Białoruski opozycjonista Aleś Bialacki, Stowarzyszenie Młodych Prawników Gruzji i chińska organizacja The Rights Defence Network otrzymali nominacje do Nagrody Praw Człowieka im. Vaclava Havla. Nominacje ogłosił szef Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy.
"Reakcja jest potrzebna nie tylko wtedy, gdy zagrożone są prawa człowieka, ale również wtedy, gdy konieczne jest skupianie uwagi na tych, którzy służą obronie praw człowieka. To cel tej nagrody" - powiedział podczas ogłoszenia nominacji przewodniczący Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy Jean-Claude Mignon.
Nagroda im. Vaclava Havla, którą powołano w marcu br., będzie przyznawana corocznie przez Zgromadzenie Parlamentarne wspólnie z Biblioteką Vaclava Havla oraz Fundacją Karta 77 za wyjątkowe działania obywatelskie w obronie praw człowieka w Europie i na świecie. Wyróżnienie może otrzymać zarówno konkretna osoba, jak i organizacja pozarządowa.
Nominacje ogłoszono w Pradze w poniedziałek wieczorem po inauguracyjnym posiedzeniu kapituły nagrody, w której znajdują się osoby powszechnie uznawane za autorytety w dziedzinie praw człowieka; zasiada w niej m.in. polski adwokat Marek Antoni Nowicki, który jest przewodniczącym Komisji Doradczej ds. Praw Człowieka ONZ w Kosowie.
Kapituła wyłoniła trzy nominacje z sześciu (w sumie do nagrody zgłoszono 27 kandydatur). Obok gruzińskiego Stowarzyszenia Młodych Prawników i broniącej praw człowieka w Chinach organizacji The Rights Defence Network nominację otrzymał jeden z politycznych więźniów na Białorusi Aleś Bialacki. Białoruski opozycjonista jest szefem Centrum Praw Człowieka "Wiasna", które pomagało osobom represjonowanym na Białorusi z przyczyn politycznych.
Bialacki został skazany w 2011 r. na 4,5 roku kolonii karnej o zaostrzonym rygorze i na konfiskatę mienia. Sąd uznał, że zataił on dochody i nie zapłacił podatków od kwot przechowywanych na kontach bankowych w Polsce i na Litwie. Odrzucono wyjaśnienia Bialackiego, że pieniądze były przeznaczone na działalność w sferze obrony praw człowieka.
Polska udzieliła Białorusi pomocy prawnej w sprawie Bialackiego, przekazując białoruskiej prokuraturze dane z prowadzonych w Polsce kont bankowych, z których "Wiasna" finansowała działalność. Wywołało to międzynarodowy skandal i dymisje w Prokuraturze Generalnej. Szef MSZ Radosław Sikorski przepraszał w 2011 r. białoruską opozycję za "karygodny błąd", a prokuratura zapowiedziała zmianę praktyki i drobiazgową analizę każdego białoruskiego wniosku.
O tym, kto ostatecznie otrzyma Nagrodę Praw Człowieka im. Vaclava Havla kapituła zdecyduje 29 września w Strasburgu, po czym następnego dnia zostanie ona uroczyście przyznana podczas rozpoczynającej się sesji jesiennej Zgromadzenia Parlamentarnego. Następnie Biblioteka Vaclava Havla zorganizuje w Pradze międzynarodową konferencję z udziałem zwycięzcy.
Laureat otrzyma trofeum, dyplom za znaczący wkład w walkę o prawa człowieka oraz 60 tys. euro, ufundowane przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy, Bibliotekę Vaclava Havla, Fundację Karta 77 oraz rząd Czech.
Vaclav Havel (1936-2011) był ostatnim prezydentem Czechosłowacji i pierwszym prezydentem Czech po upadku komunizmu. Urząd ten sprawował do 2003 r. Był także cenionym i nagradzanym pisarzem, dramaturgiem, a przy tym wybitną postacią czechosłowackiej opozycji w okresie rządów komunistycznych. "Bez marzenia o lepszej Europie, nigdy nie zbudujemy lepszej Europy" - powiedział Havel w maju 1990 r. na forum Zgromadzenia Parlamentarnego w Strasburgu. (PAP)
nno/ ls/ jra/
