Gen. Józef Haller. Fot. NAC
Archiwalne fotografie, kopie dokumentów, popiersie gen. Józefa Hallera, replika platynowego pierścienia wrzuconego 10 lutego 1920 roku do Bałtyku – to elementy wystawy poświęconej dowódcy Błękitnej Armii z okazji 100. rocznicy zaślubin Polski z morzem. Od piątku ekspozycję można oglądać w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku.
W poniedziałek - 10 lutego - minie sto lat od chwili, kiedy generał Józef Haller, wrzucając do Bałtyku platynowy pierścień, dokonał symbolicznego połączenia II RP z morzem. Polska objęła wtedy odcinek wybrzeża morskiego, które wraz z Mierzeją Helską liczyło 140 km.
Z tej okazji w piątek w holu głównym Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku odbył się wernisaż wystawy "Generał Józef Haller - bohater odrodzonej Rzeczypospolitej i odzyskanego Pomorza".
Józef Haller (1873-1960)
W uroczystości udział wzięli wojewoda pomorski Dariusz Drelich, parlamentarzyści z obozu Zjednoczonej Prawicy- Kazimierz Smoliński, Tadeusz Cymański, Janusz Śniadek oraz przedstawiciele służb mundurowych. Wydarzenie swoim śpiewem uświetnili uczniowie Szkoły Podstawowej w Trąbkach Wielkich oraz Cappella Gedanensis.
"W przededniu stulecia zaślubin Polski z Bałtykiem, tą wystawą, przygotowaną we współpracy z Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, pokazujemy naszą drogę do morza i wspominamy architektów niepodległości z generałem Józefem Hallerem na czele" – powiedział wojewoda pomorski Dariusz Drelich.
Autorem wystawy jest Robert Tarnowski. Jej elementy pochodzą ze zbiorów czterech pomorskich muzeów - Marynarki Wojennej, Ziemi Puckiej, Miasta Gdynia oraz II Wojny Światowej. Ekspozycja składa się z kilkunastu tablic dotyczących połączenia II RP z morzem, archiwalnych fotografii upamiętniających wydarzenie, kopii dokumentów, m.in. aktu erekcyjnego zaślubin Polski z morzem, repliki platynowego pierścienia wrzuconego 10 lutego 1920 roku w wody Bałtyku.
"Tutaj, w urzędzie, nie tylko załatwiamy sprawy, ale również pamiętamy o historii. Chcemy, aby nasi goście mogli zatrzymać się na chwilę i pomyśleć o tym, komu zawdzięczamy wolność i suwerenność"- dodał Drelich.
W holu głównym Urzędu Wojewódzkiego stanęło również popiersie generała Józefa Hallera. Jest to jedna z siedmiu rzeźb prezentujących polskich ojców niepodległości dłuta Eliasza Dyrowa. Pochodzący z Kresów artysta wykonał je dwa lata temu, na zamówienie dyrekcji Muzeum II Wojny Światowej z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
IPN przedstawił materiały edukacyjne dotyczące 100. rocznicy zaślubin Polski z morzem
"Podarowaliśmy popiersie gen. Józefa Hallera Urzędowi Wojewódzkiemu, ponieważ to miejsce gwarantuje upominanie się o prawdę. Na pana wojewodę możemy zawsze liczyć. Generał Haller rozpoczyna pochód. Wkrótce trafią tutaj pozostałe rzeźby z naszej ekspozycji" - poinformował zastępca dyrektora Muzeum II Wojny Światowej ds. edukacji i zbiorów dr Tomasz Szturo.
Wystawę można oglądać od poniedziałku do piątku w godz. 7.45-15.45 w holu głównym Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku przy ul. Okopowej 21/27.
10 lutego 1920 r. generał Józef Haller, dowódca Frontu Pomorskiego, wrzucił do morza platynowy pierścień - symbol odzyskania przez Polskę dostępu do Bałtyku, który kilka godzin wcześniej otrzymał w Gdańsku od miejscowej Polonii.
Józef Haller symbolicznie wjechał konno do wody. Podczas ceremonii Haller powiedział: "(...)...oto dziś dzień krwi i chwały. Jest on dniem wolności, bo rozpostarł skrzydła Orzeł Biały nie tylko nad ziemiami polskimi, ale i nad morzem polskim".
Dowódcy Frontu Pomorskiego podczas uroczystości w puckim porcie towarzyszyła dwudziestoosobowa delegacja Sejmu, przedstawiciele rządu, m.in. minister spraw wewnętrznych Stanisław Wojciechowski, wicepremier Wincenty Witos, wojewoda pomorski Maciej Rataj, kontradmirał Kazimierz Porębski oraz dyplomaci: szef misji brytyjskiej i attache wojenno-morski USA. Drugi identyczny pierścień, dar gdańskiej Polonii, Haller nosił na palcu aż do śmierci 4 czerwca 1960 roku w Londynie. (PAP)
Autorka: Anna Machińska
anm/aszw/
