Stowarzyszenie Historyczne im. 11 Grupy Operacyjnej NSZ wyda książkę opisującą działalność w latach 1947–1949 oddziału Franciszka Majewskiego ps. Słony, który wchodził w skład największej i najlepiej zorganizowanej struktury antykomunistycznego podziemia na płockim Mazowszu.
Autorem opracowania, które powstało m.in. w oparciu o materiały archiwalne, jest Paweł Felczak, historyk, nauczyciel tego przedmiotu w płockim Liceum Ogólnokształcącym im. Władysława Jagiełły, a zarazem prezes istniejącego od 2013 r. Stowarzyszenia Historycznego im. 11 Grupy Operacyjnej NSZ.
Premiera książki "Działalność oddziału Franciszka Majewskiego +Słonego+ w latach 1947-1949" planowana jest na 14 grudnia przy okazji konferencji historycznej "Rówieśnicy Niepodległej – Walczący o Niepodległość", która odbędzie się w Szkole Podstawowej nr 23 z Oddziałami Integracyjnymi im. Armii Krajowej w Płocku. Tematem spotkania z udziałem prof. Jana Żaryna i dyrektora warszawskiego Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL Jacka Pawłowicza będzie konspiracja niepodległościowa w Polsce w latach 1939-1956.
"Książka opowiada o oddziale Franciszka Majewskiego ps. +Słony+, który w 1947 r. nie wychodzi z konspiracji, nie ujawnia się, jasno mówi, że komunistom nie wierzy i walczy dalej. Jest to opracowanie opisujące akcje, które oddział przeprowadził do 1949 r., kiedy rozbite zostały ostatnie patrole już wtedy grupy bojowej 11 Grupy Operacyjnej NSZ" – powiedział PAP Felczak. Jak dodał, praca nad książką, która zawiera archiwalne fotografie i dokumenty, w tym np. tworzone przez UB schematy struktur 11 Grupy Operacyjnej NSZ, trwała ponad trzy lata, a projekt jej wydania wsparł samorząd Mazowsza.
"Książka oparta jest na dokumentach wytworzonych przez resort bezpieczeństwa, jak choćby zeznania żołnierzy i świadków czy wewnętrzne opracowania, na podstawie których można było odtworzyć opis poszczególnych akcji" - wyjaśnił Felczak. Wspomniał przy tym, że podstawowym źródłem były archiwalia Instytutu Pamięci Narodowej, a także publikacje dyrektora Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL Jacka Pawłowicza, który - jak podkreślił – jako badacz 11 Grupy Operacyjnej NSZ "najlepiej zna jej historię".
Felczak podkreślił, że książka "Działalność oddziału Franciszka Majewskiego +Słonego+ w latach 1947-1949" jest pierwszym tego typu wydawnictwem Stowarzyszenia Historycznego im. 11 Grupy Operacyjnej NSZ. Projekty wydawnicze stowarzyszenia będą kontynuowane, kolejne publikacje mają ukazywać dzieje tej formacji podziemia niepodległościowego.
"Znaczenie działalności struktur antykomunistycznych w Polsce jest ogromne, a efekty ich walki są wymierne. Komunistom nie udało się przeprowadzić do końca upaństwowienia ziemi, kolektywizacji i nie udało się zlikwidować Kościoła, rzucić przeciwko Kościołowi całego swego aparatu represji. Jest też ogromnie ważny aspekt moralny - Żołnierze Wyklęci są wzorem. To oni sprzeciwili się systemowi przemocy, który został narzucony Polakom siłą. Oni walczyli o Polskę wolną, niepodległą” – podkreślił Felczak.
Jak podaje Stowarzyszenie Historyczne im. 11 Grupy Operacyjnej NSZ, Franciszek Majewski ps. "Słony" urodził się 30 marca 1919 r. w Bielsku pod Płockiem. W latach 1938-1939 był podoficerem zawodowym w 8 Płockim Pułku Artylerii Lekkiej im. króla Bolesława Krzywoustego. Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 r. brał udział w bitwie pod Mławą, gdzie ranny dostał się do niewoli niemieckiej – z uwagi na krytyczny stan zdrowia został zwolniony z obozu jenieckiego wiosną 1940 r. Po długiej chorobie i rekonwalescencji rozpoczął działalność konspiracyjną, najpierw w Polskiej Organizacji Zbrojnej, a od 1942 r. w Armii Krajowej. Został odznaczony Krzyżem Walecznych.
Po wkroczeniu do Polski wojsk radzieckich Majewski wszedł w skład organizacji Ruch Oporu Armii Krajowej. W 1947 r. dowodził akcją we wsi Chudzynek, w czasie której – jak podaje Stowarzyszenie Historyczne im. 11 Grupy Operacyjnej NSZ - "zabito Władysława Rypińskiego +Rypę+, dowódcę jednego z najbardziej okrutnych PPR-owskich +szwadronów śmierci+, skrytobójczo mordujących byłych żołnierzy AK i członków PSL - miał na swoim +koncie+ kilkadziesiąt ofiar". W tym samym roku Majewski podporządkował swój oddział 11 Grupie Operacyjnej NSZ. Podlegały mu patrole bojowe, które przeprowadziły kilkadziesiąt akcji zbrojnych. 26 września 1948 r. w Węgrzynowie pod Sierpcem, w zabudowaniach swej narzeczonej Jadwigi Banaszkiewicz, otoczony przez grupę operacyjną UB, MO i KBW, po 6 godzinach walki, nie chcąc się poddać, Majewski popełnił samobójstwo.
11. Grupa Operacyjna NSZ była najliczniejszą, liczącą ok. 250 żołnierzy, a także najlepiej zorganizowaną strukturą podziemia niepodległościowego na Mazowszu płockim. Działała w latach 1946-49 w powiatach: płockim, płońskim, rypińskim i sierpeckim oraz w części powiatów mławskiego i lipnowskiego.
W warszawskim Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w niedzielę, 1 grudnia, odbędzie się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej żołnierzy 11. Grupy Operacyjnej NSZ – Józefa Boguszewskiego ps. "Lew" oraz Tadeusza Przybylskiego ps. "Biały". (PAP)
mb/aszw/
