Ceremonia pochówku płk. Wincentego Wierzejewskiego i jego małżonki na poznańskim Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan rozpocznie w środę tegoroczne obchody 101. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Główne uroczystości rocznicowe odbędą się 27 grudnia.
Płk. Wierzejewski był współtwórcą wielkopolskiego harcerstwa. Odegrał dużą rolę w przygotowaniu Powstania Wielkopolskiego, po którym brał udział m.in. w walkach o Lwów. Po II wojnie światowej osiadł w Wielkiej Brytanii, gdzie zmarł w 1972 r. Po kilkuletnich staraniach w lipcu tego roku przewieziono do Polski szczątki płk. Wierzejewskiego i jego małżonki.
W środę uroczystości pochówku płk. Wincentego Wierzejewskiego rozpoczną się mszą św. o godz. 10 w Bazylice św. Józefa na Wzgórzu św. Wojciecha w Poznaniu. O godz. 11.30 uroczysty kondukt przejdzie z kościoła na Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan na Wzgórzu Świętego Wojciecha, gdzie kwadrans później rozpocznie się ceremonia pochówku.
Uroczystość odbędzie się z udziałem asysty wojskowej. Według informacji podanych przez Wielkopolski Urząd Marszałkowski, jeżeli pozwolą na to warunki atmosferyczne, nad cmentarzem ok. godz. 11 przeleci jedna z trzech replik Fokkera D.VII, tworzących Wielkopolską Eskadrę Niepodległości.
Prezes Zarząd Oddziału Wielkopolskiego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego Wawrzyniec Wierzejewski, stryjeczny wnuk płk. Wierzejewskiego, podkreślił w rozmowie z PAP, że środowy pochówek będzie symbolicznym docenieniem działań osób przygotowujących Powstanie, wśród których bardzo aktywni byli harcerze. „To się jedno z drugim łączy. Harcerstwo w Wielkopolsce powstawało w konkretnym celu – żeby przygotować młodzież do Powstania” – powiedział.
„To nie byli mali chłopcy, którzy biegali z kijami i się wygłupiali, tylko to była młodzież, która była dojrzała, patriotycznie nastawiona i miała określony cel w życiu. To jest symbolem uznania roli Wincentego jako głównej postaci w fazie przygotowawczej do Powstania” – powiedział Wierzejewski.
Po zakończeniu służby w armii pruskiej w październiku 1912 r. Wincenty Wierzejewski zaczął współtworzyć w Poznaniu pierwsze drużyny skautowe. „Na bazie skautów, a później harcerzy, powstała Polska Organizacja Wojskowa zaboru pruskiego, której założycielem, komendantem był Wincenty Wierzejewski. To była taka baza dla pierwszej kompanii skautowej. A pierwsza kompania skautowa jest uznawana za zalążek Wojsk Wielkopolskich. To była pierwsza zorganizowana jednostka wojskowa” – podkreślił wnuk Powstańca.
Dodał, że kompania skautowa była podstawą do tworzenia kolejnych jednostek, w tym 1. Pułku Strzelców Wielkopolskich. Rolę Wierzejewskiego docenił jeden z dowódców Powstania Wielkopolskiego, generał Józef Dowbór-Muśnicki. „Wincenty został wyznaczony na dowódcę pocztu sztandarowego na przysiędze Wojsk Wielkopolskich 26 stycznia 1919 r.” – zaznaczył wnuk Powstańca.
W marcu 1919 r. Wierzejewski walczył pod Lwowem, później brał udział w walkach na wschodzie Polski. W okresie po odzyskaniu niepodległości Wierzejewski działał nadal w harcerstwie, ale pozostał w wojsku. W latach 1932 - 1935 pełnił służbę w Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte.
W 1939 r. Wierzejewski został przydzielony do Sztabu Głównego, z którym opuścił kraj, udając się przez Węgry i Francję do Wielkiej Brytanii. W roku 1940 brał udział w tworzeniu 1. Brygady Strzelców w I Korpusie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie stacjonującym w Szkocji. Po zakończeniu wojny w 1945 r. przeszedł na emeryturę w stopniu kapitana, otrzymując później od władz na wychodźstwie awanse do stopnia pułkownika. Pozostał w Wielkiej Brytanii, zamieszkał w Leeds, gdzie zmarł 8 września 1972 r.
Wawrzyniec Wierzejewski podkreślił, że w sprowadzenie prochów jego stryjecznego dziadka oraz jego małżonki Winifred Mary Wierzejewskiej z d. Powell, zaangażowały się różne instytucje. Urząd Marszałkowski woj. wielkopolskiego opłacił m.in. koszty transportu szczątek pułkownika, Instytut Pamięci Narodowej zapłacił za budowę nagrobka, prezydent Poznania umożliwił pochówek na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan.
Z okazji 101. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego zaplanowano szereg wydarzeń i uroczystości, które potrwają do 28 grudnia.(PAP)
Autor: Szymon Kiepel
szk/ itm/
