„Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego dołączy do postępowania dotyczącego popełnienia czynu zabronionego polegającego na zniszczeniu zabytku” – podaje komunikat wydany w poniedziałek przez MKiDN. Sprawa dotyczy wyburzonej niedawno kamienicy w Bielsku-Białej.
Zdaniem MKiDN wyburzenie historycznego gmachu w Bielsko-Białej to skutek przekroczenia uprawnień przez urzędników miasta. Resort dodał, że oczekuje na przekazanie przez wojewódzkiego konserwatora zabytków stosownego wniosku do prokuratury. „Od momentu stwierdzenia możliwości złamania przepisów o ochronie zabytków, MKiDN pozostaje w stałym kontakcie ze Śląskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków oraz z policją” – podkreślono w komunikacie.
MKiDN przypomniało, że Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków 17 grudnia 2021 r. podjął decyzję o wpisaniu modernistycznej kamienicy do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego. Uzasadnieniem tej decyzji była wartość kamienicy jako przykładu międzywojennej architektury modernistycznej, a także ochrona jedynego elementu historycznej zachodniej pierzei ulicy Cyniarskiej. Miasto Bielsko-Biała odwołało się od decyzji Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, domagając się jej uchylenia i umorzenia postępowania w sprawie wpisania do rejestru zabytków.
„Gmina wyjaśniała, iż dnia 3 stycznia 2022 r. (czyli już po wpisaniu do rejestru zabytków) została wydana decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, która obejmowała m.in. rozbiórkę kamienicy. Organ wydający decyzję o realizacji inwestycji drogowej nie uwzględnił negatywnej opinii Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków” – zauważa MKiDN. Resort przypomniał, że zgodnie z ustawą z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, od dnia wszczęcia postępowania w sprawie wpisu zabytku do rejestru do dnia, w którym decyzja w tej sprawie stanie się ostateczna, zabrania się prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych i podejmowania innych działań, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany wyglądu zabytku. Złamanie tych przepisów jest przestępstwem zagrożonym karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. W razie skazania za przestępstwo polegające na zniszczeniu zabytku sąd orzeka na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków nawiązkę w wysokości do wartości zniszczonego zabytku.
Rozbiórka zabytkowej należącej do gminy kamienicy w centrum Bielska-Białej ruszyła w piątek 13 maja. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach oświadczył wieczorem tego samego dnia, że prace są prowadzone nielegalnie i zażądał ich wstrzymania. Rzecznik Urzędu Miasta Bielska-Białej Tomasz Ficoń powiedział w piątek wieczorem PAP, że „rozbiórka odbywa się na podstawie prawomocnej decyzji wynikającej ze ZRID, czyli zezwolenia na realizację inwestycji drogowej”. „Jeszcze ważniejszym powodem rozpoczęcia rozbiórki jest nakaz Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z uwagi na stan kamienicy i zagrożenie dla bezpieczeństwa” – powiedział. Rzecznik dodał, że rozbiórka kamienicy to element remontu placu Wojska Polskiego i dochodzącej do niego ulicy Cyniarskiej. Magistrat chce przywrócić jej pierwotny przebieg.
Dwupiętrowa kamienica z półpiętrem w dachu została wzniesiona około 1925 r. w stylu modernistyczno-ekspresjonistycznym. Jest jedyną historyczną pozostałością zachodniej pierzei ulicy Cyniarskiej, która prowadziła od dawnego rynku miasta Białej (obecnie pl. Wojska Polskiego) w kierunku północnym. Zabudowa ulicy została zdewastowana przez wyburzenia z lat 1978–1981, które były związane z budową domu handlowego „Klimczok”. Unicestwiono wówczas zachodnią pierzeję ulicy Cyniarskiej, pozostawiając jedynie kamienicę nr 13.(PAP)
Autor: Michał Szukała
szuk/ aszw/
