Co z naszą odpowiedzialnością za kraj? - pytał w czwartek prezydent Bronisław Komorowski w 221. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja. Obchody Święta Narodowego Trzeciego Maja odbyły się w całej Polsce. W wielu miejscach kraju odbyły się w pochody i pikniki. Były msze święte i saluty armatnie. Wręczano ordery i odznaczenia. Przemawiali politycy i samorządowcy. Komorowski, podczas uroczystości na pl. Zamkowym w Warszawie, zachęcał Polaków do radosnego świętowania.
Prezydent ocenił też, że konstytucja z 1791 r. "przywróciła Polakom nadzieję i poczucie odpowiedzialności za swój kraj". Powiedział też, że "dzisiaj nasze najważniejsze polskie pytanie brzmi: co z naszą odpowiedzialnością?".
"Czy jako Polacy, jako naród, razem mamy tyle mądrości, co oni mieli wtedy? Czy mamy mądrość i odwagę, by zmieniać kraj i siebie samych? Czy mamy mądrość i odwagę, by zaprzestać małostkowych sporów? (...) Czy nasza scena polityczna jest dzisiaj bliżej czy dalej od doświadczenia Sejmu Wielkiego, tego sejmu, który wprowadzał Polskę w nowoczesną Europę? Czy ta scena przypomina raczej sejmik szlachecki, taki który niszczy dokonania pokoleń, ośmiesza wielkość i trwoni dziedzictwo?" – pytał prezydent.
Według Komorowskiego konstytucja z 1791 r. "oprócz dumy jest okazją do gorzkiej refleksji". Prezydent zwrócił uwagę, że przeciwnicy ówczesnych reform, targowiczanie, stali się synonimem zdrady. Jednocześnie ubolewał, że obecnie nadużywa się takich słów jak "hańba", "zdrada", "zbrodnia", "podłość". Zdaniem prezydenta "powszednieją one w mediach i w wyobraźni Polaków". "Wielkie, groźne słowa służą dzisiaj małym propagandowym interesom partyjnym. Nie służą narodowej refleksji" - ocenił Komorowski.
Według preyzdenta Bronisawa Komorowskiego konstytucja z 1791 r. "oprócz dumy jest okazją do gorzkiej refleksji". Prezydent zwrócił uwagę, że przeciwnicy ówczesnych reform, targowiczanie, stali się synonimem zdrady. Jednocześnie ubolewał, że obecnie nadużywa się takich słów jak "hańba", "zdrada", "zbrodnia", "podłość".
Rano prezydent w Galerii Kordegarda otworzył wystawę z oryginałem Konstytucji 3 maja, a przed południem wręczył ordery i odznaczenia państwowe 29 osobom, głównie ludziom kultury, sztuki i nauki. Ordery Orła Białego otrzymali były rektor Politechniki Warszawskiej Władysław Findeisen, pianista i kompozytor Wojciech Kilar oraz ekonomista i samorządowiec Jerzy Regulski.
Biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek mówił o odpowiedzialności za słowo w homilii, wygłoszonej podczas mszy św. za ojczyznę w archikatedrze św. Jana w Warszawie. "Wolność słowa musi jednak nierozerwalnie łączyć się z odpowiedzialnością za to, co mówimy. U podstaw rozwoju Rzeczypospolitej, troski o dobro wspólne, powinno stać słowo prawdy, pełne szacunku dla drugiego człowieka. Słowa powinny otwierać drzwi do zrozumienia drugiego i rzeczywistości, która nas otacza" - mówił biskup polowy. Jednocześnie pytał: "Dlaczego tak się dzieje, że w publicznej debacie jest coraz mniej rzeczowej dyskusji o realnych problemach ojczyzny i jej obywateli?". "Przekraczane są kolejne granice brutalności wypowiedzi, które ranią i dzielą" - powiedział bp Guzdek.
Uroczystą sesją i wykładem naukowym uczcił Święto Konstytucji 3 Maja Trybunał Konstytucyjny. Wykład na temat znaczenia polskiej ustawy zasadniczej z 1791 r. wygłosił w TK w czwartek Johannes Masing, sędzia Federalnego Sądu Konstytucyjnego Republiki Federalnej Niemiec.
Z okazji święta narodowego warszawiacy mogli też obejrzeć defiladę oraz występy orkiestr i zespołów wojskowych i służb mundurowych. Obchody zorganizowano też w Łazienkach Królewskich, zwiedzać można było też gmach Senatu.
