Wystawa „Tadeusz Reger w życiu prywatnym i publicznym”
Wystawę przybliżającą postać Tadeusza Regera, wybitnego działacza niepodległościowego i socjaldemokratycznego, można zobaczyć w Książnicy Cieszyńskiej. Placówka zorganizowała ekspozycję dla uczczenia 150. rocznicę jego urodzin, które przypadają w br.
Dyrektor Książnicy Cieszyńskiej Krzysztof Szelong wskazał, że ekspozycja „Tadeusz Reger w życiu prywatnym i publicznym” jest próbą syntetycznej ilustracji najważniejszych wątków z jego życia, zarówno osobistego, jak i publicznego.
Reger, choć nie pochodził ze Śląska Cieszyńskiego, był związany z tym regionem niemal pół wieku. „Niegdyś doskonale znany, jednocześnie poważany, jak i budzący kontrowersje, zdaje się być dla współczesnych cieszyniaków postacią zapomnianą” – uważa Szelong.
Książnica przygotowała wystawę korzystając ze znajdującej się w jej zbiorach Biblioteki Tadeusza Regera. „To zbiór podzielony na księgozbiór oraz materiały archiwalne, zwane Tekami Regera. Księgozbiór liczy w sumie 7 tys. woluminów i obejmuje głównie dzieła z zakresu historii, prawa, socjologii, przyrody oraz silesiaca. Materiały archiwalne liczą ok. 5,5 tys. jednostek ewidencyjnych, które związane są bezpośrednio z osobą Regera, bądź też z osobami lub instytucjami, z którymi współdziałał” – podała Książnica w komunikacie.
Wystawa podzielono na dwie części, pierwsza to życiorys polityczny, a druga - prywatny.
Zobaczyć można m.in. zapiski ze studiów farmaceutycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim, skąd Reger za działalność socjalistyczną został na trzy miesiące relegowany. To dwa zeszyty oprawne w półpłótno zapisane dwustronnie. Z jednej strony znalazły się receptury ponad 100 leków, z drugiej notatki dotyczące nazewnictwa oraz Farmakopea obejmująca 383 substancje.
Działalność socjalistyczna została zilustrowana materiałem opisującym zaangażowanie Regera na rzecz poprawy położenia robotników, budowy ruchu spółdzielczego oraz przez pryzmat aktywności publicystycznej. Zobaczyć można m.in. pierwsze robotnicze czasopismo na Śląsku Cieszyńskim - „Równość”, a także statut pierwszego w Cieszynie, współzałożonego przez Regera, Robotniczego Stowarzyszenia Spożywczego i Oszczędnościowego „Naprzód”.
Udział Tadeusza Regera w ruchu narodowym ukazano przez pryzmat walki o polskie szkolnictwo na Śląsku Cieszyńskim. Zaprezentowano także materiał z podróży do Paryża oraz Wielkiej Brytanii, gdzie wspólnie z Henrykiem Libermanem przekonywał Zachód do polskich racji.
Życie prywatne ilustrują m.in. maszynopisy oraz eseje z zakresu jego szerokich zainteresowań historią naturalną, dziejami ludzkości począwszy od czasów prehistorycznych, kulturą Chin oraz Japonii. „Materiał ten dowodzić ma, iż mimo bardzo intensywnej działalności społeczno-politycznej, Tadeusz Reger był także ciekawym świata humanistą” – wskazał Szelong.
Wystawę można zobaczyć do 28 sierpnia, od wtorku do soboty.
Tadeusz Reger żył w latach 1872-1938. Od 1894 r. mieszkał na Śląsku Cieszyńskim. Redagował pierwsze na tym terenie czasopismo robotnicze „Równość”, a następnie „Robotnika Śląskiego”. Był żarliwym patriotą; dział na rzecz uświadomienia narodowego robotników. Opowiadał się za zintegrowaniem Śląska Cieszyńskiego z Polską. W 1918 r. był współtwórcą Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, której zadaniem było przejęcie władzy po rozpadzie Austro-Węgier i włączenie regionu do odradzającej się Rzeczypospolitej. W II RP był posłem na Sejm. Zmarł w Bystrej koło Bielska-Białej.
Zbiory Książnicy Cieszyńskiej liczą ok. 200 tys. woluminów dzieł drukowanych, w tym 17,5 tys. starych druków. Księgozbiór ks. Szersznika jest najcenniejszą jego częścią. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ amac/
