Szlak „Śladami kultury benedyktyńskiej” opowiadający m.in. o działalności zgromadzenia, które założyło opactwo na Świętym Krzyżu, zamierza przygotować Związek Gmin Gór Świętokrzyskich. Podpisaliśmy umowę na realizację projektu – poinformował PAP Sławomir Kopacz, przewodniczący ZGGŚ.
Projekt obejmuje kilka zadań w gminach położonych wokół Świętokrzyskiego Parku Narodowego oraz Św. Krzyża. W planach jest prezentowanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego opactwa benedyktyńskiego, które ulokowano na Świętym Krzyżu (Łysiec, Łysa Góra), oraz oddziaływanie tego opactwa na rozwój religijny, duchowy, gospodarczy, społeczny i kulturowy Gór Świętokrzyskich.
Wójt gminy Bieliny i Przewodniczący Związku Gmin Gór Świętokrzyskich Sławomir Kopacz poinformował we wtorek PAP, że udało się rozstrzygnąć przetarg i podpisać umowę na realizację zadania. Zdecydowano się jednak na podzielenie projektu na dwa etapy, ponieważ kilka poprzednich przetargów ze względu na zbyt wysokie ceny, było unieważnianych.
Jednym z elementów projektu będzie rewitalizacja wzgórza zamkowego z ruinami Pałacu Biskupów Krakowskich w Bodzentynie. Planowane jest zabezpieczenie murów budowli oraz wzniesienie części wystawienniczej i edukacyjnej, w której znajdą się stanowiska z wirtualnymi prezentacjami poświęconymi historii miasta.
Z kolei w gminie Pawłów powstanie Regionalny Ośrodek Dokumentacji Historii, na jego potrzeby zostanie zaadaptowany gminny ośrodek kultury. Znajdzie się tam studio nagrań świętokrzyskiej historii mówionej, w którym mieszkańcy regionu będą mogli rejestrować własne wspomnienia, dotyczące życia codziennego, zawodowego, działalności społecznej czy obrzędów. Będą one także udostępniane. Z kolei dzięki multimediom będzie można dowiedzieć się, jak działało średniowieczne skryptorium czy biblioteka benedyktyńska.
W planach jest także rozbudowa Osady Średniowiecznej w Hucie Szklanej w gminie Bieliny. Powstaną tam nowe stanowiska rzemieślnicze m.in. grotnika, powroźnika, piekarza oraz leśna huta szkła. To właśnie takie leśne warsztaty, licznie rozsiane po terenie, wykorzystujące lokalne zasoby piasku kwarcowego produkowały m.in. naczynia apteczne używane do przechowywania i transportu medykamentów produkowanych przez mnichów.
Ostatnim elementem przedsięwzięcia będzie utworzenie aplikacji z przewodnikiem św. Benedyktem. Turysta zwiedzający poszczególne atrakcje, będzie zachęcany do odwiedzenia kolejnych miejsc na szlaku.
Realizacja przedsięwzięcia "Śladami kultury benedyktyńskiej" będzie dofinansowana z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-20. Umowa opiewa na 24,4 mln zł. Przewodniczący Związku Gmin Gór Świętokrzyskich poinformował, że termin zakończenia prac to grudzień br.
W kolejnym etapie mają zostać zrealizowane inwestycje na terenie gminy Łagów, gdzie planowano utworzyć Galerię Produktów Lokalnych.
Według tradycji, założenie benedyktyńskiego opactwa na Świętym Krzyżu miało nastąpić w 1006 r. z fundacji Bolesława Chrobrego. Naukowcy (m.in. prof. Marek Derwich) mówią jednak częściej o XII wieku. Jako fundatora wskazują Bolesława Krzywoustego.
Od późnego średniowiecza klasztor był jednym z najważniejszych w Polsce ośrodków kultury intelektualnej, właścicielem znaczącej w skali środkowej Europy biblioteki, co najmniej od XIV w. działało tu znakomite skryptorium. Tu powstał m.in. jeden z najcenniejszych zabytków polskiej kultury piśmienniczej, datowane na XIII lub XIV w. "Kazania Świętokrzyskie" - uznawane za najstarszy tekst prozatorski, stworzony w języku polskim.
W okresie panowania dynastii Jagiellonów Święty Krzyż był najważniejszym sanktuarium w Polsce. W czasach przedrozbiorowych był celem licznych pielgrzymek, które odbywali także królowie Polski. Od lat 30. XX wieku gospodarzami klasztoru są zakonnicy ze Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej.(PAP)
autor: Wiktor Dziarmaga
wdz/ pat/
