W 2020 r. przy podziale subwencji oświatowej po raz pierwszy uwzględniono szkoły branżowe II stopnia, klasy wojskowe i kształcenie w zawodach o szczególnym znaczeniu dla kultury i dziedzictwa narodowego – wynika z rozporządzenia MEN.
Minister edukacji narodowej zobowiązany jest do wydania rozporządzenia w sprawie podziału subwencji co roku.
Pieniądze z subwencji oświatowej są dzielone między poszczególne samorządy na podstawie tzw. algorytmu podziału subwencji oświatowej, opisywanego w załączniku do rozporządzenia w sprawie podziału subwencji.
Punktem wyjścia w algorytmie jest tzw. standard A, czyli kwota, jaką samorząd dostaje na każdego ucznia. Jak podano w projekcie rozporządzenia w sprawie podziału subwencji oświatowej, MEN szacuje, że w 2020 r. ma on wynieść 5986 zł (w stosunku do ubiegłorocznego wzrośnie o około 7,5 proc., tj. o około 418 zł). Obłożony jest systemem wag, czyli mnożników, dzięki którym kwota na jednego ucznia wzrasta zależnie od typu i specyfiki szkoły, placówki lub potrzeb ucznia, np. związanych z jego niepełnosprawnością. W załączniku do rozporządzenia na 2020 r. opisano 73 wagi.
Pierwszy raz przy podziale subwencji oświatowej uwzględniono szkoły branżowe II stopnia. Wprowadzono wagę w wysokości 0,68 (ok. 3,9 tys. zł na słuchacza w 2020 r.), przyjęto wysokość analogiczną do wagi dla kwalifikacyjnych kursów zawodowych sprzed 2018 r. W branżowych szkołach II stopnia obowiązkowe zajęcia edukacyjne z zakresu kształcenia w zawodzie, w tym praktyczna nauka zawodu, będą prowadzone właśnie w ramach kwalifikacyjnego kursu zawodowego.
Po raz pierwszy uwzględniono też różnicowanie kwot ustalanych na uczniów objętych kształceniem zawodowym w zawodach szkolnictwa branżowego o szczególnym znaczeniu dla kultury i dziedzictwa narodowego, określonych w obwieszczeniu ministra edukacji narodowej z 11 września 2019 r. (na liście znalazł się m.in. cieśla, kaletnik, kamieniarz, kominiarz, koszykarz-plecionkarz, kowal, pszczelarz, rękodzielnik wyrobów włókienniczych, zdun, zegarmistrz, złotnik-jubiler, technik budowy, strojenia fortepianów i pianin, technik ceramik, technik technologii szkła).
Po raz pierwszy uwzględniono też różnicowanie kwot ustalanych na uczniów objętych kształceniem zawodowym w zawodach szkolnictwa branżowego o szczególnym znaczeniu dla kultury i dziedzictwa narodowego, określonych w obwieszczeniu ministra edukacji narodowej z 11 września 2019 r. (na liście znalazł się m.in. cieśla, kaletnik, kamieniarz, kominiarz, koszykarz-plecionkarz, kowal, pszczelarz, rękodzielnik wyrobów włókienniczych, zdun, zegarmistrz, złotnik-jubiler, technik budowy, strojenia fortepianów i pianin, technik ceramik, technik technologii szkła).
Wysokość finansowania ustalono w takiej samej wysokości, jak w przypadku wag obejmujących zawody, na które prognozuje się zwiększone zapotrzebowanie w przyszłości, tj. waga 0,2 dla uczniów (ok. 1197 zł na ucznia) i 0,08 dla uczniów będących młodocianymi pracownikami (ok. 479 zł na młodocianego pracownika). W algorytmie na 2020 r. wagi obejmują uczniów lub słuchaczy, którzy rozpoczęli kształcenie od roku szkolnego 2019/2020.
Wprowadzono także wagę na kształcenie w ramach oddziałów przygotowania wojskowego. Ma ona wynieść 0,09, co daje ok. 539 zł na ucznia, przy założeniu, że oddział taki będzie liczył ok. 24 uczniów. Według MEN taka wysokość powinna umożliwić sfinansowanie trzech godzin kształcenia przygotowania wojskowego. Pierwsze postępowanie rekrutacyjne do oddziałów przygotowania wojskowego przeprowadzane będzie na rok szkolny 2020/2021.
Utrzymano wprowadzone zmiany finansowania w zakresie szkolnictwa zawodowego, polegające m.in. na wprowadzeniu rozwiązania uwzględniającego prognozowane zapotrzebowanie na rynku pracy. Utrzymano też zróżnicowanie finansowania kształcenia zawodowego z uwzględnieniem zróżnicowania kosztów kształcenia.
Uszczegółowiono zapis z 2018 r. dotyczący wagi dla uczniów szkół ponadpodstawowych i klas szkół ponadgimnazjalnych prowadzonych w szkołach ponadpodstawowych kształcących się w zawodach kierowca mechanik i technik transportu drogowego. Zapisano, że waga ta dotyczy uczniów, którzy rozpoczęli kształcenie od roku szkolnego 2019/2020.
W rozporządzeniu uwzględniono sytuację finansową samorządów. Utrzymano mechanizm zastosowany w 2019 r., tj. połączenie wskaźnika "zamożności", ustalanego na podstawie dochodów podatkowych, i wskaźnika określającego wielkość szkoły dla dzieci i młodzieży (limit 18 uczniów średnio na klasę szkoły podstawowej, liceum ogólnokształcącego, technikum i w szkole branżowej I stopnia).
Ustalono wartości wagi w taki sposób, aby kwota dodatkowej subwencji na ucznia wynosiła trzykrotność kwoty przewidzianej z tego tytułu w roku 2019. W 2019 r. było to 183 zł na ucznia – kwota dotyczyła ostatnich 4 miesięcy roku. Na cały rok budżetowy powinna być więc trzy razy większa. W 2020 r. określono zatem wagę z tego tytułu o wartości 0,1 (co da kwotę na ucznia ok. 599 zł). Ponadto ograniczono to rozwiązanie wyłącznie do szkół publicznych. "Powiązanie zamożności samorządu z wielkością niepublicznej szkoły nie znajduje merytorycznego uzasadnienia" – napisano w uzasadnieniu projektu.
Uwzględniono również finansowanie świadczenia dla nauczycieli stażystów "na start". Wprowadzono takie samo rozwiązanie jak przyjęte w 2019 r. Aby poziom finansowania nauczyciela stażysty był taki sam jak w 2019 r., wprowadzono wagę (o wartości 0,21) dla nauczycieli stażystów zatrudnionych w przedszkolach, szkołach i placówkach, dla których organem prowadzącym są samorządy.
Wyłączono z algorytmu podziału subwencji oświatowej dodatkowo etaty nauczycieli nieobecnych, tj. przebywających na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim, ojcowskim i urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego. Dotychczas, tak jak i w projektowanym rozwiązaniu, wyłączeni byli jedynie nauczyciele przebywający na urlopach bezpłatnych i wychowawczych.
Z projektu ustawy budżetowej wynika, że subwencja oświatowa w 2020 r. ma wynieść 49 mld 735 mln 775 tys. zł i jest o 8,3 proc. wyższa od tej w 2019 r. W uzasadnieniu do projektu ustawy budżetowej podano, że w subwencji zostały uwzględnione m.in. przechodzące na 2020 r. skutki tegorocznej wrześniowej podwyżki wynagrodzeń nauczycieli zatrudnionych w prowadzonych przez samorządy szkołach i placówkach oświatowych. (PAP)
Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka
dsr/ joz/
