Model rezydencji, gdzie został zabity bin Laden.
Muzeum 9/11 - pamięci ataków terrorystycznych z 11 września 2001 r. - przygotowało wystawę, obrazującą ściganie terrorysty nr 1 Osamy bin Ladena. Gromadzi ona ok. 60 eksponatów, w tym model rezydencji, gdzie został zabity, oraz fotografie, grafiki i filmy.
Wystawa pt. "Revealed: The Hunt for Bin Laden" (Ujawnione: polowanie na bin Ladena), która będzie dostępna dla zwiedzających od piątku, stanowi ilustrację ponad 10-letniej obławy na przywódcę Al-Kaidy, nazywanej największą w historii USA.
Stworzenie ekspozycji było możliwe dzięki odtajnieniu części dokumentów. Na wystawie wykorzystano informacje uzyskane m.in. od służb wywiadowczych i elitarnej 23-osobowej formacji sił specjalnych amerykańskiej marynarki wojennej SEAL Team Six, która przeprowadziła operację antyterrorystyczną o kryptonimie Trójząb Neptuna (Operation Neptune Spear), zabijając 2 maja 2011 roku bin Ladena.
Uwagę przyciąga model ogrodzonej rezydencji w mieście Abbottabad na północy Pakistanu, gdzie przed śmiercią ukrywał się terrorysta. Replika posłużyła władzom do przygotowania nalotu.
Wystawa przedstawia m.in. list gończy za poszukiwanym przestępcą, jego fotografię z karabinem maszynowym w tle podczas spotkania z wybraną grupą reporterów w grudniu 1998 roku. Są zdjęcia z tropienia bin Ladena m.in. w jaskiniach i górach w Afganistanie. Można zobaczyć kamizelki kuloodporne biorącego udział w ataku żołnierza SEAL Team 6 oraz psa bojowego, a także podręcznik dla zamachowców samobójców.
Pokazano sprzęt komputerowy bin Ladena, zarekwirowany po ataku na rezydencję, cegłę ze zbombardowanego obiektu oraz jeden z paszportów wydawanych przez talibskie władze terrorystom Al-Kaidy. Odtworzona karta odcisków palców ujawnia, w jaki sposób FBI potwierdziło tożsamość zabitego bin Ladena.
Pośród eksponatów znajduje się też czapka agenta, który doznał obrażeń głowy w wybuchu bomby, zdetonowanej przez podwójnego agenta na spotkaniu mającym dostarczyć informacji o bin Ladenie. Są kajdanki użyte w akcji uprowadzenia przez Amerykanów obywatela Arabii Saudyjskiej, działacza Al-Kaidy - Abu Zubajdaha, który więziony jest w Guantanamo. Podejrzany o terroryzm Zubajdah był przesłuchiwany w jednym z tajnych więzień CIA; w 2002 r. był podtapiany 83 razy.
Materiały audio obejmują m.in. wywiady z ówczesnym prezydentem USA Barakiem Obamą oraz ówczesnym szefem CIA Leonem Panettą, nagrania rozmów członków gabinetu Obamy oglądających operację nalotu na willę bin Ladena, a także żołnierzy Navy SEALs. Niektóre fragmenty ekspozycji wykorzystują artystyczne rekonstrukcje.
Wystawa rozpoczyna się tematycznie od przypomnienia ataku 11 września na wieże World Trade Center (WTC) w Nowym Jorku i późniejszej ucieczki bin Ladena. Opowiada o zmagających się z globalnym terroryzmem działaniach agentów wywiadu, funkcjonariuszy organów ścigania i wojska, które doprowadziły do wyśledzenia terrorysty. Ekspozycję, która unaocznia terror Al-Kaidy, wieńczy instalacja dotycząca szturmu w Abbottabadzie.
Według autorów instalacji obiekty zebrane w pakistańskiej rezydencji są pokazywane publicznie po raz pierwszy. Specjalnego charakteru nadaje wystawie fakt, że usytuowana jest tam, gdzie 11 września zginęło niemal 3000 osób. Wstrząsa nawet, jeśli według amerykańskich mediów nie zawiera spektakularnych eksponatów.
Prezes i dyrektor generalna muzeum Alice M. Greenwald oceniła, że wystawa stanowi dobitne świadectwo ważnego rozdziału w historii Stanów Zjednoczonych. Odzwierciedla poświęcenie ludzi ze wszystkich środowisk. "Nasza misja wymaga zbadania następstw ataków z 11 września i nie ma innej instytucji, która mogłaby opowiedzieć tę historię z takim samym skutkiem, jaki zapewnia potężna symbolika tego miejsca" – wskazała Greenwald.
Wystawa o polowaniu na Bin Ladena będzie czynna do maja 2021 roku.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
ad/ cyk/ mal/
