Henryk Mikołaj Górecki. Fot. PAP/A. Grygiel
Uroczysty koncert online zainaugurował w czwartek w Filharmonii Śląskiej w Katowicach ósme Międzynarodowe Dni Henryka Mikołaja Góreckiego. W czwartek minęła dziesiąta rocznica śmierci kompozytora, którego życie było mocno związane ze stolicą Górnego Śląska.
"Tworzył muzykę głęboko zakorzenioną w kulturze ziemi ojczystej. Sam o sobie mówił: Ślązak jestem z dziada pradziada; moje korzenie to ta ziemia" - napisał w portalu społecznościowym prezydent Katowic Marcin Krupa, przypominając, że 12 lat temu Henryk Mikołaj Górecki otrzymał honorowe obywatelstwo miasta.
Kompozytor jest też patronem katowickiej filharmonii, która co roku upamiętnia go festiwalem - Dniami Henryka Mikołaja Góreckiego. W tym roku, ze względu na sytuację epidemiczną, wszystkie koncerty odbywają się online.
Inauguracja Dni odbyła się w 10. rocznicę śmierci twórcy, zaś ostatni koncert z zaplanowano na 6 grudnia - 87. rocznicę urodzin artysty. Pozostałe wydarzenia, transmitowane na Facebooku i kanale YouTube Filharmonii Śląskiej, zaplanowano na 15, 20, 22, 27, 29 listopada oraz 4 grudnia.
W programie tegorocznego festiwalu są m.in. prawykonania. Pierwszym była wykonana - obok dzieł Góreckiego - podczas koncertu inauguracyjnego pieśń Eugeniusza Knapika "Gdy umierają słońca – nagle gasną" na sopran i orkiestrę smyczkową. Podczas kolejnych koncertów melomani usłyszą premierowo kompozycje Marcela Chyrzyńskiego, Aleksandra Lasonia (utwór tego kompozytora wykonają jego dwaj synowie), a także Władysława Szymańskiego, Jana Wincentego Hawela oraz zwycięzcy Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego im. Góreckiego – Piotra Pudełko.
Premierę będzie miał również utwór skomponowany podczas wiosennego lockdownu przez związanych z katowicką filharmonią artystów przy udziale internautów. Wraz zespołami artystycznymi Filharmonii Śląskiej wystąpią soliści i dyrygenci, wśród nich m.in. Szymon Nehring, Piotr Pławner, Bożena Bujnicka, Mirosław Jacek Błaszczyk, Sylwia Olszyńska.
Tegoroczne Międzynarodowe Dni Henryka Mikołaja Góreckiego to już ósmy festiwal poświęcony jednemu z najwybitniejszych twórców XX wieku. Odbywają się pod hasłem HoloGramy, które symbolicznie odnosi się do gry światła i ciemności, obecnej w muzyce kompozytora. Miało mieć też swój wymiar bardziej dosłowny - podczas pierwotnie planowanego festiwalu na żywo miał być wykorzystany po raz pierwszy nowy nabytek filharmonii – ekran mgłowy, umożliwiający projekcję hologramów. Plany te pokrzyżowała jednak pandemia.
Henryk Mikołaj Górecki urodził się 6 grudnia 1933 r. w Czernicy koło Rybnika. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach (obecna Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego). W 1958 r. zadebiutował na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień". Po skończonych studiach w 1965 r. związał się z macierzystą uczelnią. Od 1968 r. był jej wykładowcą. W 1975 r. został rektorem tej uczelni; funkcję tę pełnił przez cztery lata.
Światową sławę przyniosła Góreckiemu skomponowana w 1975 r. III Symfonia "Symfonia pieśni żałosnych" - jednak dopiero po osiemnastu latach od jej powstania. Stało się to dzięki nagraniu tego utworu przez London Sinfonietta z solistką Dawn Upshaw. Płyta rozeszła się w ponadmilionowym nakładzie na całym świecie, wchodząc do kanonu arcydzieł muzyki symfonicznej XX wieku. Kompozytor został wyróżniony m.in. Orderem św. Grzegorza Wielkiego - najwyższym odznaczeniem papieskim, jakie może otrzymać osoba świecka. W październiku 2010 r. otrzymał najwyższe polskie odznaczenie - Order Orła Białego. Zmarł 12 listopada 2010 r. w Katowicach.(PAP)
autor: Marek Błoński
mab/ lun/ pat/
