Porozumienie porządkujące zasady organizacji izraelskich wizyt edukacyjnych w Polsce i gwarantujące także stronie polskiej możliwość organizacji wizyt edukacyjnych w Izraelu na tych samych zasadach podpisali w środę w Warszawie szefowie MSZ Polski i Izraela: Zbigniew Rau i Eli Cohen.
Zbigniew Rau poinformował o porozumieniu z Izraelem w sprawie organizacji wycieczek młodzieży izraelskiej do Polski i polskiej młodzieży do Izraela na wspólnej konferencji prasowej z szefem izraelskiej dyplomacji w Warszawie.
"Z satysfakcją odnotowujemy, że strona izraelska ze zrozumieniem odniosła się do naszego stanowiska i przyjęła polską pozycję" - powiedział Rau. Według niego porozumienie "zamyka pewien etap, daleki od stanu optymalnego, pewien etap w relacjach dwustronnych i otwiera perspektywy stosunków zrównoważonych, równoprawnych i opartych na wzajemności".
Minister dodał, że w toku trwających niemal rok negocjacji, którym przewodziło MSZ i w których uczestniczyli także przedstawiciele ministerstwa edukacji i nauki, udało się porozumieć w kilku kwestiach. Po pierwsze - poinformował - jako naczelną zasadę przyjęto równoprawność stron i wzajemność świadczeń. "Zatem porozumienie porządkuje i optymalizuje rozproszone dotychczas zasady organizacji izraelskich wizyt edukacyjnych w Polsce, gwarantuje także stronie polskiej możliwość organizacji polskich wizyt edukacyjnych w Izraelu na tych samych zasadach" - ogłosił Rau.
Jak zaznaczył, umowa przewiduje, że ważnym elementem programu wzajemnych wizyt młodzieży będą spotkania rówieśników z Polski i z Izraela. "Wspólne spotkania są najlepszym antidotum na krzywdzące i nieprawdziwe skojarzenia" - powiedział szef polskiej dyplomacji.
Zaznaczył, że Polska jest zainteresowana tym, by młodzież izraelska odwiedzająca w większości przypadków kraj swoich przodków i pielgrzymująca, by oddać hołd ich pamięci otrzymała tu rzetelną wiedzę o niemieckiej odpowiedzialności za zbrodnię Holocaustu oraz by miała możliwość uczestniczenia w programie pozwalającym na zapoznanie się z elementami tradycji i kultury swoich przodków zintegrowanymi z tradycją i kulturą polską. Dodał, że stronie polskiej zależy także na tym, by młodzież izraelska mogła zapoznać się z rzeczywistością - jak mówił - "współczesnej, nowoczesnej, bezpiecznej i gościnnej Polski, będącej jednym z głównych dostarczycieli bezpieczeństwa w Europie".
Według ministra porozumienie stanowi również, że programy wizyt młodych Izraelczyków nie będą obejmowały wyłącznie wizyt w miejscach pamięci związanych z historią Holocaustu.
"Polska pielęgnuje pamięć o II wojnie światowej, utrzymuje i ochrania miejsca pamięci o Zagładzie Żydów, dokonanej w większości niestety na naszej ziemi w rezultacie niemieckiej polityki eksterminacyjnej" - zaznaczył Rau. Jak dodał, jednocześnie program izraelskich wizyt edukacyjnych będzie obejmował nauczanie o historii Polski, "niemal tysiącletnim dziedzictwie Żydów polskich i tak samo długich relacjach polsko-żydowskich, które w wymiarze tysiąclecia miały najczęściej harmonijny charakter".
Minister podkreślił, że ustalono, iż obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa grup młodzieży izraelskiej w Polsce, czy też polskiej w Izraelu będzie spoczywał na kraju przyjmującym. Zaznaczył, że "ta zasada jest godna podkreślenia z racji kontrowersji, jakie w przeszłości wywoływały kwestie obecności podczas wizyt w Polsce uzbrojonych izraelskich funkcjonariuszy".
