Kilku kalendarzy używają mieszkańcy woj. podlaskiego różnych wyznań. Oprócz powszechnie używanego gregoriańskiego, w którym rozpoczął się już nowy rok 2023, są to kalendarze juliański i księżycowy. Według nich nowy rok dopiero nadejdzie.
Województwo podlaskie jest uważane za region najbardziej zróżnicowany narodowościowo i religijnie. Są tu największe w kraju skupiska mniejszości białoruskiej (tradycyjnie związanej z prawosławiem) czy litewskiej, a także wyznających islam polskich Tatarów.
Formalnie Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny korzysta w roku liturgicznym z kalendarza juliańskiego, czyli tzw. starego stylu. Jak szacują prawosławni hierarchowie, ponad 90 proc. cerkiewnych parafii obchodzi święta religijne właśnie według tego kalendarza.
Oznacza to, że święta wiernych tego Kościoła (ale np. nie Wielkanoc, której data wyliczana jest w nieco inny sposób) są o trzynaście dni przesunięte w stosunku do powszechnego kalendarza gregoriańskiego.
Wigilia Bożego Narodzenia przypada w kalendarzu gregoriańskim 6 stycznia (czyli 24 grudnia w kalendarzu juliańskim), a ostatni dzień starego roku juliańskiego i pierwszy nowego – odpowiednio 13 i 14 stycznia.
Dlatego przynajmniej część prawosławnych w woj. podlaskim, w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia nie uczestniczyła w okolicznościowych imprezach sylwestrowych i ten moment świętowała skromnie lub wcale, bo trwa u nich post przygotowujący do świąt Bożego Narodzenia, które są przed nimi.
W jeszcze innym terminie przypada początek roku w kalendarzu księżycowym, którego w życiu religijnym używają polscy wyznawcy islamu, a wśród nich – polscy Tatarzy. Największe ich skupiska także są w województwie podlaskim.
Kalendarz księżycowy bierze swój początek od ucieczki (zwanej też emigracją lub wywędrowaniem) Mahometa z Mekki do Medyny w 622 r. według kalendarza gregoriańskiego. Rok w kalendarzu księżycowym jest krótszy od tradycyjnego (ma 354 dni), więc główne święta islamskie i sam początek roku ulegają ciągłym przesunięciom względem kalendarza powszechnego.
Jak podał Muzułmański Związek Religijny w RP, najbliższy muzułmański Nowy Rok przypadnie 19 lipca. Będzie oznaczał rozpoczęcie 1445 r. według kalendarza księżycowego.
Wszystkie te daty nowego roku uwzględnia wielokulturowy i wielowyznaniowy kalendarz wydawany przez miasto Białystok. Są w nim oznaczone nie tylko święta państwowe, ale też religijne: katolickie, prawosławne, żydowskie i muzułmańskie.
Dokładnych danych co do liczby prawosławnych w kraju nie ma. Przedstawiciele polskiej Cerkwi szacują, że wiernych jest ok. 500 tys. Taką liczbę podał też Główny Urząd Statystyczny w niedawnym raporcie "Wyznania religijne w Polsce w latach 2019–2021".
W poprzednim spisie powszechnym przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało 156 tys. osób, dane te uznawane są jednak przez hierarchów za niemiarodajne. Danych ze spisu w 2021 r. jeszcze nie ma.
Liczbę wyznawców islamu – należących do Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP – przedstawiciele tej organizacji szacują na ok. 5 tys.(PAP)
Autor: Robert Fiłończuk
rof/ kow/ joz/
