Fragment wystawy „Mezuza-Pamięć-Tożsamość”. Źródło: www.jewishbialystok.pl
Wystawa „Mezuza-Pamięć-Tożsamość” będzie jednym z wydarzeń 8. Płockich Dni Żydowskich, które od 1 do 4 września organizują tamtejsze Muzeum Żydów Mazowieckich i Muzeum Mazowieckie. W cyklu imprez zaplanowano też musical, wieczór poetycki i koncert pieśni żydowskich.
Na ekspozycji „Mezuza-Pamięć-Tożsamość” zobaczyć będzie można fotografie śladów po mezuzach, które w czasie swych podróży po Polsce i za granicą utrwalili Helena Czernek i Aleksander Prugar z Fundacji Mi Polin – mezuza to zamknięty w drewnianym lub metalowym, często zdobionym pojemniku niewielki zwój pergaminu z zapisanymi na nim fragmentami Tory, który jest zawieszany na futrynie drzwi żydowskich domów i mieszkań.
Jak zapowiedział zastępca kierownika Muzeum Żydów Mazowieckich Rafał Kowalski, na wystawie „Mezuza-Pamięć-Tożsamość”, której wernisaż zaplanowano tam 1 września, znajdzie się m.in. fotografia śladu po mezuzie odnalezionego w jednej z pobliskich kamienic w 2017 r. podczas poszukiwań zorganizowanych wspólnie z Fundacją Mi Polin.
„Ślad po mezuzie odkryto wówczas w kamienicy przy ul. Kwiatka 9, w której przed II wojną światową swą siedzibę miał żydowski klub sportowy +Makabi+. Na podstawie odnalezionego śladu wykonano wtedy odlew tej mezuzy, która znalazła +nowe życie+ w naszym muzeum, ponieważ została umieszczona przy drzwiach wejściowych” – podkreślił Kowalski. Dodał, iż w trakcie wernisażu wystawy „Mezuza-Pamięć-Tożsamość” Helena Czernek i Aleksander Prugar z Fundacji Mi Polin opowiedzą o swych poszukiwaniach śladów po mezuzach i podróżach z tym związanych, w tym po Polsce, a także na Białorusi i Ukrainie - oboje stworzyli największą na świecie bazę danych o mezuzach.
W ramach 8. Płockich Dni Żydowskich 2 września Kujawsko-Pomorski Impresaryjny Teatr Muzyczny z Torunia wystawi musical „Siostry Parry” w reżyserii Piotra Szalszy, 3 września odbędzie się wieczór poezji w języku polskim, jidysz i hebrajskim „Niewzajemna miłość” z udziałem Sławomiry Łozińskiej i Pawła Olejniczaka, a 4 września koncert pieśni żydowskich w wykonaniu Chóru Pueri et Puelle Cantores Plocenses. Wszystkie te wydarzenia odbędą się również w Muzeum Żydów Mazowieckich jednak z udziałem ograniczonej liczby uczestników – do 40 osób, z uwagi na obowiązujący reżim sanitarny.
Dyrektor Muzeum Mazowieckiego Leonard Sobieraj zwrócił uwagę, iż w tym roku na przygotowanie ósmej odsłony Płockich Dni Żydowskich, jak w przypadku wielu innych imprez kulturalnych, wpłynęły obostrzenia związane z epidemią koronawirusa. „Żeby jednak nie przerwać tradycji Płockich Dni Żydowskich, zdecydowaliśmy się, aby odbyło się przynajmniej część wydarzeń w ramach cyklu, który organizujemy od kilku już lat” – podkreślił Sobieraj.
Jak przyznał kierownik Muzeum Żydów Mazowieckich Mariusz Wojtalewicz, właśnie z powodu trwającej epidemii koronawirusa w tym roku zrezygnowano m.in. z degustacji tradycyjnych potraw żydowskich, która była nieodłączną częścią cyklu płockich imprez poświęconych historii i kulturze tej społeczności. „Postaramy się powrócić do tej tradycji Płockich Dni Żydowskich, kiedy będzie to tylko możliwe” – zapewnił.
Przed II wojną światową na Mazowszu mieszkało ok. 600 tys. Żydów. W samym Płocku ludność pochodzenia żydowskiego stanowiła 9 tys. osób, blisko jedną trzecią wszystkich mieszkańców. Holokaust przeżyła nieliczna grupa, która w większości opuściła miasto, emigrując pod koniec lat 50., a następnie 60. XX wieku, głównie do Izraela i USA.
Płoccy Żydzi stanowili jedną z najstarszych społeczności żydowskich na ziemiach polskich - tuż przed wybuchem II wojny światowej przygotowywali się do obchodów jubileuszu 700-lecia osiedlenia się w tym mieście.
Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku rozpoczęło działalność w marcu 2013 r. w odremontowanej płockiej synagodze, wybudowanej ok. 1810 r. i nazywanej dawniej Małą Synagogą. Została ona odresturowana w staraniem powołanego specjalnie w tym celu społecznego Stowarzyszenia Synagoga Płocka, które utworzyli mieszkańcy miasta. Skupia ono m.in. lokalnych społeczników, ludzi kultury i przedsiębiorców. Koszt inwestycji wyniósł ponad 8 mln zł, z czego ok. 7 mln zł pochodziło ze środków Unii Europejskiej.
Główną część ekspozycji Muzeum Żydów Mazowieckich stanowi tam multimedialna prezentacja historii i kultury Żydów na Mazowszu. Placówka, która organizuje też wystawy czasowe, konferencje naukowe i zajęcia edukacyjne, funkcjonuje obecnie jako oddział Muzeum Mazowieckiego w Płocku. (PAP)
mb/ pat/
