Jedna z największych waszyngtońskich synagog Adas Israel Congregation uhonorowała w niedzielę Irenę Sendlerową (1910-2008), która w czasie wojny, działając w Radzie Pomocy Żydom, uratowała około 2,5 tys. żydowskich dzieci.
Na wzór Ogrodu Sprawiedliwych (Garden of the Righteous) izraelskiego instytutu Yad Vashem, Kongregacja Adas Israel w Waszyngtonie prowadzi od 1992 roku specjalny program, co roku upamiętniając jedną osobę zasłużoną dla ratowania Żydów z Holokaustu. Nazwiska tych osób są umieszczane na honorowej tablicy w ogrodzie koło synagogi.
Uhonorowana w niedzielę Irena Sendlerowa z domu Krzyżanowska, ps. „Jolanta" podczas niemieckiej okupacji zaangażowała się w polski ruchu oporu. Od powstania Rady Pomocy Żydom „Żegota" w 1942 roku kierowała referatem dziecięcym organizacji, ratując około 2500 żydowskich dzieci z warszawskiego getta.
"To nasz honor, by przypomnieć z wielką miłością Irenę Sendlerową, jednego z największych bohaterów nie tylko Holokaustu, ale i ludzkości" - mówił rabin kongregacji Gil Steinlauf. Podkreślił, że Sendlerowa jest "skarbem" obu narodów: żydowskiego i polskiego.
Podczas dwugodzinnych uroczystości, w których brało udział kilkaset osób, wystawiono przedstawienie "Life in a Jar" (Życie w słoiku) pokazujące heroiczne losy Sendlerowej. Jako pracownica społeczna wyprowadzała z getta dzieci, które następnie umieszczano u polskich rodzin, w domach dziecka czy u sióstr zakonnych. Aresztowana przez Gestapo, torturowana i skazana na śmierć, Sendlerowa została cudem uwolniona przez polskie podziemie, które przekupiło żandarmów. Natychmiast powróciła do niebezpiecznej działalności, ratując kolejne dzieci.
Ambasador Polski w USA Ryszard Schnepf podkreślał, że Irena Sendlerowa, o nadzwyczajnej odwadze i dobroci, jest "diamantem współczesnej historii". "Ratowała dzieci z jednej przyczyny: bo to była dla niej jedna słuszna rzecz" - powiedział. Wyznał też, że dla niego uroczystość ma osobisty wymiar. Część jego rodziny ratowała Żydów w mieszkaniu na warszawskiej Pradze, za co jest upamiętniona w Ogrodzie Sprawiedliwych w Yad Vashem. Matka ambasadora Alicja Schnepf jest sekretarzem Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. "To fragment historii, którą odziedziczyłem. Dzięki przekazowi mojej babci i mamy rozumiem więcej, jak trudno było być bohaterem w tamtych czasach" - powiedział polskim dziennikarzom.
Irena Sendlerowa została odznaczona najwyższymi polskimi odznaczeniami państwowymi: Orderem Orła Białego, Krzyżem Komandorskim i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. W 2007 roku była nominowana do Pokojowej Nagrody Nobla. W 1965 r. izraelski instytut Yad Vashem nadał jej tytuł „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata". Do końca życia patronowała akcjom na rzecz walki z rasizmem i ksenofobią.
Pierwszym laureatem wyróżnienia Kongregacji Adas Israel w Waszyngtonie był 11 lat temu legendarny emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego Jan Karski. W 1998 roku uhonorowano także innego przedstawiciela Polski - Sabinę Kazimierczyk.
Z Waszyngtonu Inga Czerny (PAP)
icz/ ro/
