Wystawę „Obrazy i dźwięki. Gnuśne lata 80.”, prezentującą prace artysty neoawangardy Józefa Robakowskiego, można od czwartku oglądać w Galerii Re:Medium w Łodzi. Ekspozycja stanowi niezwykły dokument o Łodzi i jej mieszkańcach końca XX wieku, uwieczniony krytycznym okiem kamery artysty.
"Józef Robakowski, przedstawiciel łódzkiej neoawangardy, jest prekursorem wprowadzenia filmu w przestrzeń sztuki współczesnej. Jego namysł i eksperymenty z naturą medium wyznaczyły drogi rozwoju kolejnym pokoleniom twórców. Ekspozycja +Obrazy i dźwięki. Gnuśne lata 80.+ w Galerii Re:Medium - korzystając z fotografii, plakatów, świadectw akcji, a przede wszystkim kolażowych nagrań wideo - opowie o przełomowych momentach dekady buntu i antysystemowego oporu obserwowanych przez artystę-świadka" - podkreśliła kuratorka wystawy Dominika Pawełczyk.
Jak zapowiedziała, ekspozycja - za pomocą krytycznego oka kamery Robakowskiego - przybliża obraz Łodzi stanu wojennego i stanowi niezwykły dokument o mieście i jego mieszkańcach końca XX wieku.
Z kolei dyrektor Miejskiej Galerii Sztuki (MGS) w Łodzi Dariusz Leśnikowski wyjaśnił, że bezpośrednim pretekstem do zorganizowania wystawy Robakowskiego jest zakup jego dzieł do stałej kolekcji MGS, liczącej już ok. 18 tys. prac. "Wstyd się przyznać, ale do tej pory nie mieliśmy żadnej pracy tego znakomitego artysty. W tym roku udało nam się je zakupić dzięki dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i wsparciu z Urzędu Miasta Łodzi. Staramy się uzupełniać kolekcję o prace łódzkich artystów, oczywiście także tych, którzy mocno zaznaczyli się w dorobku polskiej sztuki współczesnej" - zaznaczył.
Do kolekcji Galerii trafiły dwie realizacje Józefa Robakowskiego – cykl fotografii "Czeluście" (1978-2014) oraz jedna z najbardziej znanych prac wideo, studium koncepcyjne "Widok z mojego okna" (1978-1999). Nagranie z komentarzem autora stanowi unikalny zapis rzeczywistości rejestrowanej przez artystę w okresie ponad 20 lat, z okna bloku mieszkalnego w centrum Łodzi, tzw. łódzkiego Manhattanu.
Jak podkreślają kuratorzy wystawy, prezentowane realizacje artystyczne powstawały z potrzeby pokazywania indywidualnego obrazu wydarzeń i nastrojów społeczno-politycznych lat 80. XX wieku. Ekspozycja jest zatem dokumentem o Polsce przełomowych momentów dekady, tworzonym z perspektywy aktywnego artysty żyjącego w Łodzi. Zgromadzone w Galerii realizacje przybliżają obraz miasta, pokazują, czym żyła młodzież czy środowiska twórcze. Prezentują wszystko to, co było interesujące w powstawaniu ówczesnych – skupionych na artystycznym zwrocie przeciwko wojnie i militaryzmowi – prac autora.
Głównym elementem ekspozycji jest wideo "Sztuka to potęga!" (1984-1985). Robakowski wykorzystał w nim nagranie pompatycznej parady wojskowej z Placu Czerwonego w Moskwie; by uwypuklić śmieszność ówczesnych oficjalnych pochodów, artysta dopasował do nich rytmikę niemieckojęzycznych utworów grupy Laibach, opowiadających o wspólnym celu i wizji świata. Zdaniem organizatorów wystawy materiał ten nawiązuje do współczesnego "spektaklu medialnego władz Rosji, rozgrywanego obecnie na terenie Ukrainy".
Józef Robakowski urodził się 20 lutego 1939 r. w Poznaniu. Jest artystą neoawangardowym, który spełnia się w takich mediach jak fotografia, wideo, film i kino poszerzone, instalacja, performance, ale również techniki tradycyjne. Studiował historię sztuki na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Uczęszczał także do Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi, gdzie studiował na Wydziale Operatorskim; obecnie jest profesorem tej uczelni.
Robakowski jest współzałożycielem wielu eksperymentujących grup artystycznych, m.in. fotograficznej Zero-61 (1961-69), której założeniem było odcięcie się od kontekstu politycznego oraz aktualnych tendencji estetycznych oraz Warsztatu Formy Filmowej (1970-77), który przez wzgląd na swą awangardowość działał ożywczo na ówczesną, polską scenę artystyczną. Artysta był aktywnym uczestnikiem tzw. "Kultury zrzuty" - podziemnego życia artystycznego w stanie wojennym. Zainicjował powołaną w 2001 r. nagrodę im. Katarzyny Kobro. Jest członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Artystów Kunstlergremium. Od 1978 r. prowadzi Galerię Wymiany, czyli prywatną galerię sztuki współczesnej, której głównym celem jest "wymiana myśli artystycznej, powodowanie fermentu i wskrzeszanie twórczych inicjatyw".
Wystawa "Obrazy i dźwięki. Gnuśne lata 80." prezentowana jest w mieście, w którym autor mieszka od ponad pół wieku, gdzie rozwijał swoją karierę artystyczną i gdzie nadal tworzy.(PAP)
Autorka: Agnieszka Grzelak-Michałowska
agm/ aszw/
