Warszawie. "Nie bez przyczyny, tak sądzę przynajmniej, właśnie w tym miejscu chciał wystąpić prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump i w tamtym miejscu miał wystąpienie" - mówił.

Przypomniał, że Kućma jest także twórcą Pomnika Poczty Polskiej w Gdańsku, Pomnika Poległym w Obronie Ojczyzny w Częstochowie i Pomnika Armii Krajowej w Kielcach.

Czesław Bielecki, architekt, publicysta i polityk, działacz opozycji w PRL, założyciel i szef Wydawnictwa CDN, poseł na Sejm III kadencji, został odznaczony za zasługi w krzewieniu ideałów wolności, demokracji i poszanowania praw człowieka w PRL, za działalność publiczną i państwową.

Prezydent podkreślił, że Bielecki już jako student miał "tę nie tylko wielką odwagę, ale przede wszystkim wielkie poczucie niezależności wewnętrznej i pragnienie wolności". "To dlatego był tak niebezpieczny dla władzy ludowej, ponieważ swoją inteligencję wykorzystywał do tego, by nawoływać i walczyć o wolność - w czasach studenckich strajkując na Politechnice Warszawskiej, ale jednocześnie próbując skoordynować protest studentów Politechniki Warszawskiej i Uniwersytetu Warszawskiego, a więc łączyć - po to, by walczyć, by być skuteczniejszym" - zaznaczył Duda.

Przypomniał, że Bielecki łączył pracę organizacyjną z działaniami opozycyjnymi, które - jak zaznaczył - można określić też jako literackie, bo pisał do wielu podziemnych niezależnych wydawnictw, a potem założył własne, przed 20 lat pisał do paryskiej "Kultury". "Można więc śmiało powiedzieć, że tymi działaniami włożył wielki wkład w dzisiejszą Polskę, w to, że w 1989 r. nasze społeczeństwo tak gremialnie poszło do tamtych półwolnych wyborów - bo wolne były tylko do Senatu - i odrzuciło komunizm". Według prezydenta "to było jak nokaut i wywołało falę, która zmiotła ten ustrój z powierzchni Europy".

"Potem kolejne państwa w 1989 i 1990 roku zmieniały władzę, odrzucały komunizm, zrzucały z siebie sowieckie jarzmo. Ale my byliśmy pierwsi, właśnie dzięki panu doktorowi, dzięki takim ludziom, którzy się nie bali i byli gotowi zaryzykować także więzienie, co było udziałem także i pana doktora" - zwracał się Duda do Bieleckiego. Jak zauważył, "to była cena, którą płaciło się za bycie wolnym i wolę niesienia wolności innym, za prawdziwą niepodległość, za rzeczywistą suwerenność". "Cena, która przyniosła nam tę wolność" - zauważył.

Prezydent dodał, że potem Bielecki zajął się działalnością naukową "w dziedzinie urbanologii, czyli urbanistyki widzianej przez pryzmat człowieka, pryzmat społeczny". "Widzianej przez pryzmat tego, że poza kwestiami technicznymi istnieje jeszcze kultura, tradycja, istnieje jeszcze wewnętrzna potrzeba człowieka, choćby potrzeba estetyki" - mówił. "Pan doktor stawia estetykę w zasadzie na równi z wolnością, przydając jej ten niezwykły walor" - powiedział Andrzej Duda. Zaznaczył, że Bielecki pozostawił po sobie jako architekt trwałe pomniki.

Żołnierz Armii Krajowej, ps. Wir, prawnik, działacz kresowy i jeden z najbardziej zasłużonych badaczy i dokumentalistów tragedii polskiej ludności na Wołyniu w okresie II wojny światowej Władysław Siemaszko został uhonorowany za zasługi w dokumentowaniu i upowszechnianiu prawdy historycznej oraz za działalność na rzecz środowisk kombatanckich.

Prezydent, przypominając życiorys Siemaszki powiedział, że stworzył on "pomnik całym swoim życiem". Przypomniał, że Siemaszko urodził się w Brazylii, ale wkrótce był w Polsce i życie jego związało się przez pierwsze 20 lat z Wołyniem, "który pokochał, który był jego małą ojczyzną, z którego nie uciekł, mimo że przyszła tam nawała sowiecka, mimo że został aresztowany i skazany przez Sowietów na śmierć, cudem tej śmierci zresztą uniknął".

Jak dodał, Siemaszko walczył w 27. wołyńskiej dywizji piechoty Armii Krajowej, został aresztowany prze komunistów w Polsce i spędził kolejne lata w więzieniu. "A później zaczął życie starając się jakoś normalnie je zorganizować. Został prawnikiem, radcą prawnym, ale cały czas pamiętał o swoich kolegach. Pamiętał i wspierał kombatantów. Tu przecież na piersi obok Orderu Orła Białego pan mecenas ma krzyż Virtutti Militari, wspaniałe odznaczenie, które otrzymywali bohaterowie walki w czasie wojny" - powiedział prezydent.

"Największym wstrząsem dla pana był moment, w którym przeczytał pan artykuł, którego autor, nazwiska nie wspomnę, wskazywał na zbrodnie popełnione przez żołnierzy AK na ludności ukraińskiej na Wołyniu w czasie drugiej wojny światowej" - powiedział Andrzej Duda. Jak zaznaczył, Siemaszko rozpoczął wtedy prace nad udokumentowaniem zbrodni ludobójstwa popełnionych przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach na Wołyniu.

"Stworzył pan dwa wielkie dzieła dokumentujące tamtą prawdę historyczną i tamtą straszliwą zbrodnię, tamto straszliwe cierpienie Polaków" - oświadczył prezydent. Podkreślił, że Siemaszko oddał w ten sposób hołd ofiarom tamtych wydarzeń, "ale przede wszystkim stawiając im pomnik i zostawiając dzieło będące świadectwem historycznym, którego nie można wymazać".

"To właśnie za to przede wszystkim jest to odznaczenie" - oświadczył Andrzej Duda. "To wielka praca dla Wołynia, dla Polaków, którzy tam żyli, mieszkali i zginęli, a także dla tych którzy przeżyli z ranami w sercu, które pewnie nigdy się nie zagoją. Ale to wielka praca także i dla historii Polski i historii naszego narodu" - powiedział prezydent.(PAP)

autor: Marzena Kozłowska

mzk/ par/