Warszawa, 21.12.2022. Premier Mateusz Morawiecki (L-tyłem) oraz poseł PiS Antoni Macierewicz (2L) podczas uroczystości odsłonięcia pomnika premiera Jana Olszewskiego na skwerze przed siedzibą KPRM w Warszawie. Fot. PAP/P. Nowak
Jan Olszewski zawsze dążył do tego, aby Polska była prawdziwie silna, prawdziwie niepodległa, był przekonany, że tylko pełna niepodległość da Polsce właściwy fundament do rozwoju - mówił premier Mateusz Morawiecki w środę podczas uroczystości odsłonięcia pomnika byłego premiera.
W uroczystości przed Kancelarią Prezesa Rady Ministrów w Alejach Ujazdowskich w Warszawie, oprócz szefa rządu, udział wzięli m.in.: szefowa Kancelarii Sejmu Agnieszka Kaczmarska, poseł PiS, b. szef MON Antoni Macierewicz, ministrowie, parlamentarzyści i przedstawiciele duchowieństwa.
Morawiecki przypomniał, że na parę dni przed świętami Bożego Narodzenia w 1991 r. zaprzysiężony został rząd ówczesnego premiera Jana Olszewskiego. "To, można rzec równo przed 31 laty rozpoczęła się misja pierwszego rządu wybranego w demokratycznych wyborach 1991 roku" - powiedział Morawiecki.
Podkreślił, że premier Olszewski "zawsze dążył do tego, aby Polska była prawdziwie silna, prawdziwie niepodległa". Morawiecki dodał, że Olszewski był przekonany, iż tylko pełna niepodległość da Polsce właściwy fundament do rozwoju społecznego, gospodarczego i narodowego. "To właśnie jemu zawdzięczamy, że kilka lat później, po wytyczeniu właściwego szlaku Polska wstąpiła do NATO, wstąpiła także kilka kolejnych lat później do Unii Europejskiej" - podkreślił szef rządu.
Budując wolną Polskę. Jan Olszewski jako polityk
Premier mówił, że Olszewski zawsze stał po stronie niepodległej Rzeczpospolitej, czy jako młody harcerz Szarych Szeregów, czy później jako działacz podziemia antykomunistycznego, następnie adwokat, premier, działacz polityczny, społeczny. "To nie dla niego potrzeby jest ten pomnik, ten pomnik jest potrzebny dla nas, abyśmy pamiętali o ideach, którymi żył Jan Olszewski, o tym jak ważne jest, abyśmy zawsze stali po stronie dobra, po stronie prawdy, po stronie suwerennej Rzeczypospolitej" - przekonywał Morawiecki.
Natomiast Antoni Macierewicz, w rządzie Jana Olszewskiego szef MSW, nawiązał do napisu umieszczonego na cokole pomnika: "Czyja będzie Polska...". "Ta podstawowa idea, która jest przywołana samą postacią Jana Olszewskiego, ale też napisem, który na tym pomniku widnieje (...) to pytanie, ten obowiązek ma towarzyszyć każdemu premierowi i rządowi RP. Czyja będzie Polska - jest najważniejszym pytaniem także dzisiaj, które przed nami stoi" - podkreślał.
Jak mówił Macierewicz, działania rządu Olszewskiego "związane z lustracją i eliminowaniem agentury rosyjskiej (...) były podstawową ideą, którą rozumiał jako konieczną do zrealizowania hasła: Żeby Polska była Polską". "Dziś odwaga i determinacja Jana Olszewskiego, poświęcenie dla odbudowy niepodległej Polski jest niezbędne jeszcze bardziej, niż było w ciągu ostatnich 30 lat, bo Polska znajduje się w momencie rozstrzygającym o tym, czy będzie niepodległa, czy też zostanie włączona do niemieckiej formacji tworzonej przez aparat mający się nazywać Unią Europejską" - mówił.
Jak podkreślił Macierewicz, "Jan Olszewski był zwolennikiem uczestnictwa Polski w UE - ale uczestnictwa niepodległej Polski, dla której punktem odniesienia prawa kształtującego nasze życie społeczne miała być Konstytucja RP i polski interes narodowy, sprawiedliwość i prawo".
Jan Olszewski - powstaniec warszawski, obrońca opozycjonistów w procesach politycznych w okresie PRL, premier w latach 1991–1992, doradca prezydenta Lecha Kaczyńskiego - urodził się w Warszawie 20 sierpnia 1930 r. W 2009 r. odznaczony został Orderem Orła Białego. W wyborach 1991 r. po raz pierwszy został posłem z listy Porozumienia Centrum. W grudniu tego samego roku został premierem pierwszego niekomunistycznego rządu, obdarzonym wotum zaufania przez w pełni demokratycznie wybrany Sejm RP.
Rząd Olszewskiego upadł po odwołaniu przez Sejm w nocy z 4 na 5 czerwca 1992 r. w ramach - jak to zaczęto określać później w publicystyce - tzw. nocnej zmiany lub nocy teczek, po zrealizowaniu uchwały lustracyjnej z 28 maja. Zobowiązywała ona szefa MSW Antoniego Macierewicza do ujawnienia listy polityków figurujących w archiwach MSW jako konfidenci komunistycznych służb specjalnych. Na liście tej znajdował się m.in. ówczesny prezydent Lech Wałęsa, który 4 czerwca wnioskował o odwołanie premiera.
W latach 1989-1991 i 2005-2006 Olszewski zasiadał w Trybunale Stanu. 9 listopada 2007 r. objął stanowisko szefa komisji weryfikacyjnej Wojskowych Służb Informacyjnych, zastępując na tym stanowisku Macierewicza. W wypowiedziach publicznych popierał ujawnienie pełnego raportu z likwidacji WSI. Od kwietnia 2006 r. był doradcą prezydenta Lecha Kaczyńskiego.
Olszewski zmarł 7 lutego 2019 r. w Warszawie. (PAP)
autorzy: Marcin Jabłoński, Karol Kostrzewa
mja/ kos/ itm/
