Źródło: Muzeum-Zamek w Łańcucie
Kodeks Gracjana z XIII w., dyplom wystawiony przez Elżbietę Łokietkównę w 1371, autografy Adama Mickiewicza z okresu wileńskiego znajdą się na wystawie starodruków, rękopisów ze zbiorów KUL, którą od piątku będzie można zobaczyć w Muzeum-Zamku w Łańcucie.
„Po raz pierwszy na Podkarpaciu, w jednym miejscu i czasie zostanie zaprezentowana unikalna kolekcja najstarszych, najcenniejszych rękopisów, starych druków, zbiorów graficznych i kartograficznych ze 100-letniej historii KUL. W Jadalni Wielkiej będzie można obejrzeć ponad 50 dokumentów, zazwyczaj przechowywanych w zamkniętych magazynach” - poinformowała PAP Joanna Garbulińska-Charchut z łańcuckiego zamku.
Na ekspozycji „Ex thesauro. Ze skarbca Biblioteki Uniwersyteckiej KUL” wśród unikatowych starodruków o wyjątkowym znaczeniu dla kultury polskiej znajdzie się m.in. pochodzący z biblioteki hr. Jerzego Moszyńskiego, powstały w około 1140–1150 roku rękopis mnicha kameduły Gracjana, zawierający dzieło prawnicze „Concordia discordantium canonum”. Prezentowany egzemplarz powstał w Tuluzie i jest jednym z sześciu zachowanych w Polsce rękopiśmiennych średniowiecznych kopii tego dzieła.
Pokazane zostaną także średniowieczne dyplomy, w tym najstarszy wystawiony przez Elżbietę Łokietkównę przywilej dla mieszkańców Lublina, wydany w Krakowie 4 lipca 1371 r.
„Jest to trzeci w kolejności, wśród najstarszych zachowanych dokumentów miasta Lublina. Napisany minuskułą gotycką na pergaminie, uwierzytelniony herbową, czyli prywatną pieczęcią królowej węgierskiej i polskiej - Elżbiety, która zatwierdza i transumuje wcześniejszy przywilej jej ojca - króla Władysława Łokietka z 1320 r., zwalniający mieszczan lubelskich od wszelkich myt i opłat na drogach i w miastach Królestwa Polskiego” – wyjawiła Garbulińska-Charchut.
Wśród prezentowanych rękopisów znalazł się też Rękopis Radziwiłłowski – Canon minor i Canon Maius z lat 1556-1557. Manuskrypt zawiera tekst kanonu liturgii mszy świętej, napisany na pergaminie oprawionym w cielęcą skórę, z superekslibrisem Radziwiłłów z herbem Trąby. Uzupełniony został barwnymi, bogato zdobionymi inicjałami oraz iluminacjami z motywami roślinnymi, figuralnymi i heraldycznymi przez iluminatora podpisanego jako Joannes D. A. Poz.
Ciekawostką, nie tylko dla miłośników twórczości Adama Mickiewicza będą jego autografy, czyli najcenniejsze elementy wybrane z Archiwum Filomatów. Są to własnoręcznie napisane referaty, przemówienia, projekty z lat 1818–1822, drobne utwory literackie z okresu wileńsko–kowieńskiego, przygotowane specjalnie na posiedzenia naukowe Towarzystwa lub na uroczystości koleżeńskie oraz listy wieszcza pisane z Kowna do wileńskich przyjaciół.
Na wystawie pokazane zostaną także pergaminowe kodeksy prawnicze i teologiczne, archiwum gen. Ignacego Prądzyńskiego z okresu powstania listopadowego, archiwalia z okresu II wojny światowej.
Wśród starodruków obejrzeć będzie można pierwszą drukowaną polską książkę, wydaną przez przybyłego z Bawarii Kaspra Straubego. Jest to komentarz do psałterza autorstwa kardynała Joannesa de Turrecrematy „Expositio super toto psalterio” wydany w Krakowie ok. 1475 roku. Z drukiem współoprawny jest rękopis psałterza, także z XV w., zapisany późnogotycką bastardą po łacinie i po niemiecku.
Pokazany zostanie także jeden z sześciu znanych, tłoczonych na pergaminie, luksusowych egzemplarzy pierwszego drukowanego zbioru praw, statutów i przywilejów zebranych przez kanclerza Jana Łaskiego z 1506 roku, ozdobiony m.in. scenami z członkami Sejmu Polskiego, postacią kanclerza Jana Łaskiego przed królem Aleksandrem Jagiellończykiem i patronami Polski, czy unikatowy, zachowany w jedynym w Polsce egzemplarzu druk zbioru pieśni lubelskiego poety i burmistrza Sebastiana Fabiana Klonowica, zawierający dziesięć polskich pieśni wraz z zapisem nutowym na cztery głosy, dwa psalmy Dawida oraz „Piosnkę uczynioną czasu powietrza kiedy było Interregnum, w Roku Pańskim 1572”.
Wystawa zaprezentuje także zbiory graficzne, w tym zbiór 118 drzeworytowych portretów cesarzy rzymskich, przedstawionych z profilu, wzorowanych na antycznych monetach i medalach, ujętych w renesansowe architektoniczne obramowania, jeden z kilku znajdujących się w Polsce druków ze 125 miedziorytowymi reprodukcjami nagrobków sławnych ludzi, cykl 81 miedziorytowych grafik powstałych w Rzymie podczas studiów nad sztuką antyczną, pierwsze wydanie druku złożone z 25 miedziorytów sporządzonych przez braci Galle.
Będzie można zobaczyć także zbiory kartograficzne, m.in. miedziorytową, kolorowaną mapę, pochodząca z 11-tomowego atlasu stanowiącego szczytowe osiągnięcie złotego wieku holenderskiej kartografii; kolorowaną, miedziorytową, szczegółową mapę Litwy oraz części Polski i Rosji (od Krakowa po Bałtyk i od Płońska po Smoleńsk), czy zbiory muzyczne.
Wystawa będzie czynna 1 września br. (PAP)
autor: Agnieszka Pipała
api/ agz/
