Huda zapłonie w Ujsołach podczas 57. Tygodnia Kultury Beskidzkiej

57. Tydzień Kultury Beskidzkiej (TKB) rozpocznie się w najbliższą sobotę. Z uwagi na epidemię większość wydarzeń zrealizowana zostanie wirtualnie.

Palenie ogromnego ogniska w Ujsołach jest najważniejszym elementem Wawrzyńcowych Hud, imprezy odbywającej się w ramach TKB.

„Chociaż 42. Wawrzyńcowe Hudy odbędą się tylko wirtualnie, ogień zapłonie naprawdę, a nagranie tego wydarzenia zostanie zaprezentowane w sieci 1 sierpnia o godz. 21.30, jako jedna z audycji 57. Tygodnia Kultury Beskidzkiej +Trwajmy w tradycji+” – podała Katarzyna Dąbek z Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej, który jest głównym organizatorem TKB.

Palenie hudy to wielowiekowa tradycja. Według przekazów zwyczaj rozpalania strzelistych ognisk w noc poprzedzającą dzień św. Wawrzyńca wywodzi się z XVII w. Przypomina o epidemii cholery, która nawiedziła okolicę.

Wójt Ujsoł Tadeusz Piętka powiedział, że choć w tym roku koronawirus „rządzi i dzieli”, to nie ulega wątpliwości, że wawrzyńcowa huda zapłonie w Ujsołach. „Tak jak to było rok temu i tak jak to było sto czy dwieście lat temu. I wreszcie tak, jak to było wtedy, kiedy zapłonęła po raz pierwszy, przeganiając z Ujsoł zarazę tam, gdzie pieprz rośnie” – powiedział samorządowiec.

Samorządowiec przypomniał o ujsolskiej legendzie. Miejscowość dziesiątkowała zaraza. Mieszkańcy przestali wychodzić z domów, wypasać owce i orać pola. Gazda Wawrzyn Sporek, zobaczył we śnie słupy ognia buchające od ziemi do nieba. Zerwał się na równe nogi i popędził do księdza, aby mu to opowiedzieć. Ksiądz zaradził, aby na najwyższych wierchach o północy zapalić wysokie ognie. Gazda powbijał w ziemię drewniane pale, poukładał jałowce, chrust i całość podpalił. Wkrótce radość zagościła w Ujsołach, bo zaraza minęła, jak ręką odjął. Odtąd ujsolanie wierzą, że to św. Wawrzyniec – patron ognia, ochronił wieś od wszelkiego zła i niechybnej zagłady.

„Historia, ponad głowami wielu pokoleń, zatacza wielkie koło. Znów mamy czas zarazy i znów sięgamy po ogień, aby tę zarazę wypalił do cna. Zaryzykuję stwierdzenie, że tegoroczne podpalenie wawrzyńcowej hudy nabierze wyjątkowego i przejmującego sensu. Oto niespodziewanie dla nas samych wracamy do źródeł. To świetna lekcja dla każdego z nas. Warto się nad nią pochylić i odrobić ją ze zrozumieniem” – powiedział wójt Piętka.

Katarzyna Dąbek dodała, że 1 sierpnia wieczorem na stronie internetowej Tygodnia (www.tkb.art.pl) zaprezentowany zostanie reportaż „Ujsolskie ognie, czyli skąd jesteśmy i dokąd zmierzamy...”, podczas którego starsi mieszkańcy opowiedzą o tradycji palenia hudy. „Reportaż ubarwią regionalne pieśni w wykonaniu zespołu oraz kapeli Młode Juhasy z Ujsoł, a także poezja rodzimych poetów w wykonaniu dzieci z grupy folklorystycznej Jedlicka z Glinki” – poinformowała.

Tydzień Kultury Beskidzkiej rozpocznie się 25 lipca i potrwa do 2 sierpnia. W każdy dzień o godz. 18.00 swój premierowy program zaprezentuje kolejna estrada: Wisła, Szczyrk, Żywiec, Maków Podhalański, Oświęcim, Istebna, Jabłonków na Zaolziu i Ujsoły. W ostatni wieczór odbędzie się online koncert laureatów Festiwali Folkloru Górali Polskich, który obywa się wirtualnie. Niektóre materiały transmitowane będą na żywo.

Każdego dnia o godz. 20. emitowany będzie też cykl koncertów, podczas których pokazane zostaną najciekawsze występy zespołów polskich i zagranicznych z trzech ostatnich lat.

W Żywcu, Szczyrku i Wiśle odbędą się także wydarzenia plenerowe, m.in. koncerty kapel, w tym na Hali Skrzyczeńskiej, wędrówki po górach z przewodnikiem, czy targi sztuki ludowej.

Tydzień Kultury Beskidzkiej nawiązuje do przedwojennego Święta Gór. Pierwsza edycja odbyła się w 1964 r. w Wiśle i był to wówczas jedynie przegląd zespołów regionu cieszyńskiego, wzbogacony o zespoły z Podhala i Zaolzia. W następnych latach do imprezy dołączały kolejne miasta. (PAP)

autor: Marek Szafrański

szf/ dki/