W prawosławnym klasztorze w Supraślu k. Białegostoku zakończyły się w czwartek dwudniowe uroczystości ku czci Ikony Matki Boskiej Supraskiej. Święto należy do najważniejszych w tym monasterze. Poświęcono ikonostas w głównej świątyni tego klasztoru.
Święto Ikony Matki Boskiej Supraskiej przypada rokrocznie 10 sierpnia. Jest – obok Zwiastowania Najświętszej Marii Panny i święta Ewangelisty Jana Teologa – najważniejszym w supraskim klasztorze. Uroczystościom przy ołtarzu polowym przewodniczył w asyście innych hierarchów ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej abp Jakub.
Przed główną liturgią poświęcony został ikonostas w głównej świątyni tego monasteru – cerkwi Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny. Ikonostas jest rekonstrukcją pierwszego ikonostasu supraskiej cerkwi z XVI w. Składa się z czterech rzędów, w których umieszczono 39 ikon o łącznej powierzchni 54 mkw. Największe z nich są ikony Chrystusa, Matki Boskiej, święta Zwiastowania i ikona Jana Teologa.
Podstawą do odtworzenia pierwotnego wyglądu ikonostasu stały się zapisy w rejestrze archimandryty Sergiusza Kimbara z 1557 r. Były to jedyne zachowane informacje o tym ikonostasie, bo nie zachowały się żadne zdjęcia ani rysunki oryginału.
Część wiernych przybyła na uroczystości do Supraśla w pieszych pielgrzymkach już w środę i brała udział w wieczornych i nocnych nabożeństwach i modlitwach. Tradycyjnie najliczniejsza była grupa pątników, która przyszła do Supraśla z oddalonego o kilkanaście kilometrów, Białegostoku. Pielgrzymkę zorganizowało Bractwo Młodzieży Prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej. W tym roku wzięło w niej udział ok. pół tysiąca osób.
Rzeką Supraśl przypłynęło kajakami 30 uczestników pielgrzymki z Gródka. Pierwszy odcinek przeszli pieszo, a drugiego dnia płynęli rzeką. Idea tej pielgrzymki wiąże się z historycznym przekazem o powstaniu klasztoru założonego przez mnichów z Gródka w miejscu, gdzie dopłynął krzyż spławiony przez nich rzeką Supraśl.
Oryginalna Ikona Matki Boskiej Supraskiej pochodziła z 1503 r. i była kopią XI-wiecznej ikony Matki Boskiej Smoleńskiej. Przez stulecia obraz ten wsławił się licznymi cudami. Czcili go zarówno prawosławni, jak i katolicy.
W czasie I wojny światowej ikonę wywieziono do Rosji, dokąd mnisi uciekli przed Niemcami. Tam zaginęła, jej los pozostaje nieznany. Obecna ikona jest kopią wykonaną w XIX w. W monasterze jest też druga podobna kopia.
Ponad 500-letni klasztor w Supraślu, zwany Ławrą Supraską, jest jednym z najważniejszych cerkiewnych ośrodków życia monastycznego w Polsce. Jego główna świątynia, cerkiew Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, powstała w latach 1503-1510 w stylu gotycko-bizantyjskim. Niemal całkowicie zniszczona w czasie II wojny światowej, została odbudowana, a pod koniec czerwca 2021 r., po 37 latach odbudowy i prac wykończeniowych – uroczyście konsekrowana.
Dokładnych danych co do liczby prawosławnych w Polsce nie ma. Hierarchowie tego Kościoła szacują, że wiernych jest ok. 500 tys. Taką liczbę podał też Główny Urząd Statystyczny w opublikowanym kilka miesięcy temu raporcie "Wyznania religijne w Polsce w latach 2019–2021". Największe skupiska wiernych Cerkwi są w Podlaskiem.
W poprzednim spisie powszechnym przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało 156 tys. osób, dane te uznawane są jednak przez hierarchów za niemiarodajne. Danych z ostatniego spisu, przeprowadzonego w 2021 r., jeszcze nie ma.(PAP)
Autor: Robert Fiłończuk
rof/ joz/
