Na Białorusi są planowane oficjalne obchody rocznicy powstania 1863 r. – poinformował PAP w poniedziałek rzecznik Ministerstwa Spraw Zagranicznych Andrej Sawinych, a także przedstawiciele innych instytucji organizujących obchody. „Takie imprezy są planowane. Sto pięćdziesiąta rocznica (powstania 1863 r.) w tej czy innej formie będzie obchodzona w Republice Białoruś” – powiedział Sawinych.
Dodał, że za organizację obchodów będą odpowiadały między innymi Ministerstwo Kultury oraz Narodowa Akademia Nauk i każda instytucja poinformuje o terminie organizowanych przez siebie imprez osobno. „Być może odbędą się jakieś uroczystości również w ramach Ministerstwa Spraw Zagranicznych” – powiedział.
„Obchody będą mieć dość szeroki charakter” - zaznaczył.
W biurze prasowym białoruskiego Ministerstwa Kultury potwierdzono PAP w poniedziałek, że planowane są obchody rocznicy powstania i przyjmą one postać wystaw w różnych miastach w Białorusi. Na razie nie są znane konkretne terminy ich otwarcia.
Międzynarodowa konferencja poświęcona powstaniu 1863 i 1864 r. na terytorium Polski, Litwy, Ukrainy i Białorusi odbędzie się natomiast w październiku na Wydziale Historii Białoruskiej Państwowości NAN z udziałem historyków tych państw. „Zapraszamy wszystkich. Językami roboczymi będą polski, rosyjski, białoruski i ukraiński” – powiedziała PAP dyrektorka Wydziału Walancina Janowska.
Powstanie 1863 r. rozpoczęło się 22 stycznia Manifestem Tymczasowego Rządu Narodowego, czyli organu władz powstańczych. Objęło tereny zaboru rosyjskiego i miało charakter wojny partyzanckiej przeciwko rosyjskiemu imperium. Jak oceniają historycy, podczas powstania doszło do ponad tysiąca starć, w których zginęło po stronie powstańczej kilkadziesiąt tysięcy ludzi. Zryw został w 1864 r. stłumiony przez władze carskie, po czym nastąpiła fala surowych represji, w tym licznych wyroków skazujących na śmierć albo katorgę na Syberii, konfiskat majątków, kasat klasztorów, likwidacji miast oraz wzmożona rusyfikacja.
Na terytorium obecnej Białorusi powstanie rozpoczęło się wiosną 1863 r., a apogeum walk przypadło na kwiecień i maj. Po klęsce powstania trwały jeszcze w 1864 r. starcia z oddziałami partyzanckimi. Na Białorusi nazwane jest powstaniem 1863-1864 r. lub powstaniem Kalinowskiego – od nazwiska jednego z jego przywódców Konstantego Kalinowskiego.
Z okazji 175. rocznicy urodzin Kalinowskiego białoruska poczta wydała kartkę pocztową przedstawiającą go przemawiającego przed powstańcami. Kartka pojawi się w sprzedaży 28 stycznia.
Z Mińska Małgorzata Wyrzykowska (PAP)
mw/ mc/ jbr/