Odsłonięcie tablicy pamiątkowej Michała Sędziwoja w Czechach. Źródło: MKiDN
Bogaty dorobek naukowy Michała Sędziwoja stanowi zarazem wkład do polskiego oraz czeskiego dziedzictwa historycznego i jest świadectwem wielowiekowych związków obu narodów – napisał wiceszef MKiDN Jarosław Sellin w liście do uczestników uroczystości odsłonięcia tablicy Sędziwoja, polskiego alchemika, filozofa, lekarza i dyplomaty.
Uroczystość, będąca wspólnym przedsięwzięciem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Ostrawie, zrealizowanym przez Fundację "Silva Rerum Polonarum", odbyła się w piątek na Zamku w Krawarzach w Czechach.
Wiceminister Sellin przypomniał o łączących Polaków i Czechów szczególnie bliskich więzach przyjaźni.
"Analogiczne doświadczenie historii walk o niepodległość i wolność własnego kraju splotło nasze narody. Do pięknych kart wspólnego dziedzictwa dopisywaliśmy coraz to nowe rozdziały, naznaczone braterstwem, życzliwym sąsiedztwem i partnerską współpracą. Dzisiejsza uroczystość poświęcona upamiętnieniu Michała Sędziwoja – wybitnego polskiego alchemika, filozofa, lekarza i dyplomaty, którego doświadczenie przyczyniło się do odkrycia tlenu, wpisuje się w historię naszej przyjaźni" – podkreślił wiceminister kultury.
Sellin przypomniał, że Sędziwój był jedną z najciekawszych osobowości okresu późnego Odrodzenia. "Wielkim umiłowaniem Sędziwoja była alchemia. W trakcie swego życia poczynił on wiele udanych eksperymentów chemicznych. Miał ogromny autorytet i doskonałe kontakty w świecie alchemików, robiąc przy okazji użytek ze swej działalności dyplomatycznej i politycznej. Był autorem pionierskiej na tamte czasy pracy +Novum Lumen Chymicum+, wydanej w Pradze w 1604 roku, która zapewniła mu uznanie w całej Europie" – napisał.
Dziękując za przychylność i zgodę na umieszczenie tablicy na Zamku w Krawarzach – posiadłości i prawdopodobnego miejsca śmierci Michała Sędziwoja lokalnym władzom czeskim, wiceminister Sellin podkreślił, że upamiętnienie Michała Sędziwoja przyczyni się do popularyzacji jego dokonań, a także do zachowania pamięci o naszym rodaku, który część życia przebywał i tworzył poza granicami Rzeczypospolitej.
Michał Sędziwój (1566-1636) - był jedną z najciekawszych osobowości okresu późnego Odrodzenia. Od 1594 r. był dworzaninem cesarza Rudolfa II w Pradze, a od 1600 r. – sekretarzem króla Zygmunta III Wazy, często posłując między nimi, a także wykonując dla nich misje dyplomatyczne i polityczne.
W 1604 r. Sędziwój ogłosił drukiem w Pradze swoje pierwsze słynne dzieło alchemiczne "Novum Lumen Chymicum" (Nowe Światło Chemiczne) o rozszerzonym tytule "Dwanaście traktatów o kamieniu filozofów, wyprowadzonych ze źródła Natury i doświadczenia ręcznego". Dzieło napisane po łacinie zostało wydane anonimowo – autor zaopatrzył je w anagram: DIVI LESCHI GENUS AMO (Kocham ród boskiego Lecha) stworzony z liter własnego imienia i nazwiska: MICHAEL SENDIVOGIUS.
Praca ta stała się głośna w całej Europie Zachodniej, między 1604 r. a 1778 r. miała 53 wydania w językach: niemieckim, francuskim, angielskim, rosyjskim, holenderskim, czeskim i polskim. Egzemplarze pracy Sędziwoja znajdywały się w bibliotekach takich uczonych jak Isaac Newton i Antoine Lavoisier.
W 1607 r. w Kolonii wydane zostało kolejne dzieło Sędziwoja "Rozmowa Merkuriusza, alchemika i Natury". W 1616 r., także w Kolonii, został wydany drukiem "Traktat o siarce" oraz wznowione wydanie "Rozmów Merkuriusza" i praca "Nowe światło chemiczne".
W 1624 r. Sędziwój wyjechał do Padwy, kontaktując się z wybitnymi naukowcami tamtejszej uczelni. Od 1626 r. działał jako tajny radca cesarza Ferdynanda II Habsburga.
W 1630 r. z rozkazu cesarskiego za zasługi otrzymał w pobliżu Opawy majątek Krawarz i Kouty wraz z zamkiem. Najprawdopodobniej tam też zmarł. Został pochowany w kościele św. Mikołaja w Opawie.
Michał Sędziwój uważany jest za prekursora odkrycia tlenu. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ dki/