W Krakowie rocznicę uchwalenia konstytucji uczczono pochodem patriotycznym i złożeniem kwiatów przed Krzyżem Katyńskim i Grobem Nieznanego Żołnierza. Metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz mówił: "trzeba służyć, a nie dbać o osobiste lub partyjne interesy". Wyraził też zaniepokojenie poziomem i kulturą życia politycznego.
Przemówienie wojewody małopolskiego Jerzego Millera zakłóciły gwizdy i okrzyki manifestantów związanych z klubem "Gazety Polskiej", Związkiem Konfederatów Polski Niepodległej, Ligą Obrony Suwerenności i "Solidarnymi 2010": "Miller, gdzie jest wrak?", "Chcemy państwa a nie draństwa", "Koalicja Targowica".
We Wrocławiu ok. 500 uczestników manifestacji z okazji uchwalenia konstytucji domagało się, by jedno z rond w centrum miasta nosiło nazwę Żołnierzy Wyklętych.
W Poznaniu kilkaset osób przemaszerowało z kościoła farnego przed ratusz, gdzie wystąpiła wojskowa orkiestra. W Gdańsku kilkadziesiąt delegacji złożyło kwiaty przed pomnikiem króla Jana III Sobieskiego w centrum miasta. W Gdyni w południe historyczny niszczyciel ORP "Błyskawica" oddał salwę honorową. Na wszystkich okrętach Marynarki Wojennej w tym porcie została podniesiona wielka gala banderowa.
W Olsztynie uroczystości objęły mszę św. w katedrze św. Jakuba i złożenie kwiatów przed pomnikiem Orła Białego. Tamtejsi działacze PiS spotkali się natomiast na Placu Solidarności, potem posadzili buki upamiętniające wydarzenia sprzed 221 lat. W Białymstoku główne uroczystości odbyły się przy pomniku Józefa Piłsudskiego.
Ulicami Lublina przeszło kilkaset osób w barwnym pochodzie w rytm poloneza. Taneczny korowód prowadzili członkowie Zespołu Pieśni i Tańca "Lublin" im. Wandy Kaniorowej, ubrani w tradycyjne stroje. W parach z nimi tańczyli mieszkańcy miasta. W Płocku odtworzono powitanie powracającego z Hiszpanii w drodze na wojnę z Rosją w 1812 r. sformowanego w tym mieście 4. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego. Inscenizacja, zatytułowana "Witaj Oświecenie", odbyła się też na Jasnych Błoniach w Szczecinie. Po uroczystościach sympatycy i działacze szczecińskiego PiS przejechali przez główne ulice miasta kawalkadą kilkudziesięciu aut, przystrojonych w biało-czerwone oraz partyjne flagi.
W Katowicach 3-majowe uroczystości były połączone z obchodami 91. rocznicy wybuchu III powstania śląskiego, które przyniosło korzystniejszy od pierwotnych planów podział Śląska między Polskę i Niemcy.
Życzenia z okazji Święta Konstytucji 3 Maja złożyła Polsce sekretarz stanu USA Hillary Clinton, dziękując za udział wojsk polskich w misji NATO w Afganistanie i za reprezentowanie amerykańskich interesów przez ambasadę RP w Syrii.
"Polska jest modelem demokratycznej transformacji i nadziei, będąc natchnieniem dla niezliczonych obrońców wolności na całym świecie. Poprzez NATO, prawie 2500 polskich żołnierzy odbywa służbę w Afganistanie wraz z żołnierzami USA i 48 innych krajów. (...) Stany Zjednoczone cenią sobie tę współpracę na wielu obszarach i są wdzięczne za rolę, którą Polska odgrywa jako reprezentant naszych interesów w Syrii" - czytamy w oświadczeniu szefowej amerykańskiej dyplomacji, które przysłano PAP. "Kiedy obchodzicie Święto Konstytucji (3 Maja), pamiętajcie, że Stany Zjednoczone nadal was wspierają. Jesteśmy oddani sprawie naszego sojuszu i naszych wspólnych wartości. (...) Przyjmijcie najlepsze życzenia szczęśliwego Święta Konstytucji i pomyślności w nadchodzącym roku" - napisano w oświadczeniu. (PAP)
ral/ gma/