Tablica pamiątkowa Tchorka na ścianie kamienicy przy placu Zamkowym 15/19 upamiętnia pacjentów powstańczych szpitali oraz cztery towarzyszące im sanitariuszki, których Niemcy wzięli do niewoli po upadku Starego Miasta i rozstrzelali na pl. Zamkowym. 1973 r. Fot. PAP/C. Niedenthal
Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków podjął natychmiastowe działania w celu wzmożenia ochrony konserwatorskiej tablic pamiątkowych autorstwa rzeźbiarza Karola Tchorka – przekazało biuro konserwatora.
Prof. Jakub Lewicki, mazowiecki konserwator zabytków chce jak najszybciej objąć ochroną prawną tablice Tchorka. To odpowiedź na dewastację pamiątkowych tablic poprzez naklejenie na nich tabliczek z napisem „Niemcy” zakrywających napis „hitlerowcy”.
Jak zaznaczono w informacji, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków podjął natychmiastowe działania w celu wzmożenia ochrony konserwatorskiej tablic pamiątkowych autorstwa rzeźbiarza Karola Tchorka. "Ten charakterystyczny element krajobrazu stolicy, upamiętniający miejsca walk i męczeństwa z czasów II wojny światowej, zasługuje na trwałe zachowanie dla przyszłych pokoleń" - wskazano.
"Wydarzenia ostatnich dni stały się dla nas impulsem do uruchomienia pilnych działań obejmujących w pierwszej kolejności inwentaryzację tablic oraz dokonanych bez nadzoru konserwatorskiego ingerencji" - poinformowało biuro konserwatora. "Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków rozważa w dalszej kolejności wszczęcie procedur administracyjnych umożliwiających prawną ochronę konserwatorską wszystkich tablic autorstwa Karola Tchorka znajdujących się na terenie Warszawy" - dodało.
Na początku października ponad 100 pamiątkowych tablic zostało zniszczonych przez naklejenie na nie plakietek z pianki. Przyklejone zostały na mocny klej, który zostawił trwałe ślady na piaskowcu. "Obawiam się, że w każdym przypadku będzie konieczna gruntowna konserwacja całej tablicy, lub dużej jej części. To koszty niebagatelne" - napisał wtedy stołeczny konserwator Michał Krasucki. Miasto przygotowuje program prac konserwatorskich i kosztorys koniecznych robót. "Należnością będziemy chcieli obciążyć sprawców" - podkreślił Krasucki. Jednocześnie sprawę zgłosił na policję ze wskazaniem nie tylko na uszkodzenie mienia, ale też znieważenie miejsc pamięci. Zaapelował też do mazowieckiego konserwatora zabytków o wpis całego zespołu warszawskich tablic do rejestru zabytków.
Do akcji przyznał się na portalu TV Republika Adam Borowski, przewodniczący warszawskiego Klubu "Gazety Polskiej".
Tablice powstały w 1949 w efekcie konkursu ogłoszonego przez SARP. Stworzone zostały na podstawie projektu Karola Tchorka i upamiętniają będące w Warszawie miejsca walk i męczeństwa z czasów II wojny światowej. Tablice były stawiane w różnych punktach Warszawy począwszy od lat 50. XX wieku. Wiele z nich uległo jednak zniszczeniu w trakcie wyburzeń domów oraz modernizacji i rozbudowy miejskiej sieci komunikacyjnej. W 2013 roku w granicach administracyjnych Warszawy znajdowało się ponad 160 tablic Tchorka.
Tablice Tchorka to zabytki. "Pomimo że nie figurują jeszcze w rejestrze zabytków to od 1949 r. tak mocno wpisały się w krajobraz historyczny miasta, że trudno sobie bez nich wyobrazić pielęgnowanie pamięci o Warszawie okupacyjnej i Powstaniu Warszawskim" - napisał stołeczny konserwator Michał Krasucki. (PAP)
Autorka: Marta Stańczyk
mas/ mark/
