Mija 80 lat od powstania Armii Krajowej. AK była nie tylko podziemnymi siłami zbrojnymi, ale częścią szerszych struktur państwa, w które zaangażowane były setki tysięcy Polaków – pisze w artykule opublikowanym na czeskim portalu Pamieti naroda polski historyk prof. Wojciech Roszkowski.
W czasie II wojny światowej Polska miała cała podziemną, konspiracyjną strukturę państwową, ściśle związaną z rządem na uchodźstwie, który działał najpierw w Paryżu i Angers we Francji, a od 1940 roku w Londynie - przypomina Roszkowski. Dodaje, że organizacja podziemnego państwa obejmowała władze cywilne, a także działającą w konspiracji armię, która zaczęła być formowana już we wrześniu 1939 roku.
"W dniu 14 lutego 1942 roku rozkazem Naczelnego Wodza, przebywającego w Londynie gen. Kazimierza Sosnkowskiego, istniejący od grudnia 1939 roku Związek Walki Zbrojnej (ZWZ) przemianowano na Armię Krajową" - pisze polski historyk. Uzupełnia, że w skład AK weszła również Socjalistyczna Organizacja Bojowa, Obóz Polski Walczącej, Tajna Armia Polska i kilka innych organizacji, a w ramach AK autonomię utrzymała związana ze Stronnictwem Ludowym Straż Chłopska, przekształcona w Bataliony Chłopskie. Do AK przyłączyła się również część środowisk narodowych, tworzących wcześniej silną Narodową Organizację Wojskową, reszta połączyła się z bardziej radykalnymi grupami, formując Narodowe Siły Zbrojne - wylicza Roszkowski.
AK działała na terenie całej okupowanej Polski, jej naczelnym zadaniem była walka o odzyskanie wolności, a konkretnie - przygotowanie powszechnego powstania w momencie załamania się okupacji niemieckiej - przypomina Roszkowski czeskim czytelnikom. Dodaje, że AK prowadziła szeroką działalność szkoleniową, kształcąc podchorążych oraz prowadząc kursy dywersyjne, artyleryjskie i inne.
"Latem 1944 r. Armia Krajowa liczyła ponad 350 tysięcy zaprzysiężonych żołnierzy, będąc w wymiarze absolutnym największą podziemną armią w Europie" - podkreśla Roszkowski. Zwraca również uwagę na osiągnięcia wywiadowcze polskiego podziemia, takie jak zlokalizowanie miejsca produkcji niemieckich pocisków V-1 czy budowa kopii niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma.
Czeskie tłumaczenie artykułu Roszkowskiego powstało dzięki współpracy z Instytutem Polskim w Pradze. Tekst jest częścią najnowszej odsłony akcji "Opowiadamy Polskę światu", organizowanej przez Instytut Nowych Mediów przy wsparciu Instytutu Pamięci Narodowej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Polskiej Agencji Prasowej. Wszystkie teksty tej edycji akcji opublikowane są na portalu www.WszystkoCoNajwazniejsze.pl. (PAP)
adj/ akl/