Rau dodał, że podczas rozmów strona polska wskazywała, iż Polska jest krajem bezpiecznym, zarówno dla Izraelczyków, Żydów i innych obcokrajowców. "Dlatego też podczas standardowych sytuacji nie ma potrzeby korzystania ze wzmocnionej koordynacji ze stroną izraelską w zakresie bezpieczeństwa" - zaznaczył. Podkreślił, że strona izraelska podzieliła to stanowisko.
"Polska podtrzymuje gotowość do niemal natychmiastowego przyjęcia zorganizowanych grup izraelskiej młodzieży według standardu określonego przez polskie prawo i nową umowę. Oczekujemy od strony izraelskiej podobnej otwartości na wizyty młodzieży polskiej w Izraelu" - powiedział szef MSZ.
Eli Cohen podkreślił, że podpisanie umowy to ważny moment w relacjach między oboma krajami i narodami. Jak zaznaczył, porozumienie pozwoli na natychmiastowe wznowienie wyjazdów izraelskiej młodzieży do Polski. "Nie chodzi tylko o delegacje młodzieży, ale o dialog o naszej historii" - powiedział Cohen. Wyraził nadzieję, że do Izraela przyjeżdżać będzie polska młodzież. "Młodzi ludzie to jest nasza przyszłość, a wiedza o przeszłości jest kluczem do przyszłości" - mówił.
Szef MSZ Izraela podkreślił, że przez tysiąc lat Polacy i Żydzi mieszkali obok siebie, pracowali, tworzyli. Wskazał, że były także okresy, w których duża część diaspory żydowskiej mieszkała w Polsce. Zaznaczał, że nie da się opisać historii judaizmu bez polskiego rozdziału, jak i nie da się opisać współczesnej Polski bez żydowskiej przeszłości. "Obok tego jest też wielki ból, jeden z największych w naszej historii, czyli Zagłada i II wojna światowa, nazistowskie niemieckie próby unicestwienia 6 mln Żydów" - dodał.
"Nigdy więcej antysemityzmu, nigdy więcej dyskryminacji innych ludzi, nigdy więcej chęci anihilacji Żydów na świecie. Musimy pamiętać, do czego może doprowadzić nienawiść, rasizm i antysemityzm" - oświadczył Cohen.
Zadeklarował, że przyjechał do Polski, "żeby odnowić relacje między naszymi krajami". "Mam nadzieję, że powróci ambasador Polski do Izraela" - mówił minister. Dodał, że powołanie ambasadora Polski w Izraelu pozwoli na "wznowienie pracy dyplomatycznej, która jest potrzebna w świetle wyzwań, które przed nami stoją".
Jak podkreślił Cohen, współpraca między Polską i Izraelem powinna być kontynuowana także w kwestiach społecznych i gospodarczych, a oba kraje będą pracować nad zwiększeniem inwestycji.
Szef izraelskiej dyplomacji wyraził też nadzieję, że niebawem będzie miał możliwość przyjąć w swoim kraju Zbigniewa Raua.
W połowie czerwca ub. roku ministerstwo edukacji Izraela poinformowało o odwołaniu wyjazdów edukacyjnych do Polski dla uczniów szkół średnich. Ministerstwo uzasadniło swoją decyzję tym, że pojawiły się problemy, które uniemożliwiły właściwe i bezpieczne informowanie uczniów podczas podróży. Jak przekazywał polski MSZ, powrót do dotychczasowych zasad wycieczek młodzieży żydowskiej z udziałem uzbrojonych służb izraelskich nie jest możliwy. W ubiegłym tygodniu resort dyplomacji poinformował, że w ramach negocjacji miedzy polskim a izraelskim rządem osiągnięto wstępne porozumienie ws. umowy o współpracy w zakresie wizyt studyjnych zorganizowanych grup młodzieży. (PAP)
autorka: Wiktoria Nicałek
wni/ par/