Dzień Polonii i Polaków za Granicą to okazja do wdzięczności dla naszych rodaków, którzy są naszymi ambasadorami, którzy poprzez swoją pracę i zaangażowanie społeczne podtrzymują ducha narodowego i chrześcijańskiego – mówi PAP delegat KEP ds. duszpasterstwa emigracji polskiej bp Wiesław Lechowicz.
Według szacunków Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz organizacji polonijnych poza granicami naszego kraju żyje ponad 20 mln ludzi polskiego pochodzenia, a więc 1/3 polskiej populacji. Są to osoby, które wyjechały z ojczystego kraju lub urodziły się poza Polską, ale poczuwają się do polskiego pochodzenia i związków z polskością.
"Największymi ośrodkami polonijnymi po Stanach Zjednoczonych, gdzie ponad 9,6 mln osób deklaruje polskie pochodzenie są Niemcy, Wielka Brytania, Francja i Kanada. W Europie najwięcej Polaków mieszka w niemieckim Zagłębiu Ruhry – blisko 1 mln oraz w metropoliach Londynu i Paryża. Z roku na rok wzrasta także liczba Polaków pracujących w Norwegii" - wynika z informacji przekazanych przez Biuro ds. Duszpasterstwa Emigracji działające przy Konferencji Episkopatu Polski.
"Polonię stanowią osoby, które dobrowolnie wyjechały za granicę, natomiast termin Polacy żyjący poza granicą określamy osoby, które nie chciały wyjechać z kraju, ale sytuacja polityczna, czy inne wydarzenia zmusiły je do pozostania w miejscu, w którym są obecnie. W przeważającej większości, to są osoby za naszą wschodnią granicą" - wyjaśnił bp Lechowicz.
Powiedział, że wśród Polonii posługuje obecnie ok. 2 tys. kapłanów, msze św. zaś celebrowane są w ok. 1,5 tys. ośrodków. 800 kapłanów pracuje w krajach Europy Zachodniej. "Tylko w Niemczech jest ok. 120 księży. Podobna liczba jest we Francji i w Wielkiej Brytanii. Czasami parafie są dwujęzyczne" - zaznaczył.
Bp Lechowicz poinformował, że "duszpasterstwo polonijne prowadzone jest w parafiach personalnych, misjach +cum cura animarum+ – będących ośrodkami duszpasterskimi dla Polonii z własnym duszpasterzem, które są częścią parafii terytorialnej w Kościele lokalnym, oraz we wspólnotach polskojęzycznych w ramach parafii Kościoła lokalnego".
Wyjaśnił, że w krajach, gdzie liczba emigrantów z Polski jest wysoka, funkcjonują Polskie Misje Katolickie. Jako przykład wskazał Anglię i Walię, Niemcy, Francję oraz Szwajcarię. "Na czele PMK stoi rektor. Sposób jej funkcjonowania regulują umowy między KEP a biskupami danego kraju" - powiedział hierarcha.
Bp Lechowicz podkreślił, że praca duszpasterska wśród Polonii nie ogranicza się tylko do sfery religijnej, ale obejmuje także płaszczyznę edukacyjną, np. prowadzenie szkół przyparafialnych, płaszczyznę kulturalną - czego wyrazem jest np. wydawanie czasopism, tworzenie chórów, czy zespołów muzycznych, jak też płaszczyznę charytatywną i prawną.
Pytany, w jaki sposób pandemia zmieniła kształt duszpasterstwa wśród Polaków na emigracji, hierarcha powiedział, że w związku z epidemią koronawirusa większość parafii przeniosła swoją aktywność do przestrzeni wirtualnej. "Zaplanowane na 2020 r. wydarzenia trzeba było odwołać. Msze św. transmitowano w formie online w mediach społecznościowych" - powiedział biskup.
Zwrócił uwagę, że za granicą była większa dyscyplina u ludzi, większy szacunek do prawa niż w Polsce. "W konsekwencji te restrykcje bardzo mocno dotknęły parafie. W dalszym ciągu funkcjonowanie parafii jest mocno ograniczone ze względu na funkcjonujące w różnych krajach restrykcje sanitarne" - powiedział bp Lechowicz. Zauważył, że "były kraje, gdzie przez kilka miesięcy w ogóle nie można było celebrować liturgii". "Także księża byli zmuszeni, żeby liturgię celebrować tylko w swoim gronie" - dodał.
Przyznał, że trudno powiedzieć jak będzie wyglądała sytuacja duszpasterstwa wśród Polonii po pandemii. "Wierni bardzo często żyją w rozproszeniu. W związku z tym, chcąc uczestniczyć w eucharystii zmuszeni są do pokonywania dużych odległości. Nie wiadomo zatem czy wrócą do świątyń" - dodał.
Podkreślił, że Dzień Polonii i Polaków za Granicą jest przede wszystkim dniem wdzięczności dla naszych rodaków, którzy żyją poza granicami kraju. Oni są ambasadorami Polski poprzez swoją pracę i zaangażowanie społeczne, podtrzymują ducha polskiego i chrześcijańskiego wśród nowych pokoleń Polaków.
Centralne uroczystości Dnia Polonii i Polaków za Granicą odbędą się w niedzielę, 2 maja. Mszy św. w intencji Polonii w kaplicy na Jasnej Górze o godz. 13.00 będzie przewodniczył bp Lechowicz. Eucharystia będzie transmitowana przez TVP Polonia.
W środowiskach polonijnych obchody odbywają się przeważnie 3 maja w uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski.
Przedstawiciele PMK i ośrodków duszpasterstwa polskojęzycznego w krajach europejskich wchodzą w skład powołanej w 1992 r. Polskiej Rady Duszpasterskiej Europy Zachodniej (PRDEZ). Obrady tego gremium mają miejsce raz do roku i koncentrują się na aktualnych wyzwaniach duszpasterskich.
W 2020 r. powstała też przy Delegacie KEP bp Lechowiczu - Polonijna Rada Rodziny, zrzeszająca przedstawicieli duszpasterstwa małżeństw i rodzin z krajów europejskich.
Dzień Polonii i Polaków za Granicą został ustanowiony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z inicjatywy Senatu, jako dowód wdzięczności i uznania wkładu Polonii i Polaków za granicą w odzyskanie przez Polskę niepodległości. (PAP)
Autor: Magdalena Gronek
mgw/ mhr/
