Źródło: augustow.naszemiasto.pl
Starostwo Powiatowe wydało pozwolenie na budowę Muzeum Obławy Augustowskiej, które będzie mieściło się w tzw. Domu Turka w Augustowie – głównym ośrodku terroru komunistycznego na Suwalszczyźnie. Inwestycję realizuje Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego.
Dom Turka to ponad 400-metrowy obiekt stojący na działce o powierzchni 2 tys. 90 m kw. Instytut zakupił ten obiekt od prywatnego przedsiębiorcy w lipcu 2021 roku. Wówczas premier Mateusz Morawiecki zapowiedział, że powstanie tam Muzeum Obławy Augustowskiej.
Instytut Pileckiego otworzył już w Domu Turka swoją filię, gdzie rozpocznie inaugurację działalności Muzeum Obławy Augustowskiej. Starosta augustowski Jarosław Szlaszyński poinformował we wtorek, że urząd wydał zezwolenie na budowę, rozbudowę i wykonanie prac budowlano-konserwatorskim w tym obiekcie.
Dyrektor Instytutu Pileckiego prof. Magdalena Gawin powiedziała, że osoby zwiedzające muzeum, a w szczególności młodzi ludzie nie mogą wychodzić z niego przerażeni, a wręcz przeciwnie wzmocnieni tym doświadczeniem.
IPN: Obława Augustowska - zbrodnia wciąż zbyt mało znana
„Wolna Polska tak naprawdę zwyciężyła, zwyciężyła kłamstwo komunistyczne, zwyciężyła przemilczenie, zwyciężyła marginalizację i dzisiaj zbudowaliśmy bezpieczne państwo, które jest w Unii Europejskiej, jest w NATO, jest w stanie rozbudować swoje siły wojskowe i się przygotować” – powiedziała Gawin.
Dodała, że stworzona wystawa ma na celu, żeby Polacy „w sposób ostateczny wyszli z tego traumatycznego doświadczenia”. „Chcemy, żeby do tego muzeum przyjeżdżali żołnierze wojsk obrony terytorialnej, żeby były tam przysięgi, żeby przyjeżdżała Straż Graniczna, żebyśmy uczyli ludzi postaw obywatelskich” – mówiła prof. Gawin.
12 lipca 1945 r., oddziały NKWD i Smiersz rozpoczęły na Suwalszczyźnie operację, w której zginęło co najmniej 592 działaczy podziemia niepodległościowego. Wszystkie nazwiska są wypisane na tablicach kamiennych, które ustawiono przy 10-metrowym krzyżu w Gibach w powiecie sejneńskim na Wzgórzu Golgoty. Operacja zwana Obławą Augustowską jest największą niewyjaśnioną zbrodnią popełnioną na Polakach po II wojnie światowej. Niektórzy historycy mówią o zaginionych w obławie nawet 2 tysięcy osób na terenie obecnej Polski Wschodniej, Litwy i Białorusi. Sowiecka operacja jest też nazywana „małym Katyniem”.
„Ta historia tragiczna, straszna zostanie opowiedziana. To jest jedna z rosyjskich zaczystek i dzisiaj możemy obserwować co Rosja wyrabia, co robią żołnierze rosyjscy za naszą wschodnią granicą. Powinniśmy pamiętać o tym” – podkreśliła Gawin.
Dom Turka to mieszcząca się w Augustowie zabytkowa kamienica znajdująca się w złym stanie technicznym. Została ona zbudowana w 1900 roku. W latach 1928-36 mieściła się tam cukiernia Bośniaka Kiamila Takosza, nazywanego Turkiem, od którego wzięła się potoczna nazwa budynku – Dom Turka. Od początku 1940 r. do czerwca 1941 roku kamienica była siedzibą NKWD i NKGB. W latach 1945-56 roku w budynku mieściło się UB.
Działka z budynkiem w 2006 r. została zwrócona spadkobiercom rodziny Rechtmanów. Następnie kamienica została sprzedana prywatnemu przedsiębiorcy, który chciał przeznaczyć obiekt na cele handlowe. Władze Augustowa składały właścicielowi propozycję odkupienia lub wymiany nieruchomości, ale do transakcji nie doszło. W 2011 r. budynek został wpisany do rejestru zabytków. W lipcu 2021 roku został zakupiony przez rząd RP, z przeznaczeniem na Muzeum Obławy Augustowskiej. (PAP)
Autor: Jacek Buraczewski
bur/ pat/
